"Mikelar", Lazkaoko Ikastola Berria
Hauzo lanean egindako ikastola
Eskainirik du eguzklak arratsaldeko bere azken musua Golerrin gaude. Lazkao~n. Oraintsu eralki duen ikastola berrian. Amaitu dira ikastola barruan jarduteko orduak. Jola sean dabiltza haurrak. Gelak txukuntzen ari dira andereñoak Kristalezko etxea dirudi ikastola berri honek. Herriak egin dako ikastola duzu. Zoritxarrez, bada talde edo elkarteren baten mede erortzen den ikastolarik. Denok dakigu iLastolek estuasunean babos bila jo behar izan dutela. Eta gerc babesaren truke aitzaki-maltzaki denaren jaun eta jabe egiten da zebalt. Hemen zoritxarrez izen-zerrenda luzetxoa jarri nezake.
Baina utz dezadan hau guztia eta eman dezadan Laz kaokoaren berri. Gipuzkoan jaso den ikastoa-etxe berria. Le henengoa, noski. Arrazoi horrek ekarri galtu GoIerriraino Ibilian ibilian, lege zaharrera mahain baten biran eta ardo hurrupatxo bat lagun, burutu dugu elkarrizketa. Zenbalt an dereñorekin [Arantxa, Kari, Mari Pilar) eta zenbalt gurasorekin egon naiz (Joxe Mari, Gurotz...).
Oroltzapen asko dute. Ezin ahaztu dituzte oraindik Ma rixabel Aldasoro eta Mari Karmen Eizagirre, lehendabizikc andereño haiek. Eta nola ahatz AITOR zena, ikastola sortze ko hainbot izerdi bota zuen guraso jator hura?
–Hara, noiz eta nola hasi zenu ten Lazkaon ikastola?
–Hasi? Ahal zen bezala: orair dela 9 urte eta 20 haurrekin. BordaxuriXo gela batetan. Bordaxuri emakumeen bilteRia da eta hanei esher hasi ginen. Zertitzu ederra egin ez bazioten gero herriari.
–Esango al duzue zer historia jarraltu duen geroz Lazkaoko ikastolak? Irribarre meliziatsua ikusi dut guztien ezpainetan. Batek:
–Katua bere umeeRin bezalatsu ibiliak gara gu ikastelarekin, baina tira! halere, lehendabziko ur teetan sekulako indarra erakutsi zuen herrian eta herriz kanpo landare berriak. Honen eraginez sortu bsit ziren beste zenbait ere Goierrin. Ilaur talde hanndia biltzen zen urtero. Diruz ere ongi meldatzen ginen. Lekuarena zen guretzat arazo nagusfa. Horretarako leku egoki bat ez edukitzeak asko magatu gintnen beti. Lebuarena ere, ahal den bezala, baina konpondu izan dugu: parroRiari, frallei eta azkenik... "Gurotze" delako dorrearen azpian zenbaIt familiari esker. Hiru lekuotan eduki dugu ikastela azken urtectan.
–Zer dela eta eraiki duzue MlKELAR ikastola hau?
–Bistan da zerk eragin zigun. Irakaskintzako lege berriak. Lege Berria baldintza berriak ezarriaz zetorkigun. Hanetarik bat, guztick dakigunez, lekuarena. Horregatik, gure asmoa lehendabizi hartan, leku egoki baten jabe egitea zen. Bi zatitan banatzen du Lege Berriak oinarrizko irakaskintza. Aurrenekoa, 6tik 10era arteRoa, hemen emango dugu. Bigarren zatia, berriz, ballara mallan danhagun Lizeoan, Beasainen. Hau da asmoa. Burotuko ahal dugu bebintzat!
–Zuek egin duzuen hau bera egin beharrean daude Euskal HerriRo boste ikastolak ere. Interesgarri zaigu zuen urratsen berri jaktiea. Joxe Marik hartu du oraingoan hitza.
–Bai, guretzat ere interesgarri izan da. Ilasteko, batzorde bat meldtu zen. Batzorde bat, baina herriRoia eta obra guztiaren ardura here gain hartuko zuena: Ikastola-Batzordeko zenbait, MiRelar-EIkarteRo zenbalt eta herriko beste zenbaiten artean osatua. Gure helborna: herriko indarrak elkarre raxtea izan zen; herriari galdegitea ea on zen, komeni zen, behar ote zen ikastela berria, eta herriak aho betean eman zuen hitza, hitzez lehenik, obraz gro. Horretarako, zalltason edo gorabehera frango iraganik zen herria eta gi sa horretako obra bati eRiteko ask~ prestaturik zen giroa.
–Eta onla burutu da obra?
–Lehenik, Mikelar Elkartea dela bide. Legearen aurrean koperatiDa moldea duen bizitegi multzo bat da delako Mikelar Elkarte hau. Bestalde, Mikelar-ek bazuen eskola bat eralkitzeko gorderik lur zati bat. Bazuen ikastetxea jasetzeko eskubidea ere. Halatan bada, Mikelar-ek eskaintza hori herriari, eta herriak onartu. Ez da besterik izan.
–Baina nork egin du lan?
