Unai Brea
Susan Georgerekin bat nator: ez dugu zertan planeta salbatu. Hark patxada ederrean segituko baitu bira eta bira, guk geure burua desagerrarazi ostean ere.
Azken bidalketak
Iruzkin berriak
- Zergatik da hain garrantzitsua Monsantorentzat glifosatoa defendatzea? | Mundua ez da biribila(e)k Monsanto, bigarren erasoaldia prestatzen bidalketan
- Zergatik da hain garrantzitsua Monsantorentzat glifosatoa defendatzea? | Mundua ez da biribila(e)k Glifosatoa, baimena luzatu nahi dioten herbizida “segur aski kantzerigenoa” bidalketan
- Monsantoren eskuliburua: zientzialarien lana desitxuratu, pozoia saltzen jarraitzeko | Mundua ez da biribila(e)k Oharkabeko eskandaluak bidalketan
- Klimaren akordioa: America out again | Mundua ez da biribila(e)k Aurrerapausorik gabe joan da Marrakexeko klimaren gailurra bidalketan
- Aurrerapausorik gabe joan da Marrakexeko klimaren gailurra | Mundua ez da biribila(e)k Nola jokatuko du Donald Trumpek klima aldaketarekiko? bidalketan
Artxiboak
- 2017(e)ko azaroa
- 2017(e)ko urria
- 2017(e)ko iraila
- 2017(e)ko uztaila
- 2017(e)ko ekaina
- 2017(e)ko martxoa
- 2017(e)ko urtarrila
- 2016(e)ko azaroa
- 2016(e)ko urria
- 2016(e)ko uztaila
- 2016(e)ko ekaina
- 2016(e)ko maiatza
- 2016(e)ko apirila
- 2016(e)ko martxoa
- 2015(e)ko abendua
- 2015(e)ko azaroa
- 2015(e)ko iraila
- 2015(e)ko ekaina
- 2015(e)ko maiatza
- 2015(e)ko otsaila
- 2015(e)ko urtarrila
- 2014(e)ko abendua
- 2014(e)ko azaroa
- 2014(e)ko urria
- 2014(e)ko uztaila
- 2014(e)ko ekaina
- 2014(e)ko maiatza
- 2014(e)ko apirila
- 2014(e)ko martxoa
- 2014(e)ko urtarrila
- 2013(e)ko abendua
- 2013(e)ko azaroa
- 2013(e)ko urria
- 2013(e)ko uztaila
- 2013(e)ko ekaina
- 2013(e)ko maiatza
- 2013(e)ko apirila
- 2013(e)ko martxoa
- 2013(e)ko otsaila
- 2013(e)ko urtarrila
- 2012(e)ko abendua
- 2012(e)ko azaroa
- 2012(e)ko urria
- 2012(e)ko iraila
- 2012(e)ko ekaina
- 2012(e)ko maiatza
- 2012(e)ko martxoa
- 2012(e)ko otsaila
- 2012(e)ko urtarrila
- 2011(e)ko azaroa
- 2011(e)ko urria
- 2011(e)ko iraila
- 2011(e)ko ekaina
- 2011(e)ko maiatza
- 2011(e)ko apirila
- 2011(e)ko martxoa
- 2011(e)ko otsaila
- 2011(e)ko urtarrila
- 2010(e)ko abendua
- 2010(e)ko urria
- 2010(e)ko iraila
- 2010(e)ko uztaila
- 2010(e)ko ekaina
- 2010(e)ko maiatza
- 2010(e)ko apirila
- 2010(e)ko martxoa
- 2010(e)ko otsaila
- 2010(e)ko urtarrila
- 2009(e)ko abendua
- 2009(e)ko azaroa
- 2009(e)ko urria
- 2009(e)ko iraila
- 2009(e)ko uztaila
- 2009(e)ko ekaina
- 2009(e)ko maiatza
- 2009(e)ko apirila
- 2009(e)ko otsaila
- 2008(e)ko abendua
- 2008(e)ko azaroa
- 2008(e)ko urria
- 2008(e)ko uztaila
- 2008(e)ko ekaina
- 2008(e)ko maiatza
- 2008(e)ko apirila
- 2008(e)ko martxoa
- 2008(e)ko otsaila
Kategoriak
- Artea
- Bertsolaritza
- Ekonomia
- Energia
- Euskara
- Farmazeutikak
- Frackinga
- Gizartea
- Hedabideak
- Hezkuntza
- Historia
- Hizkuntzak
- Ingurumena
- Klima aldaketa
- Literatura
- Medikuntza
- Merkataritza askeko akordioak
- Musika
- Natura
- Nazioartea
- Osasuna
- Osasungintza
- Politika
- Sailkatugabeak
- Transgenikoak
- Transnazionalak
- TTIP
- TTIP/TAFTA
- Zientzia eta teknologia
Klimaren gailurra azken txanpan: ausardiarik gabeko akordiorantz
Atalak: Klima aldaketa
Abenduaren 11n sinatua behar luke Parisko akordioaren behin betiko bertsioak. (Arg.: AFP/Martin Bureau).
