Hasiera »
Gaizka Izagirreren bloga - Ikusi makusi, zer ikusi?
Gaizka Izagirre
Zinema nire pasioa. Mundu osoko telesailak deskubritzea, nire adikzioa. Dokumental harrigarriak aurkitzea, bizioa. Ikusitako guzti horrek, nigan sortzen duen gaixotasun kontrolaezinaren sendabidea, blog honen bitartez zuekin partekatzea. Ongi etorri.
Azken bidalketak
Iruzkin berriak
- “Blogetan!” lehiaketako finalisten zerrenda • ZUZEU(e)k Gaizka Izagirreren bloga bidalketan
- “Blogetan!” lehiaketako finalisten zerrenda | Azkue Fundazioaren Egunkaria(e)k Gaizka Izagirreren bloga bidalketan
- Jon(e)k Azken urteetako telesail handienak, agur esan digu. Oraindik ikusi gabe? bidalketan
- Jon(e)k 2017ko telesail onenak (eta zergatik ikusi) bidalketan
- Jon Artano Izeta(e)k Gora umore absurdoa! bidalketan
Artxiboak
- 2019(e)ko martxoa
- 2019(e)ko otsaila
- 2017(e)ko abendua
- 2017(e)ko urria
- 2017(e)ko iraila
- 2017(e)ko abuztua
- 2017(e)ko uztaila
- 2017(e)ko ekaina
- 2017(e)ko maiatza
- 2017(e)ko apirila
- 2017(e)ko martxoa
- 2017(e)ko otsaila
- 2017(e)ko urtarrila
- 2016(e)ko abendua
- 2016(e)ko azaroa
- 2016(e)ko urria
- 2016(e)ko iraila
- 2016(e)ko abuztua
- 2016(e)ko uztaila
- 2016(e)ko ekaina
- 2016(e)ko maiatza
- 2016(e)ko apirila
- 2016(e)ko martxoa
- 2016(e)ko otsaila
- 2016(e)ko urtarrila
- 2015(e)ko abendua
- 2015(e)ko azaroa
- 2015(e)ko urria
- 2015(e)ko iraila
- 2015(e)ko abuztua
- 2015(e)ko uztaila
- 2015(e)ko ekaina
- 2015(e)ko maiatza
- 2015(e)ko apirila
- 2015(e)ko martxoa
- 2015(e)ko otsaila
- 2015(e)ko urtarrila
- 2014(e)ko abendua
- 2014(e)ko azaroa
- 2014(e)ko urria
- 2014(e)ko iraila
- 2014(e)ko abuztua
- 2014(e)ko uztaila
- 2014(e)ko ekaina
- 2014(e)ko maiatza
- 2014(e)ko apirila
- 2014(e)ko martxoa
- 2014(e)ko otsaila
- 2013(e)ko iraila
- 2013(e)ko abuztua
- 2013(e)ko uztaila
Kategoriak
- 2013ko blogari berriaren sari berezia
- Albisteak
- B.S.O
- Crowdfunding-a
- Dokumentalak
- Emakumea zineman
- Euskal Zinema
- Fantasiazko eta beldurrezko zinemaren astea
- Fantasiazko eta beldurrezko zinemaren astea 2015
- Film laburrak
- Gomendioak
- Irratiko saioak
- Kritikak
- Laburmetraiak
- Making of
- Pelikulak
- PIXAR-GHIBLI
- Sailkatugabeak
- Sariak
- Telesailak
- Upfronts
- Zerrendak
- Zinemaldia 2014
- Zinemaldia 2015
- Zinemaldia 2016
- Zinemaldia 2017
- Zinemari eskutitza
- Zuzendariak
Emakumeen esparruari buruzko hausnarketa txiki bat
2016-09-18 // Laburmetraiak, Zinemaldia 2016 // Iruzkinik ez
Donostiako hainbat plano ikusten ditugun bitartean, filmeko protagonistetako batek, emakumez osaturiko hiri imajinario bat nola sailkatuko lukeen deskribatzen du. Etxeko Andreen auzoa. Lo Ezinak Jotakoen distritua. Ama Ezezagunaren kioskoa. Emakume Bakartien lurpeko bidea… Baliteke 15 minutu eskasak izatea istorio sakon bat kontatzeko. Baina Maria Elorza eta Maider Fernandez zuzendariek osatutako Las chicas de Pasaik kolektiboak, etxeko hormetatik abiatuta, emakumeen esparruari buruzko hausnarketa txiki moduko bat aurkeztea lortu dute.
