Zuhaiztiko Gurasoen Eredua

Zuhaizti eskolako gurasoei elkarrizketa

Eskoletako Euskararen Egoera Praktikan
Zuhaiztiko Gurasoen Eredua
«Ikastola auzitan» elkarrizketa saila hasi eta hara non topo egiten dugun, arazoaren erdi erditik plazaratzen den adibide praktikoarekin. Zuhaizti eskolan bost aurren gurasoak hamar egun daramazkite eskolan sarturik. Beren eskariei erantzun egoki bat eman arte, sako, koltxoneta, manta etabarrak hartu, eta bere arazoa kaleratu nahiean. Promesa guztieri uko eginez D eredurik gabe utzi nahi dituzte beren haurrak. Hau da, eskolaurrean dena euskaraz ikasi duten haurrak OHO-ra iritxi eta eskola publikoan era berdinean jarraitzeko bideak mozturik arkitu dituzte.
A.–Gauza bat garbi azaltzen da beraz zuen kasuan. Alde batetik lege batek bere markoa du, eta marko horretan zuek oraindik ez zarete sartzen, hau da, zuek eskola transferituan zabiltzate, zuen haurrak orain arte euskera hutsez egin dituzte ikasketek eskolaaurrean, eta orain OHO-ra pasatzean, nahiz eta lehendik harremanak eduki, Viteri Eskolan, D ereduan zuen haurrak ezin ditzakete ikasketak jarrai. Argi dago eskola transferituetan beraz D eredua sartzea benetan gauza zaila dela. Hau horrela izanik, eskolaurrea bukatzean gurasoak bi irtenbiderekin topo egiten dute: edo haurra ikastolara bidali D ereduan jarrai dezan, edo bestela, B eredura pasa behar.
G.–Prozesua atzerantz doa. Lehen Viterin eskolaurrean ba zegoen D eredua. Geroztik kendu zuten; irakasle batek bere nahiaz, baina inongo legeztapenik gabe, euskara hutsez ematen zuen dena, baina ofizialki ez zegoen. Orain itxialdi hau delata, berriz Viterin, eta oraingoan ofizialki behintzat D eredua jarri eta eskola publikotan B edo A edo erdara hutsez. Gure ustez hau da instituzionalizatu nahi dutena.
A.–EPAkoek, EIKEri, hau da Eusko Jaurlaritzaren planteamenduari egiten dion kritika nagusietako bat hain zuzen hori da, Euskal Herriko Haurren irakaskuntza bi zatitan banatu nahi dutela. Hau da, Euskara hutsez ikastoletan, eta gainera ongi subentzionatua, eta bestetik, transferituak erdaraz edo kasorik onenetan, B edo A ereduez, eta gainera ez besteak edukiko duten laguntza berarekin. Zer pentsatzen duzue?.
G.–Alde horretatik gure planteamenduak EPAkoakin bat egiten du. Badirudi Eusko Jaurlaritzak bi komunitate hauek mantendu nahi dituela, eta gure ustez, irakaskuntza mailan, sare bakar bat egon behar du, publikoa eta euskalduna. Erdaldun komunitatea ere euskaldundu behar da. Arazo hau inportantea da, eta estudiatu beharra dago, baina bideak hortik joan behar du. Gure ustez planteamenduak aurreruntz joan behar du, eta beraz pauso batzu markatu behar dira linea baten barruan, gaur A ereduan hasten direnak, ikasketak A ereduan bukatu beharrean B edo D ereduan buka ditzaten eta B ereduan hasten direnak, noski D ereduan. Hau aurrera eraman dadin, beste puntu garrantzitsu bat zera da: bide bat markatzea, eta transferituetan edo nazionaletan, D eredua garantizatzea. Guri Zuhaiztin D eredua egongo zela esan ziguten, eta Viterin 16 ginen. Garaia etorri zenean, hau da haurrak Zuhaiztin apuntatu behar genituenean, D eredua ez zegoela esan ziguten eta beraz edo B eredua edo ikastola izan zen eskeini zitzaiguna. Noski gehienak alde egin zuten, eta orain bost bakarrik gaude. Orain garbi dago garantia bat eskeiniko balitz askoz ere jende gebiago apuntatuko litzatekela, eskola nazionaletan D eredua balego, haur asko bidaliko litzateke. Ikuspuntu honetatik planifikazio bat ere egin beharko litzateke.
A.–Beraz zuek haurrak ikastelara bidaliko zenituzteke, baldin eta ikastola merkeagoa balitz?.
G.–Badaude beste arazo batzu, ideologia dela, planteamentu pedagogikoa dela... Gaur egun adibide bat jartzeko ikastola batean sartzeako 60.000 pta. sartu behar dituzu sarrera gisa, gero 10.000 hilean, eta dena zertarako?. Azken finean kriston kondizio onak edukitzeko balitz, beno tira, baina hori ordaindu eta gainera 37 haur geletan... Gainera ez da egia ikastoletan haurrak egun osoz euskaraz ari direla, hori ere ez da garantizatzen. Urteak ikastolan egon ondoren haur askok euskaldun berriak baino okerrago hitzegiten dute.
A.–Beraz dohaintasunaz aparte badago ere arazo ideologiko eta pedagogiko bat. Nola ikusi dute zentro honetan bere haurrak B ereduan dituzten gurasoak zuen jokabide hau?.
