“Araudia biguntzen hasteaz gain, 80ko hamarkadan beste aldaketa garrantzitsu bat eman zen: marketin sailek hartu zuten laborategi farmazeutikoen kontrola, sail zientifikoen ordez”, dio Juan Ervitik. Horren ondorioa izango litzateke farmaindustriari maiz leporatzen zaion jokabide bat: inbertsio handiena sustapenean egin eta gutxi arriskatzea benetako aurrerapausoak ekarriko lituzketen baina garatzeko zail eta garestiak diren sendagaiak ekoizten.

Hala, egile ugarik azpimarratu dutenez, konpainia farmazeutikoek kaleratzen dituzten medikamentu berri gehienak dagoeneko existitzen diren beste batzuen aldaera soilak dira, terapeutikoki oso hobekuntza txikia dakartenak, edo, ikusi dugunez, batzuetan ezta hori ere. Ingelesezko me too (ni ere bai) esaldia erabiltzen da halakoak izendatzeko.

“Horrela jokatuz, nahiko erraz sortzen dituzte produktu berriak, hogei urterako patente baten babespean”, azaldu du Ervitik; “salmenta prezio altua ezartzea lortuz gero, diru asko irabazten dute. Nafarroako Osasun Saileko langilearen esanetan, merkatura ateratzen denaren %85 mota horretako produktuak dira. “Gainerako %15 oso sendagai onak izaten dira, baina jendeak ez dakiena da horien bi heren inguru AEBetako sistema publikoak garatzen dituela, ez laborategi pribatuek”.

AEBetan funts publiko asko eskaintzen zaio sendagaien garapenari, eta legeak baimentzen du molekula garatu duen funtzionarioak patentea enpresa pribatu bati saltzea, gobernuak sosik jaso gabe. “Sistema horren bidez, farmazeutikek merke antzean erosi eta oso garesti saltzen dute”; dio Juan Ervitik, “AEBetako unibertsitate eta zentro publikoetan zertan dabiltzan behatzen ari dira etengabe”.

Beste ondorio bat sendagai gehiegi egotea da. “Espainian 10.000 medikamentu finantzatzen du sistema publikoak”, dio Joan-Ramon Laportek farmakologoak, “baina 400 inguru besterik ez dira behar. Nor da gai 10.000 gauza ondo ezagutzeko?”.