Aukeraturiko hainbat plano, irudi eta enkoadraketa – distantziak salbu- eta batez ere horien erabilera, Laida Lertxundiren zinemarekin lotura txiki bat igarri diot. Kameraren erabilera horretan, estetika ala teknika konkretu batetik haratago, zinema emozioen bitartez eraikitzen den horietakoa. Sentitu beharreko zinema. Esanahien bilaketa horretan, errealitatearekin harremanetan dauden eguneroko esperientziak gida moduan erabiliz.
Maria eta Maiderrek, emakume horien begirada, hitz, keinu eta isilune, inprobisazioen kiribil batean murgiltzea lortu dute gainera. Irudi konkretu batzuk eskaintzen dizkiguten arren, esanahia ezkutu hori, pantailaren eta ikuslearen artean sortu beharreko zerbait izan dadin lortuz. Amona, koadroko posizio berdinean jarri behar dueneko une horrek jariatzen duen naturaltasun , samurtasun eta egia horretan antzeman daiteke adibidez. Ala amaieran, neska gazteak ispilua zintzilikatzea lortu eta pareko balkoian “espioi” bat dagoela ohartzean.
“Gure Hormek” laburmetraiean, ikusle moduan egin beharrekoa, inongo aurreiritzirik gabe, pixkanaka, murgiltzen joatea da. 15 minututan gertatzen diren gauza garrantzitsu guztiak, ez direlako hitzen bidez esaten.
ZINEMIRA
Gure Hormek
Zuzendariak: Maria Elorza, Maider Fernandez Iriarte
Euskal Herria
15 minutu
Sorrera pozgarri bati buruzko kronika
2016-09-16 // Dokumentalak, Gomendioak, Zinemaldia 2016 // Iruzkinik ez
Denok dakigun bezala, 2003an Espainiako gobernuak euskaraz idatzitako egunkari bakarra ixteko agindu zuen: Euskaldunon Egunkaria. Egunkaria itxi eta bere zuzendaritzako partaideak torturatu egin zituzten. ETAko kide zirela esan zuten. 7 urte beranduago, epaiketan, salaketa horien zentzugabetasuna frogatu zen: akusatu guztiak absolbituak izan ziren.
Dokumental hau ez da ordea bidegabekeria tamalgarri horien bilduma; lehenengo euskarazko egunkariaren sorrera pozgarri eta itxaropentsua dauka hizpide. Eta hori iruditu zait hain zuzen, asmatze handiena. Ez duela bidegabekeria hori helduleku gisa erabili. Egunkaria sortu zutenen atzean, irakasle, kazetari, diseinatzaileak besterik ez zeudela erakutsiz, pertsona arruntak azken finean. Modu honetan, kontakizun hori, Acebes-en hasierako mezu negargarri horrekin talka egiten duen unean, Eriz Zapirain-ek kontatu nahi izan duenak, indar askoz ere handiago hartzen duelarik. “Hauxe zen guztia, besterik ez”.
Dena den, dokumentala sostengatzen duten bi zutabe nabarmenduko nituzke. Alde batetik istorioa bera jakina; elkarrizketatu ugariren bitartez sorrera gogor, polit eta pozgarri horren lekuko zuzena bilakatuko garelarik . Eta bestetik teknikoki bikaina dela; sinplea baina oso txukuna, eta ez da harritzekoa. Argazki zuzendaritzaren arloan, Juantxo Sardon-ekin kontatu izanak (Gazta zati bat, Azken bidaia …) sekulako aberastasuna ematen dio ekoizpenari, hain berezkoak dituen lehen plano argitsuekin jolastuz eta kamera posizio bikainetan ipiniz. Eta bestetik Napoka Iriaren ezinbesteko soinu banda. Komeni denean bakarrik agertzen diren gitarra akorde horiek erabiliaz, dokumentala osatzen duten makineria guzti horren olio bihurtzen direlarik. Bien artean, argitasunez betetzen dute fotograma bakoitza.