G.–Egia esan gure alde daude, baina badakizu nola diren gauzak, bat edo beste kenduta gehienak ez dira egin ditugun bileretara agertu ere egin. Ez daude kontra, baina gehienak ez gaituzte gehiegi lagundu ere. Egia esan beraiek ez dute bere barua arazo honetan zuzenean sarturik ikusten eta hor dago gakoa.
A.–Ez dute guraso horiek pentsatzen agian bere haurra urte hat barru D eredua jarraitzeko prestaturik egongo dela eta beraz beralei zuzen-zuzen datorkiela?.
G.–Ereduen aplikazioa ere beste arazo bitxi horietako bat da. Leku eta irakasleen arauera, ereduen aplikazioa aldatzen da. Batzuk Eusko Jaurlaritzaren hitza, Jangoikoaren hitza bezala hartzen dute eta ez dute hitza bete besterik egiten, eta orduan, toki batzutan, ama erdalduna bada, ezina izango litzateke pentsatzea haur hori noizbait D ereduan bukatzea, betirako B eredura kondenatua geratuko litzateke. Hau alde batetik, eta beraz gurasoek hor dute beraien haurra D ereduan sartzeko lehenengo arazoa. Bestaldetik guraso euskaldunak izanik ere, badaude beste arazo batzu, adibidez, mila aldiz esaten da, haur batek euskaraz kontzeptuak ulertzen ez dakielako B ereduan sartu beharra dagoela. Baina esan beharra dago, haurra tontua ez bada behintzat. kontzeptoak esplikatuz gero ulertzen dituela, eta beraz ez da B eredura kondenatzeko baldintza. Horrelako arazoen aurrean, gurasoak askotan isiltzen dira, bere aurrean dagoenak beraiek baino gehiago dakila pentsatuaz, eta erabaki horretan beste ezerk parte hartzen ez duela pentsatuz, ideologia, edota aginduak...
Ez dago beraz, irakasle eta delegazioen artean inolako batasunik, ez eta koerentzia txikienik horrelako arazoen aurrean planteatzen dituzten irtenbideei dagokienez. Hau horrela izanik zure haurra non sartu behar duzun jakiteko, askotan zuzendaria, irakaslea,... ezagutu behar dituzu, bestela ereduen maniobra zikinetan erortzeko edo biktima izateko arriskuan zaude. Batzuk B ereduan hasi eta D-n bukatzen dute irakasleari esker, eta beste batzuk D-n hasi eta B edo A-n bukatzen dute irakasleari esker. Horrela ezin daiteke ezer egin. Seriotasun minimo baten falta ikaragarria nabari da. Arazoa beraz nahiz eta zer ikusirik eduki Eusko Jaurlaritzarekin, zentroekin ere badu zer ikusirik.
A.–Ez al dago ba, ereduan kontrola eramaten duen enterik zentrotan?.
G.–Agian batzutan bai, baina halaz ere, guk itsialdi honen bidez, hartutako erabakiak justuak ez direnean, salatu beharra daudela irakatsi nahi izan dugu, gure ustez arazo hau ez baita Zuhaiztikoa bakarrik, beste zentro askotan seguro horrelako gauzak gertatzen direla, baina ez da ezer egiten, eta bide horretatik ez da arazoa inoiz konponduko. Beraiek askotan erabiltzen duten harma estadistika da, eta denok dakigu estadistika erabiltzea, eta manipulatzea interes batzuen alde eta beste batzuen kontra, zein erreza da. Bestaldetik guk ez dugu inolako kontrako estadistikarik eta hor dago gakoa, gurasoak ez ditugu estadistikarik egiten ez eta kontrolatzen. A ereduan daudenei, errez eta berehala esaten die beraien haurrak B ereduan jarraitzeko arazorik ez dutela edukiko, baina ez da berdin gertatzen B-n daudenekin eta D-n sartuko direnekin. Frakaso eskolarra ere aipatzen den mitoa da. baina ez da ereduengatik baizik eta metodologia, beste gaien tratamendua, ingurunea...
A.–Zein erantzun jaso duzue Delegaziotik?.
G.–Erantzun bat baino gehiago jaso dugu. baina ez da inoiz gure gustokoa izan, batzutan hemendik kaleratu nahi izan gaituztelako, bestetan, inolako garantiarik gabe hastea eskatu, eta abar... Halaz ere hau da gure azken erantzuna:
"Ez dugu Delegazioaren proposamena onartzen:
1.–Idatzi guztian haur euskaldunetaz ari direlako, eta D eredua inon idatzita agertzen ez delako.
2.–Gure haurrak Zuhaiztin ikastea nahi dugu, eta ez da, edo ez zaio inolako erantzunik ematen galdera honi. Viterira eraman nahi gaituzte, baina ez dago inolako garantiarik, hurrengo urtean, Zuhaiztin D eredurik egongo denik.
3.–Gure haurrenizat irakasle bat eskatzen dugu, ez bait dugu onartzen gure nahiaren truke. Viteri geletan, 26 eta 27 haur biltzea, eta gainera B ereduan".
L. BASTIDA
18-19

GaiezGizarteaIrakaskuntzEskolakHego EHko e
GaiezGizarteaIrakaskuntzEskolakIkasketa plOHO
EgileezBASTIDA1Gizartea