Parisko COP21etik aterako den akordioa adosteko epea hurbildu ahala, zapuztuz doa datozen hamarkadetarako itun handinahi eta eraginkorra lortzeko itxaropena. Irakurri-entzungo ditugun balorazioek alde positibo bat azpimarratuko dute: behingoz munduko estatu guztiak –edo ia– bilduko dituen plana hitzartuko da. Baina azken orduko miraririk ezean plan urardotua izango da, ez egoeraren larriak eskatzen duen neurri-sorta ausarta. Horregatik sinatuko dute denek.
Klimaren gailurraren lehen astea negoziazio teknikoen garaia izaten da. Hor egosten da bigarren astean agintari politikoek, normalean ingurumen ministroek, ontzat eman beharko duten testuaren zirriborroa. Partida gogorra izaten da, esaldiz esaldi aztertzen da testua, inork ez baitu jokalekutik galtzaile irten nahi; larriena da estatu askotako ordezkariek, absurdoki, uste dutela klima aldaketaren aurkako borrokan “gehiegi” konprometitzea dela partida galtzea. Klima hondamendirantz garamatzan baina beren ekonomiaren zutabeak –irakur bedi kapitalismoarenak– ezbaian jarriko ez dituen bide-orria adostuta pozik joaten dira etxera. Horrela galdu dira alferrik aurreko hogei COPak, eta horregatik hogeita batgarrena ez da, seguruenik, klima aldaketari aurre egiteko akordio historiko batez erdituko.
Oinarriak finkatu direla eta orain helburuak nola bete adostu behar dela ere irakurri-entzungo dugu. Momentuz behintzat, hauxe dakigu Parisen erabakiko dutenek esku artean darabilten zirriborroaz:
Zenbat graduko muga? Epe luzeko helburu bat ezarriko da, beroketa globala langa batetik gorakoa izan ez dadin. Bi aukera daude: 1,5 ºC edo 2 ºC, industrializazioaren aurreko garaitik neurtuta beti ere (dagoeneko 0,9 graduko beroketa daukagula ez ahaztu). Gradu erdiko alde horrek eztabaida latzak eragingo ditu.
Adosten den helburua lortzeko metodologia ez da behar beste zehaztuko. Kyotoko Protokoloan ez bezala –hain zuzen haren ordezkoa adostu behar da Parisen– estatu bakoitzak bete beharreko konpromisoa ez du akordioak ezarriko; nork bere asmoa agertu behar du INDC izeneko dokumentuaren bidez. Gaur arte bildu diren INDCekin, agertokia hondamendizkoa da: gutxienez 2,7 ºC-ko beroketa. Paris eta geroko lan eskerga dago egiteko.
Karbono aurrekonturik ez. Akordioaren zirriborroak ez du esaten –eta azken testuak nekez esango du– zenbat gas berotzaile egon daitekeen gehienez atmosferan; ez du ezartzen gainditu ezinezko karbono aurrekonturik, alegia, zenbat igor dezakeen bakoitzak; ez ditu erregai fosilak aipatzen, are gutxiago esaten du IPCCko zientzialarien datuei begiratuta gutxienez bi heren, eta akaso %80, lurpean utzi beharko genituzkeela betiko, eta horrek gure ekonomia eredua gaurdanik eta errotik eraldatzera behartzen gaituela.