Baina ekoizpen hau ahalik eta ikuspegi objektiboenetik aztertuz eta gaia alde batera utziz, erritmo falta apur bat sumatu dut. Istorioa aurrera eramaten dutenak, elkarrizketatuak berak baitira, pantailan pisu gehiegi hartuz eta faktore hau bi ahoko ezpatan bihurtuz. Nire gusturako, dokumentalak irauten dituen 88 minutu horietan, denbora gehiegi betetzen dute. Hainbat zatitan astun xamarra egin zait, muntaia arinagoa espero nuen agian, artxibo irudi gehiagorekin jolastuz eta zergatik ez, birsortzeak txiki batzuk eginez. Ala Gazta zati bat, Bertsolari eta Lucio bezalako euskal dokumentalean egin bezala, kokaleku desberdinetara joanaz, ikuslearen “bidaia bisual” hori erraztuz. Kontuz, ez naiz esaten ari elkarrizketatuak kendu behar zirenik ezta gutxiago ere. Baizik eta beraiek dioten guzti hori, off ahotsaren bitartez edo, irudi, argazki ala beste motatako plano batzuekin gehiago jokatuz, biziagoa bihurtuko lukeela narrazioa, eramangarriagoa. Halere, lan oso interesgarria eta txukuna.
Saila: “Zinemira”
GAUR IREKIKO DITU ATEAK
Dokumentala
Urtea: 2016
Zuzendaria: Eriz Zapirain
88 minutu.
Emmy sariak 2016: Nork irabaziko du? Nork irabazi beharko luke?
2016-09-16 // Albisteak, Sariak, Telesailak // Iruzkinik ez
Igandean banatuko dituzte aurtengo Emmy sariak. Dakizuen bezala, Amerikarren ustez , urteko telesail onenak goraipatzeko aitzakiarekin, sail desberdinetan antolaturiko sariak banatzen dituzte.
Termometro gisa, orain egun batzuk banatu ziren Creative Arts Emmy-ak (Sari teknikoak izaten dira; argazki onena, soinua, jantzitegia eta abar..) hartu genitzake. Bertan (espero bezala) Game of thrones telesailak eraman zituen ia sari guztiak (9), dena den American Crime Story: The people vs O.J. Simpson ere ez zen atzean geratu, lau irabazi baitzituen (horien artean mugaturiko telesail onena). Adi beraz bi telesail hauei.
Hemen izendapen garrantzitsuenak eta horien artean nire ustez, nork irabaziko duen eta nork irabazi beharko lukeen:
(gehiago…)
Udazkeneko telesailen gida (2016/2017)
2016-09-07 // Albisteak, Gomendioak, Telesailak // Iruzkinik ez
2016/2017 denboraldia hastear da pantaila txikian. Telesailen arloan (turismoarekin gertatzen denaren kontrakoa) udazkena izaten da, goi-denboraldiarekin lotzen den urtaroa. Irailetik aurrera datozkigun telesail guzti horiek, Estatu Batuetan, high season garaia deiturikoaren barruan kokatzen dira. Telebista kate gehienek, beraien produktu-izarren denboraldi berriak aireratzeko aprobetxatzen dituzte egun horiek, – Homeland, The Walking dead… – baina, baita telesail berriak estreinatzeko ere.
Telesail guzti hauen artean gal ez zaitezten eta data guztiak argi ikus ditzazuen, hementxe aipagarrienen zerrenda eta bakoitzaren data zehaztua. Badatoz udazkeneko telesailak!
