Zenbait eskaera alderdi politikoei

Hauteskunde garaian politikariek eskaintzak egin ohi dizkigute, ordea, orain nik hartu nahi dut txanda, haiei eskaerak egiteko.

Nire eskaeren muina Julia Sallabank-ek (University of London) iradoki dit zeharka, artikulu baten bitartez (Bat Soziolinguistika aldizkaria 98). Hizkuntza gutxituak berreskuratzeko asmotan nazioartean dabiltzanen eskarmentuan oinarrituta, honela dio egile horrek: “Sarritan, komunitateak zatitu egiten dira desadostasunen eta hizkuntza nola ‘salbatu’ behar den ingurukoen kontrako pentsaera eta ideologien ondorioz”. Ezaguna dugu hori gure artean.

Arazoa berez ez da iritzi zein interes ezberdin edo kontrajarriak izatea; arazoa da halakoak ongi kudeatzen ez asmatzea. Larriago oraindik, desadostasunak bideratzen ez ahalegintzea.

Adostasunik gabe, Sallabankek dioskun “komunitatea zatitzea”ren mamuarekin egingo dugu topo. Izan ere, ezaguna (eta ulergarria) dugu alderdiek elkarrekiko duten joera erasokorra. Baita gizartean alderdien ika-mikek duten eragin zatitzailea eta desmobilizatzailea ere.

Azken helburuaren gaineko definizio partekaturik ezean, argudioek kutsu demagogikoa hartzen dute. Zein helbururekin egiten zaizkigu proposamen horiek? Euskara biziberritzea ala boto-saldo bat bereganatzea?

Sallabanken ustez, “hizkuntza biziberritzea zer den” ez ohi da modu zehatzean eta adostuan definitzen. Horrela, hizkuntza politikari eta  plangintzari dagozkien pausoak asko zailtzen dira. Diseinuak eta ekintzak katramilatu, eta horren ondorioz, indarrak alferrik xahutzen dira. Esandako egilea berriz ekarriz: “…helburuk ez dira beti agerian, eta emaitzak ez dira maiz ebaluatzen”. Jakina, ez bada argi esaten hizkuntza biziberritzea zer den, ez dugu helburu eta epe garbirik izango. Zeren arabera ebaluatu, beraz, ahaleginen egokitasuna eta lortutako emaitzak?

Euskararen inguruko definizio adosturik gabeko horretan murgildurik, kritika batzuk entzuten dira, tarteka-marteka, egiten dena gehiegi edota gutxiegi delakoan. Era berean, neurri edo kontra-neurri batzuk luzatzen dizkigute politikariek, aukera hoberena norberarena dela gu konbentzitu nahirik. Azken helburuaren gaineko definizio partekaturik ezean, argudioek kutsu demagogikoa hartzen dute. Zein helbururekin egiten zaizkigu proposamen horiek? Euskara biziberritzea ala boto-saldo bat bereganatzea?

Hortaz, nire eskaerak alderdi politikoei: “Esan dezaten euskara biziberritu nahi duten ala ez”. Baiezkoan: “Bakoitzak esatea euskara biziberritzeaz zer ulertzen duen”. Eta, atrebentzia handirik ez delakoan, beste hau ere bai: “Esan dezaten elkarbizitza bultzatzea ala, mozkin politikoen bila, euskara baliatzea lehenesten duten”. Erantzuna “elkarbizitza”ren aldekoa izango den esperantzan, hona azken eskaera: “Euskara biziberritzeko ahalegin koordinatua egin dezaten”.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Materialismo histerikoa
"Mario Lopez" eta "Gernika"

Krimen matxistak, mediatizatzen direnean, emakumeontzat lezio bilakatu ohi dira, eta bizirik badago, biktimarentzat. Nerea Barjola ikertzaileak Alcasserko kasuaren bidez azaldu zigun hori. Eta Nagore Laffageren hilketak ere lezio astun bilakatzeko arriskua izan zuen, lezioa... [+]


2024-03-31 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Bestaldera begira

Eta arkitektoen burbuilean, krisi klimatikoaren gaineko kezka igartzen al da? Galdetu dit agroekologoak.

Eraikuntzaren sektorea CO2 emisioen portzentaje altuaren eragilea izanik, galderak zentzua badu. Naomi Klein-ek Honek dena aldatzen du liburuan kontatzen du nola hegazkin... [+]


2024-03-31 | Diana Franco
Teknologia
Gorputzaren memoria

Mekanografia ikasi baduzu, gitarra jotzen, josten edo eskuz idazten, ulertzen duzu zure gorputzak zelan memorizatzen dituen zenbait jarduera. Gorputza eta adimena modu miresgarrian daude harremanduta, bat dira. Gizakiok sortu dugun teknologia eta honek gure gorputzarekin duen... [+]


Energia berriztagarrien zabalpen masiboaren iruzurra

EH Biziriketik sarritan salatu izan dugu energia berriztagarrien zabalpen masibo honen atzean   ezkutatzen   den   eredu   ekonomikoa.   Hazkunde   ekonomikoa   ezinbesteko baldintza duen eredu ekonomikoan... [+]


Eguneraketa berriak daude