Kalteak. Errefuxiatu klimatikoak ez dira aipatuak akordioaren zirriborroan. Klima aldaketak eragindako hondamendien gastuak nork ordainduko dituen COP22n aztertuko dute.
Funts Berdearen finantzazioa. Klimaren Funts Berdea aipatuko du akordioak, baina horri buruzko erabaki garrantzitsuak ere datorren urterako utziko dira. Oraingoz, 2014an Liman adostutakoa da erreferentziazko dokumentua Funts Berdeari dagokionez. Labur esateko, herrialde garatuenek, klima aldaketa eragiten erantzukizun handiena dutenek alegia, dirua ipini behar dute oraindik garatze bidean daudenei laguntzeko. Izan ere, herrialde askok esaten dute beren lehentasuna dela milaka herritar pobreziatik ateratzea, eta horretarako ekonomia indartu behar dutela. Erronka hori eta berotegi efektuko gasen emisioak murriztea aldi berean egitea ezinezkotzat jotzen dute, eta aberatson finantzazioa galdatzen dute. Parisen posizio horren aldeko defentsa sutsua egiten ari dira Txina eta G-77ko herrialdeak, bestea beste.
Urtero 100.000 milioi dolar beharko direla uste da – askoz gehiago, zenbait kalkuluren arabera–, eta konpromisoa da 2020tik, alegia Parisko akordioa indarrean sartuko den urtetik, kopuru hori Funts Berdean biltzea. Baina funtsaren kudeaketa nolakoa eta noren ardurapekoa izango den argitu gabe dago, eta okerrena: momentuz 62.000 milioi emateko konpromisoa baino ez dago, eta hori ere 2020 urterako besterik ez. Zenbait herrialdetan, Espainiako Estatuan esaterako, Funts Berdera bideratuko den dirua beste ingurumen proiektu batzuei finantzazioa kenduz biltzen ari da.
Akordio erabat loteslerik ez. COP21en xedeetako bat akordio loteslea sinatzea dela iragarri da lau haizetara, baina ez dirudi lortuko denik. Horren alde daude Europar Batasuna eta klima aldaketaren ondorio larrienak jasango dituztenak, baina kontra dituzte oso potentzia esanguratsuak, AEBak batez ere. Washingtonekin bat egiten dute Japoniak, Australiak, Kanadak, Brasilek… Gas igorpenetan nabarmentzen diren herrialdeak. Haien nahia da Parisen adostutakoa irizpide sorta hutsa izatea, gero nork bere etxeko legedian txertatuko duena. Hori bai, Obamak iragarri du behingoz klima aldaketari aurre egiteko araudia egingo dutela AEBek.
Zenbait analistaren ustez, akordioaren behin betiko bertsiorako erdibidea hautatuko dute: artikulu batzuk –sakonenak– ez lotesleak, eta beste batzuk –teknikoenak– bai.
Huts egin duenak agendan egoten jarraituko du. Sasi-irtenbideak indartuta aterako dira COP21etik. Hots, egiten diren gas emisioak oso zalantzazkoak diren kontabilitate ariketen bidez “berdintzea”. Adibidez: deforestazioa gutxitzea saritua suerta daiteke, eraitsiko ez diren zuhaitzek atmosferako CO2 finkatzen lagunduko dutelakoan. Horrek aukera eman dezake munduko beste leku batean fabrika batek igor dezakeenaren kuota mantendu edo handitzeko.
Era horretako proiektuak Funts Berdearen bidez finantzatuak izan daitezke, eta Parisen ez da kontrakorik esango. Karbono salerosketa ez da ezbaian jarri, ezta ere karbonoa lurpeko tegi handietan gordetzeko aukera, horretarako teknologia garatzeko hamarkadak beharko diren arren… Funtsean, Parisen eztabaidatzen ari diren zirriborroaren idazkerak zabaltzen die atea horiei denei: emisio globalez hitz egin beharrean, emisio garbiez (neto, net) hitz egiten da.
Dena biribiltzeko, geoingeniaritzari ez zaizkio ateak ixten, eta energia nuklearra ez da aipatzen. Kyotoko Protokoloak beren-beregi zioen energia nuklearra ezin dela izan klima aldaketari aurre egiteko neurri-sortaren parte.