(gehiago…)
Marrazoak protagonista! 8 film onenak… eta 25 frikienak
2016-08-18 // Gomendioak, Pelikulak // Iruzkinik ez
Umea nintzela, telebistan marrazo bat ikusten nuen bakoitzean lilura moduko bat sentitzen nuen, hori bai, beldurraren sentimenduak nire gorputza inbaditzen zuen bitartean. Steven Spielbergek Jaws film mitikoa estreinatu zuen unean ezin zuen imajinatu ere egin zer nolako eragina izango zuen etorkizunean, ni bezalako milaka ikusleen artean. Itsasoan behatz puntak sartze hutsak dardara eragitea lortu zuen, baina baita animalia zoragarri horiekiko miresmen maila igoarazi ere. Zentzu askotan, inflexio puntua izan zen ekoizpen hori, baina batez ere, marrazo zuriarekiko pertzepzioa betiko aldatu zuen. 1975 urtea baino lehen, marrazoak kategoria desberdin batean zeudela esan liteke.
Hori gutxi balitz, historiako lehen blockbuster bihurtu zen. Hasiera batean, mota honetako filmak, “Memorial Day” –maiatzeko azken astelehena– eta Labor Day –iraila– artean estreinatzen zituzten. Denbora-tarte hori anbizio gutxiko filmei eskainia zegoen, ekoizpen merkeak eta gazteei zuzendurikoak. Baina film honek guztia aldatu zuen. 1975eko ekainaren 20an estreinaldiarekin batera, lortu zuen estreinaldi-daten inguruan zeuden teoria guztiak bertan behera geratzea. Arrazoi nagusia: filma AEBetako areto guztietan batera estreinatu zela. Ordura arte, normalean, hiri garrantzitsuenetan soilik estreinatzen ziren eta gero pixkanaka zabaltzen joaten ziren, hiri txiki eta herrixka guztietara iritsi arte. Film hau aldiz, 400 areto baino gehiagotan aireratu zuten, lehen asteburuan 13 milioiko zifra ikusgarria lortuz.
Baina Spielberg handiaren filma alde batera utzita, zeintzuk izan dira marrazoak protagonista dituzten film aipagarrienak? Honetan zorrotz izatea tokatzen zait, 1975eko ekoizpen horren mailara gerturatu den filmik ez baita existitu.
Baina, aipatzeko modukorik bai? Jakina, hementxe onenen eta …”frikien” zerrenda:
(gehiago…)
Udako 6 telesail onenak
2016-07-28 // Gomendioak, Telesailak // Iruzkinik ez
Pantaila txikiaren arloan, udara beti izan da estreinaldi eskaseko garaia. Baina honetan ere, panorama dezente aldatzen ari da azken urteotan. Ez dut esango maila goreneko telesail mordoa estreinatzen denik, baina bai urteko top horren barruan sartuko diren izenak azaldu direla. Hementxe udara honetan (momentuz) estreinatu diren telesail onenak –denboraldi berri onenak barne–:
(gehiago…)
"Game of thrones" Zumaian grabatzea: onuragarria ala kaltegarria?
2016-06-30 // Albisteak, Making of, Telesailak // 2 iruzkin
Nahiz eta telesailaren sortzaileek filmaketaren lokalizazio berriak sekretupean mantendu, Koldo Landaluzek Gara egunkarian jakitera eman zuenez, Itzurungo flyschak (Zumaia, Gipuzkoa)“Game of Thrones” telesailaren unibertsoarekin bat egin lezake. Inork ez du oraindik ofizialki baieztatu, baina garrantzia handiko albistea izan liteke eskualdearentzat. Baliteke gainera, grabaketa Irailean hastea, Fresco Film Service (HBO-rekin lan egiten duen ekoiztetxea), ostatuak eta pabiloiak bilatzen ari baita dagoeneko.
Baina albiste zalapartasua alde batera utzita, baleike.eus web orrialdean azaltzen diren iruzkin hauek irakurri ostean, gogoeta txiki bat piztu da nire barruan. “Game of thrones” bezalako ekoizpen erraldoi bat Zumaian grabatzea, onuragarria ala kaltegarria da?