–lLontratista eta beste zenbait ofizialen behar beharrezko lana kenduz gero, peoi lana bebinik behin eta beste zulo asko herriak bete ditu hanzo-lanean parte hartuaz. Hamaika larunbat arratsalde, jai eguerdiarte eta astegun il~tzeRo ordu sartu ditu jendeak urte eta erdi honetan! BereziLi beharRo lirateke aipatu batzuren batzuk.
–Hemen, denak mintzatu nahi. Denek zuten zerbait esateko. Gauza asko kontatu didate. Baina nik neureari eutsi diot. Galderak egiteari: Hau esperientzia ona zatekean noski?
–Ez da dudarik, lan jatorra egin dela. Beti uste izan dugu: irakasI e ak, gurasoak, laguntzaileak.. abal den herritarrik gebienak parte hartuaz egin behar dela ikastola, eta hau hori frogatzeRo eskarmentu on bat izan da. Esperientzia estimagarria. Bebin ~baino geblagotan atzapar itsusiak gure gain eta kinka larrian ibilIrik gaudenez, are gehiago.
–Ikusi dut barne eta kanpo ikastolaren egitura eta eitea. Arras gustatu zalt. Noren idoia izan da?
–Madariaga-Gallastegi izan dira arkitekto, eta X. Zabalo laguntzaile. Har bitzate gure goresmenak Z.A.ren lerro hanen bidez.
Etxeaz ohartu zara, iguruko etxeean arabera moldatua dagoela. Bi oinekoa da. Behetia, euri egunetan babesteko gela lasai bat, zerbitzuak eta idazkaritza. Goitia: lau ikasgela, libreak barne aldetik eta kristala eta argia kanpo aldetik.
-Horrek harritu nau. Zer alde on aurkitzen diozue honi? Zuzenki andereñoei egin diet galde hau.
-Barnez libreak izateak isiltasunera eta elkarren berri ikasi edo gutxienez elkar errespetatzera eramaten ditu haurrak. Ez da posible bestenaz la egiterik, eta heziketak ikastolaren barnean eskatzen duen giroa sortzea.
Gainera, ikastola kasik kristalezko ontzi bat izateak ez ditu haurrak bizitzatik at ateratzen edo aldentzen: okina eta esneketaria egun oro ikusten dituzte familietara ogia edo esnea zerLitzatzen; etYeRandrea ganzak erostera dealarik, sendagilea gaixoren baten gana... etab.
Honek, jakina, heziRetaren arazca digu bizi-biziki planteatzen, eta ez haurrei baruz bakarcik. Funtsean, haurrak bait dira bizitzaren barneko saltsa hori gozartzen dutenak. Guraso eta irakasleoi gehiago gostatzen zalgu, bai, ikastolak bizitzatik horbil beñar duela pentsatzca eta horretara ahalegin betean g e u r e burnak ematea. Arrunt kaskagogorturik gande puntu honetan, eta zenbat elkar ezin aditu geure artean hauxe dela medio!
-Zuek, agidenez, garrantzi handia ematen diozue heziketari. (Batera bezala jaso dut erantzuna).
-Bai-eta halaxe da izan ere. Eta heziketaren arazoa egiaz konpontzea nahi badugu, gure burua dugu guraso nahiz irakasleok hezibidetik eraman beharra. Honi erantzun nahirik gabiltza aspaldian, ikusten bait dugu derriorrekoa dela, eta zenbait ekintzatan elkarrekin jokatzen dugu. Adibidez: guraso eta irakasleok osatzen dugu Ikastola-Batzordea; andereño edo irakasle bakoitzak bere ikasgelan dituen haurren gurasoekin badu harreman etabilkurarik; hitzaldiak: sikologiaz ari dira bolada honetan, etab. dena gutitzat eta dena jotzen dugu beharrezko.
–Orain, guraso eta irakasleei, denei batera, egin ~diet onoko galdera hau: esan al dalteke uzen asmo guztiak edo gebienak beterik direla?
–Ez. Inola ere ez. Lekuaren arazoa hein batetan bakarrik balt dugu konpondu. Lehen ere izan dugu zailtasunik asko (Legearen arazoa ikastelaren ixtea, gure arteRo indar-joko eta tira-birak... ). Eta geroari begira oraintxe beretik ditugu pentsaturik: lilitegi edo guarderiaren arazoa. Bigarren uctea daramagu hontan. Aski ondo dea. Hor dago hori bi urtetako haurrekin lan egin nahi bada egiaz. Behar beharrezkoa da batez ere euskerarik ez dakiten haurrentzat. Geroari begira ere, jarraipenerako, hor dago lizoo berriaren arazoa. Bailara mailan zuzendu beharrezko arazo latza hau ere noski. Baina MiRelar ikastola berria bederen baJugu orain...
Ez dago geldirik Lazkaoko ikastola. Lanean benetan ari den Jendea ezagutu dugu. Kezkatutako jendea. Arazo berdinekin gabiltza beste herrietan ere ikastola arloan gabiltzanok. Saiatuz gero atera ditezke gauzak aurrera. Zorionak, Lazkao!
ERRIALDE
1