Abadiñoko Saibigain mendian borroka latzak hasi ziren Eusko Gudarostearen eta armada frankistaren artean. Hamaika egunez luzatuko zen erresistentzian, egunez frankistek hartzen zuten Urkiola inguruko puntu estrategikoa hegazkineriari esker, eta gauean berreskuratzen zuten gudariek. Azkenean, apirilaren 15ean faxistak garaile suertatu ziren. Egun, eusko gudarien aldeko monumentua dago tontorrean: gurutze handia. Oroitarri hau frankistek ipini zuten beren hildakoak omentzeko, baina 1976an, Franco hil eta gutxira, esanahia aldatu, plaka berri bat jarri eta gudarien aldeko bihurtu zuten.