(gehiago…)
"Umore absurdoa" kultuzko genero bilakatu duten 25 filmak!
2016-06-28 // Gomendioak, Pelikulak // 2 iruzkin
Gaur ez naiz argumentuaren kalitateaz ariko. Are gutxiago erabilitako teknika zinematografiko fin eta dotoreaz ala filmak jaurti nahi duen gai sakonaz. Ez dut esango Leslie Nielsen aktore ikaragarria denik ala ez dut justifikatuko umorea ardatz duen zerrenda baten barruan “The Big lebowski” ez azaltzea. Umore absurdoa kultuzko genero bezala onartuko dugu…eta kitto!
Umore absurdoak, normalean, egoera ulergaitzak ala zentzugabeak hartzen ditu ikuslearen barreak eragiteko. Errealitatetik guztiz aldendua dagoen umore mota dela esan daiteke, baina islatu nahi duen horren funtsean murgiltzen gaituena. Beste ezaugarri tipiko bat, sekuentzien arteko inkoherentzia izaten da; eraikin bat, eszena baten amaieran suntsitua izatea eta hurrengoan berriz zutik azaltzea adibidez. Marx anaiak, Mel Brooks, Monty Phyton ala Zucker anaiak izan litezke ziurrenik erreferente nagusiak. 80. hamarkada oparoena eta Leslie Nielsen umore mota honen ikono moduko bilakatu dena. Hementxe azpigenero hau kultuzkoa bilakatu duten filmen zerrenda:
(gehiago…)
"Late Shift": hartu mugikorra, film honen amaiera zuk aukeratuko baituzu
2016-06-16 // Albisteak, Pelikulak // Iruzkinik ez
Imajinatzen duzue “Breaking bad” telesailan Walter White-k, Jesse Pinkman ezagutzen duenean, lagundu beharrean, salatu izan balu? ala “Pulp Fiction” filmean, Uma Thurman-ek gorpuzturiko Mia Wallace pertsonaia gaindosi horren erruz hil balitz? Bistan da ez dugula inoiz jakingo, aukera guzti horiek ez zirelako inoiz idatzi eta are gutxiago errodatu. Baina bi fikzio horien bitartez kontatu zizkiguten istorioak zeharo desberdinak izango liratekeela argi dago. Ikuslearen hasierako itxaropen horiek asetzea ala aurreikuspenak betetzea, Hollywood-en obsesioetako bat izan da betidanik. Estudio handien garaian batez ere, non filma estreinatu baino lehen, aurre-emanaldi baten bitartez, ikusle batzuek, proposaturiko hainbat amaiera onartu ala baztertzen zituzten.
Orain arte ikusi ditugun filmen argumentu eta amaiera guzti horiek, direnak dira, ezin aldatu. Aurtengo Cannes zinema jaialdian aurkezturiko “Late Shift“ estreinatu den arte. Ekoizpen honek, zinemaz gozatzeko beste leiho berri bat ireki baitu. Ikusleak, mugikorreko aplikazio baten bitartez, zuzenean, filmean gertatzen diren erabakiak hartzeko aukera izango baitu.
(gehiago…)
Haïku, 1975 : Irudiaren indarra hitzen aurrean aldarrikatuz
2016-06-08 // Gomendioak, Laburmetraiak // Iruzkinik ez
Haiku, jatorrian japonierazko olerki mota bat da, 5-7-5 silabako lerroetan antolatutako 17 silabek osatua. Renga izeneko olerkiak dira haiku-en oinarrian. Deskribapen objektiboa egiten dute haiku idazleek beren lanetan, baina irakurlearengan zirrarak eragitea izaten da deskribapen horren azken helburua. Sentsazioak transmititzen ditu haikuak, ez sentimenduak. Euskal literaturan adibidez, Joseba Sarrionandia eta Juan Kruz Igerabide (“Begi-niniaren poemak”) mota honetako olerkiekin aitzindariak ditugu, ortodoxoak izan ez arren.
