Aurreko batean, EAEko hizkuntza politikako sailburuordearen txio bat ikusi nuen, iragarriz 2020an egingo dela entitateetan hizkuntza ohituren aldaketa eragiteko Euskaraldia ekimena. Sailburuordea etxerako lanak besteei jartzen ari zitzaien inguruabar horretan, euskara erabiltzeko eta garatzeko oztopoen erakusle diren hainbat gertakizun izan ziren, euskara hizkuntza ofiziala izanik, bere normalizazioa bultzatzeko arau eta plan urtetsuak dituen lurraldean.
Gogoan izango duzuenez, Eneka Alvarez donostiarrak isuna jaso du, ertzainari euskaraz egiteagatik. Herritar batek azaldu zuen ere Astigarragako pediatra elebakar erdaldunak esan ziola: “Pues si tu hija no me entiende tenemos un problema”. Bide beretik, erizain gazte batek kontatu zuen esan ziola duela 35 urtetik Osakidetzako langile den erizaintzako gainbegiraleak: “Si me dicen mi nombre en euskeriko, ni lo entiendo”. Egun horietan ere, Eusko Legebiltzarrean, ez zioten utzi EH Bildu taldeari lege proposamen bat tramitatzen, euskaraz idatzita egoteagatik. Batera, duela bi urte eskas onartutako Udal Legeak agindu arren udalerrien hizkuntza egoeran eragin dezaketen planen eta egitasmoen eragin linguistikoa aztertzea, Jaurlaritzako Lurralde Antolamenduko Sailak muzin egin zion. Tira, jarrai nezake, baina sakonago aztertu nahi duenak irakur dezake BAT soziolinguistika aldizkariaren 109. alean berriki argitaratu dudan artikulua: EAEko Administrazioa euskalduntzeko sistemaren balantze bat.
Aipatutako horiek akatsak direla esango du inork; nire ustez politika baten erakusle dira. “Nahiaren eta ezinaren politika” errekurtso adeitsua erabil nezake politika hori azaltzeko, baina Daniel Escribanoren La diglòssia és morta. Visca la diglòssia? Sobre la ideologia lingüística del nacionalisme basc conservador (2017) artikuluak beste ikuspegi zorrotzago bat eman dit. Horren arabera, EAEko (EAJren mendeko) erakundeek erabaki dute, diglosiaren fenomenoa hizkuntza ordezkapenaren fase gisa, eta, beraz, fenomeno txartzat azaldu ordez, bere egitea euskararentzat baliagarri gisa. Goitik behera ukatzen du adituak hori horrela izan daitekeenik, eta argitzen du diglosia positibo hori baliabide diskurtsibo eta sasi-zientifiko gisa baliatzen duela EAJk, zilegitzat aurkeztu edota estaltzeko euskararen berreskurapenerako benetan beharko litzatekeen politika egiteari uko egin izana. Merezi du irakurtzeak, bereziki gomendatzen diot EAEko hizkuntza politikako sailburuordeari.