JAUSIZ
Alain Mendizabal Diaz
1545 argitaletxea, 2023
---------------------------------------------------
Itxuraz tente eusteari utzi eta behea jotzea zail egiten zaigu, grabitate indarrak zein soinean daramagunaren zamak lurrera erakarri arren. Hondoarekin topatzea, ordea, denbora kontua ei da. Zaurgarri denaren aitortzaren emaitzatzat aurkeztu ditu Alain Mendizabal Diazek (Oiartzun, 1997) Jausiz (1545 Argitaletxea, 2023) liburuan bildutako poemak. Orain arte hainbat musika proiektutan aritua da, eta ibilbide horretan beti izan du hitza bidaide. Hauxe da, ordea, argitaratu duen lehen poema bilduma, betazal ertzetatik abiatu eta itsasoraino garamatzana.
Atal ezberdinetan banatutako hemeretzi poema eta epilogo den Bitakora bat biltzeaz gain, herrikide dituen Amaia Belaunzaran Sanz, Ekhine Irazusta Arozena eta Karen Muñoz Etxebeste artisten hainbat ilustraziok ere osatzen dute artefaktua. Oro har, gorputzari, lurrari eta urari loturiko iruditegia gailentzen da orriotan, baita, nolabait esatearren, bere buruari begiratuta harago joan nahian den ni poetikoa ere: izan ispilu aurrean dena edo parekoei erreparatzen diena. Bide horretan ugariak dira poemek dakarzkiguten gaiak, baina bereziki aipagarri dira erorketa edo negarra bera hizpide dutenak eta, horrenbestez, nolabaiteko mina darienak. Halaber, atentzioa ematen dute ni poetikoa izatez pertsona ez den bigarren pertsona bati zuzentzen zaion poemek. Emari olerkia, besteak beste, horren eta arestian aipatutako zaurgarritasunaren aitortzaren adibide dela esan genezake: “Beldur naiz zure ondorioez, / soinean dakartzazun olatu harroez”, diotse malkoei.
Halere, gaineratzekoa da hitzok ez direla erorketaren kontaketa soil. Nabigazioaren nondik norakoak biltzen dituen Bitakora ataleko mareen dogmak eta aingurak baliatuta, liburua biltzen eta biribiltzen duen zentzua aitortzen baita: hots, jopuntuan maskulinitatearen azterketa jartzen dela ere esan genezake, baita honekiko disekzio zorrotza egiten dela ere. Gauzak horrela, aurretiaz marraztutako bideei jarraitzeari utzi eta bestetzuk probatzeko gonbita da oiartzuarrarena: “Koordenadarik gabeko norabidea hartu dugu, / itsasoa atzean utziz / ibai berrien bila”. Mapa zaharrak baztertu eta bide berriak marratzeko gonbita, alegia.