"Maurizia dantzatokiraino eraman nahi dugu"

  • Tiburgetik (Herbehereak) eta Calafetik (Katalunia) etorri berritan harrapatu genuen Ines Osinaga, Goseko abeslari eta trikitilaria. Hamar urte bete ditu taldeak eta bost disko ditu kalean, bi urtetik behin autoekoitziak, “zuk zeuk egin” filosofiari jarraituz.

"Elkarrizketetan abeslariaren generoari buruzko galderarik erantzun behar izango ez dugunean hasiko gara pentsatzen zerbait aldatu dela. Ordurarte, egiteko asko dago".

Jaialdi erraldoietan jardun duzue Katalunian eta Herbehereetan. Zer-nolako esperientzia izan da horrenbeste jenderen aurrean jotzea? Zer giro?

Geurea bezalako talde batek har dezakeen saririk onena da. Muga zeharkatzea da, eta apurtu beharreko mugarik ere badela frogatzen duena. Hasieratik eduki dugu kanpora ateratzeko grina eta gogoa. Euskaraz sortu eta kantatu arren, badugu zer kontatu bazter hauetatik harago.

Katalunian sarritan jo izan dugu, baina Herbehereetan lehenbizikoz izan gara, eta beti da erronka. Bueltan gauza bera pentsatzen dugu beti: euskaraz sortzen duguna kanpoan zabal daitekeela. Euskaraz eta Euskal Herrian sortzen dena, atzerrian ulertu daitekeela eta ulertu nahi dutela sentitu dugu. Mugak jartzen dituena ez da hizkuntza. Konplexuak alde batera uzteko garaia da.

Askotan esan duzu Maurizia gustuko duzula, Prodigy bezala, eta horrek naturalki eraman zaituela Gosen egiten duzuna egitera. Horiek sustraiak baldin badira, non daude ortzimugak? Norantz zoazte?

Norabidea argi daukagu. Ez, ordea, non amaituko dugun. Ia hamar urteotan gauza mordoa gertatu zaizkigu, gehienak espero ez genituenak, bila joan gabe etorri direnak.

Gure nahia, gure obsesioa batzuetan, proposamen aparta egitea izan da aldiro, garena izateari utzi gabe. Hori argi izanik, edozer gerta liteke bidean. Non bukatuko dugun jakinez gero, ez litzateke hain dibertigarria izango.

Musikazalea zara? Zein musika entzuten duzu aspaldi honetan?

Ezin dut ulertu musikazale ez den musikaria. Musikari garen guztiok dakigu zer den oilo ipurdia jartzen dizun hura entzutea. Ezin da beste modu batera izan.

Denetik entzuten dut, boladak izaten dira, baina momentu bakoitzean, eskuartean dudan hori behin eta berriz asetu arte entzuten duten horietakoa naiz. Azken aldian, elektro swing-ari heldu diot bete-betean.

Zenbat eskusoinu dituzu? Beste musika tresnarik jotzen duzu?

Kontserbatorioko garaian soinu handia jotzen nuen. Txikia ezagutu eta errazagoa, arinagoa, praktikoagoa baita alaiagoa ere badela deskubritu nuen arte. Panderoa ere oso gustura jotzen dut.

Bi soinu ditut, behar ditudan bi horiek, ez naiz fetitxista. Hori bai, besteren bat behar dudanean, badaukat nori eskatu.

Trikitixa azken muturrera eramanez, zerbait erradikala egiten duzula uste duzu?

Erradikala? Defini dezagun zer den erradikala izatea Euskal Herrian…

Gosen hasieratik eduki dugu argi zer egin nahi izan dugun: trikitia eta elektronika erabili kantuak egiteko, eta kantuok erabili gauzak kontatzeko. Tradizioa ordenagailu bati entxufatu, eta betiko hauspoarekin jolastu, musika egiteko modu berri bat aurkitu arte. Mendeak dituen tresna batek, traizioan erori gabe, XXI. mendeko musika ere sortu, interpretatu eta zabaldu dezakeela erakutsi nahi izan dugu. Maurizia dantzatokiraino eraman. Gaur egun ordenagailua dugu eguneroko tresna alor gehienetan, eta naturala da musikan ere hala izatea. Elektronika beste instrumentu bat da, beste baliabide bat esateko daukaguna esateko. Eta asko dago esateko, bai horixe! Egunkariak irakurtzea besterik ez dago horretaz jabetzeko.

Trikitiaren biziraupena bermatzen du musika tresna honen etengabeko eguneratzeak? Berritzeko tradiziotik aldendu behar?

Trikitiak biziraungo du, hala egin behar badu. Ez du salbatzailerik behar. Izatekotan, trikitia izango da gure biziraupena bermatuko duena.

Musikak gizartearen isla behar du izan, gaurko musikarik egiten ez badugu, biharkoek ez baitute atzoko musikarik izango.