Sarrera txiki hori, Andrés Daniel Sainz zuzendari Donostiarraren laburmetrai berria aipatzeko aitzakia besterik ez zen: Haïku, 1975 . Ia 4 hamarkada hil zen gizon bat, 2016 urtean azaltzen da bapatean. Zer egiten du hemen? nola iritsi da? zertara etorri da? Administrazioaren zerbitzu berezien eskutik egindako galdeketa bati esker, galdera horiek erantzuten saiatuko dira.
Sinopsiak hori dioen arren, ez pentsa zientzia fikzioak zuen pantaila bustiko duenik ala akzio sekuentziekin zirrara ikaragarria sentituko duzuenik, ez. Horretarako beste lan bat aukeratu beharko duzue. Baina berdin dio, hori ez baita ekoizpen honen helburua eta ez luke zertan traba bihurtu behar. Modu askoz ere iradokitzaileago bati esker, zirrara hori, beste kanal baten bitartez iritsiko zaigulako.
Ikusleak bitan banatuko dituen lan horietako baten aurrean gaude, orduan? bai eta hori positiboa iruditzen zait, ez negatiboa. Zer kontatu nahi den baino, nola kontatu den izan litekeelako laburmetraia honen gakoa eta hori modu zoragarrian burutu du Andres-ek. Filma gustuko izan ala ez, hasiberri baten lanean, hainbesterainoko zehaztasuna aurkitzea txalotzeko modukoa iruditzen zaidalako. Zinemak -teorian- eskaini beharko lituzkeen ñabardura eta xehetasun guzti horiek, azken zirrikituraino zainduak daudelako.
Gauza bat aitortu behar dizuet bestalde. Asko kosta zait iruzkin txiki hau idaztea. Bai, mota honetako lanak ezin direlako ohiko kritika baten moduan disekzionatu. Haiku-etan bezala, protagonista ez delako egilea eta sentimenduak ez direlako transmititzen; horretarako beste poesia mota dago. Kasu honetan, sentsazioak transmititzen direla uste dut. Protagonismoak alde batera utzi, eta zer sentitu behar dugun inortxok esan gabe: Sentitu, bat egin eta egilea desagertu egingo balitz bezala. Esan dezakedan bakarra beraz, ekoizpen hau ikusteko aukera baduzue, ahaztu generoa, eta besterik gabe, zuen barnean zer sentsazioa mota piztuko duen deskubritu. Lan bikain bat ikusiko duzuela pentsatu, besterik gabe. Irudi konkretu batzuk eskaintzen dizkigu, protagonistari (Aitor Beltran) egindako galdeketa horretan elkarrizketa mamitsu batekin tartekatzen den bitartean. Baina garrantzitsuena, esanahia ezkutu hori, pantailaren eta ikuslearen artean sortzen den elkarrizketa ikusezin moduko horretan geratzen da, Haïku, 1975, ez baititu ikuslearen galderak erantzungo. Ramon Agirre, Aitor Beltran eta Loinaz Jauregi-ren artean sortzen den eztabaida horren lekuko bilakatu, baina hitzek diotenaz haratago bidaiatu beharko duzue, hori zuen esku jakina. Kontraesana dirudien arren, hitzen hizkuntzak gizateria osoa monopolizatu duela izan liteke, beraien artean sortzen den guzti horren zukua.
Zinema maite duen pertsona batek eginiko lan berezia, burutsua, desberdina eta ausarta. Eta batez ere, ikuslea pertsona inteligentetzat hartzen duena, irudiaren indarra elkarrizketa hutsen aurrean aldarrikatuz.
Zorionak eta zorte on Andres eta lan-talde osoari!
Haïku, 1975
Urtea: 2016.
Iraupena: 29 min
Zuzendaritza eta gidoia: Andrés Daniel Sainz
Musika: Juan Mari Beltran
Argazki zuzendaritza: Alberto Gastesi
Aktoreak: Aitor Beltrán, Nagore Aranburu, Ramón Agirre, Javier Tolosa, Loinaz Jáuregui,José Luis Zumeta
Teaser-a
https://vimeo.com/166847932