Zerbait asmatu duzue?

Asmatu? Dena dago asmatua! Egia da lehenbizikoak izan garela trikitia eta elektronika nahasten euskaraz kantatuz, baina gure zilborretik harago begiratuz gero, ez da hain aldrebesa egiten duguna. Mundu zabalean makina bat talde dago bateria-baxu-gitarra ez den beste formazio batekin. Folklorekeria alde batera utziz gero, akordeoi diatoniko txiki bat jotzen dugu, dantzarako erritmoen gainean. Fandango eta arin-arina zer den ez dakienak ez gaitu hain arraro begiratzen.

Euskal talde askotan ere badarabilte soinua, bakoitzak bere erara egiten du. Protagonista izaten da kasu askotan. Nola definituko zenuke trikitia? Erregistro asko ditu?

Orain modan daude trikiti erregistrodunak, bai, baina nireek ez daukate… kar kar.

Trikitia zer den? Geure egin dugun akordeoi diatoniko txiki bat. Hortik aurrerako pisu emozional guztia geronen errua da, ez instrumentuarena. Normala da trikitia euskal talde askoren parte izatea, eta baita bakoitzak bere erara erabiltzea ere. Eskerrak horrela den! Garrantzi handiagoa dauka gezia jaurtitzen duenak geziak berak baino.

Frontwoman izateak beste irudi estetiko bat ematen dio Goseri?

Goseren nortasunaren parte da, noski. Goseko abeslaria emakumea ez balitz, Gose ez litzateke Gose izango. Ezta taldean bateria bat balego ere. Edo trikitia beharrean biolina joko bagenu. Ez da estetika kontua, nortasun kontua baizik. Gosen kantatzen ditugunak emakume baten ahotik esateak mezuari beste zentzu bat eransten diola konturatzen gara, gustatzen zaigu eta hortaz baliatzen gara. Aurrean emakume bat izatea, eszenatokian aktiboa den eta ezarritako arauekin bat ez datorren rola betetzen duena ere bada Goseren nortasunaren parte. Hori ere aldarrikatzen dugu.

Emakume gehiago agertzen ari dira euskal eszenan ala daudenak agerikoagoak dira egun?

Zenbat aldiz galdetu ote didate hori! Ez al da ba emakumezko bat lehen lerroan ikustera batere ohituak ez gaudenaren seinale? Elkarrizketetan abeslariaren generoari buruzko galderarik erantzun behar izango ez dugunean hasiko gara pentsatzen zerbait aldatu dela. Ordurarte, egiteko asko dago.

Musikazale, musikagile edo musikari, denek dute erro bera. Zer ematen dizu zuri musikak?

Ez dira gauza bera, inondik inora. Eskerrak badauden musikari ez diren musikazaleak… Badira urte batzuk musikaren alde apustua egin nuela bizitzan. Bizitzeko modu bat da. Ez naiz musikari izatetik bizi, baina musikari izateko bizi naiz.


ASTEKARIA
2014ko irailaren 14a
Azoka
Kanal honetatik interesatuko zaizu: Musika
Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]


2024-04-26 | ARGIA
Iparragirreren musika entzungo da Kantabriako auditorio nagusian

Larunbat honetan Jose Mari Iparragirre urretxuarraren musika entzungo da Santanderren, Kantabrian, bi urretxuarren eskutik: Gorka Hermosa konpositorea eta Juan Luis Escudero aktorea.


"Gazteok zutik eta mugimenduan gaude, errealitate gordin baten aurrean"

Askotariko erresistentziak gorpuzten eta aldarrikatzen ditu Aiert Alberdi kantautore oñatiarrak oholtzan zein egunerokoan: gaztea, genero disidentea, euskalduna, langile klasekoa eta herri txikikoa… Musika eta feminismoa ditu indarkeria patriarkalari aurre egiteko... [+]


2024-04-21 | Iker Barandiaran
Amorrazioa, jarrera eta kantuak

Madrilgo queer mugimenduan kokatzen nuen taldea, eta orain gutxi bere esentzian –zuzenekoan– ezagutzeko aukera izan nuen. Orduan jakin nuen Argentinan jaio baina gaztetan Madrilera joandako Belenek (ahotsa eta gitarra) sortu zuela taldea, eta Mariarekin (bateria eta... [+]


2024-04-14 | Iker Barandiaran
Errekak ez du planeatzen

Garai batean, buruz genekizkien The Dark Knight filmeko Jokerren esaldi guztiak, “kaosaren agentea” zenez gero. Horrelakorik zuen, esaterako, bere jokabidea azaltzeko: “Plan bat duen tipo bat al dirudit? Badakizu zer naizen? Autoen atzetik korrika doan txakur... [+]


Eguneraketa berriak daude