Emakumeek gizonek baino usuago izaten dituzte lan kaskarrak. Argazkian, Elizondoko Joaquín Iriarte 
zahar etxeko langileak (ia denak emakumeak) protestan.
Emakumeek gizonek baino usuago izaten dituzte lan kaskarrak. Argazkian, Elizondoko Joaquín Iriarte zahar etxeko langileak (ia denak emakumeak) protestan.Blanca Aldanondo

Oinarrizko errentak nola lagun dezake emakumeen eta gizonen arteko desberdintasunak leuntzen? Galdera horixe egin diogu Carme Porta editore eta komunikazio adituari. Kataluniako Generalitatean Herritarren Eskubide eta Familia Politiken Idazkaritzan egin zuen lan eta diputatu ohia da. Parlament-ean HEB, Herritarrentzako Errenta Bermatua (Renta Garantizada de Ciudadanía) aurkeztu duen batzordeko kidea da. Portaren ustez, ez Herritarrentzako Errenta Bermatuaren bidez, ez errenta unibertsalaren bidez, ezin da bermatu gizonen eta emakumeen arteko eskubide berdintasuna. Errentak alderdi ekonomikoa hartzen du kontuan eta genero arteko desberdintasunek ez dute oinarri ekonomikoa soilik, inondik ere. Hala ere, hilero errenta finkoa izateak bestelako posiziora eramango lituzke emakumeak.

Kataluniako biztanleen laurdena pobrezia egoeran dagoela dio Portak, eta pobrezia jasateko arrisku handiagoa dute emakumeek (%43,5) gizonek (%39,8) baino. Adin tartea zehaztuz, bazterketa sozialerako arrisku gehiago dute 65 urtetik gorako emakumeek. Haien atzetik datoz emakumeak buru diren guraso bakarreko familiak, haurrak edota dependentzia egoeran dauden pertsonak haien kargu dituztenak.
Herritarrentzako Errenta Bermatua moduko neurri ekonomikoek emakumeen egoera makurrenak leuntzeko balioko lukete, muturreko pobrezia saihesteko. Hortaz gain, emakumeen jabekuntzan aurrerapasoak emateko aukera zabaltzen du eta eskubide guztiak dituzten herritar gisa onarpen soziala irabaziko lukete. Ekonomikoki autonomoago izanda, erabakiak askeago hartzeko aukera lukete emakumeok.

Portak dioenez era askotako egoeretatik egingo luke ihes emakumeak: “Bortizkeria matxistatik ihes egiteko balio dezake, soldata baxuak saihesteko, bestelako lan bat bilatzeko... Pobrezia ekonomikoaren eta gizartean ikusezinak izatearen ondorioz, emakumeok bizitzan aukeratzeko egiazko askatasunik ez daukagu eta desberdintasunak gogortu egin dira”. Langabeziaren eta lan prekarietatearen ondorio gordinak murriztuko lirateke, zeren emakume langileak errenta eskuan izanda, etorkizun hurbilean behintzat bere gustuko erabakiak hartzeko aukera izango luke. Errenta norberarena litzateke, eta zentzu horretan, familia egitura tradizionalean ez bezala emakumea ikusgarri egingo litzateke. Etxea eta senideak zaintzea egiteko nagusia izan du emakumeak eta ikuspegi ekonomikotik ez dira kontuan hartuak izan. Errenta finkoak bestelako posizioa emango lioke.

Herritarrentzako Errenta Bermatuaren proposamena Kataluniako Estatut-ean jasota dago, baina ez gobernuak ez Parlament-ak, ez dute garatu. 18 urtetik gorakoentzat eskatzen dute, hilean 650 euro, 12 alditan ordainduta eta norberak eskatu beharko luke. Carme Portak Mexikoko esperientzia praktiko bat gogorarazi digu. Hiriburuan, Mexiko D. F.en erretiratuek oinarrizko errenta jasotzen dute.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Oinarrizko errenta unibertsala
Baldintzarik gabeko oinarrizko errenta
Duin bizitzeko eskubidea

Bizkaian, Gipuzkoan edo Araban urtebetetik gora bizi bazara eta 18 urtetik gora badituzu, hilero 900 euro jasotzeko eskubidea izango duzu, beste inongo baldintza barik. 450 euro jasoko dute 4 eta 18 urte arteko herritarrek eta 4 urtetik beherakoek 270 euro. Ados egongo zinateke?... [+]


Errenta unibertsalaren esperientzia pilotuak munduan

Oraindik ez dago munduan baldintzarik gabeko oinarrizko errenta indarrean jarri duen herrialderik, baina esperientzia pilotu asko egin dira munduko hainbat eskualdetan, eta aurreikusitakoak ere asko dira. Daniel Raventósek eta Julen Bollain irakasleek euren liburuetan... [+]


Eusko Legebiltzarrak atzera bota du herri ekimenez proposatutako oinarrizko errentari buruzko eztabaida

Iazko otsailean ekinda, Baldintzarik Gabeko Oinarrizko Errentaren aldeko herri ekinaldi legegileak 22.075 sinadura lortu zituen proposamena legebiltzarrera eramateko. Ostegun honetan eztabaidatu zuten proposamena legebiltzarrean eta EAJ, PSE, PP eta Vox-en botoekin atzera bota... [+]


2022-05-05 | Hala Bedi
Mobilizazio eta eztabaidak Gasteizen, Legebiltzarrean Oinarrizko Errenta Baldintzagabea bozkatu bezperan

Urtarrilaren 4an aurkeztu zituzten Legebiltzarrean Oinarrizko Errenta Baldintzagabearen alde jasotako 22.075 sinadurak, lege-proposamen gisa izapidetu ahal izateko. Maiatzaren 5ean eztabaidatuko dute legebiltzarkideek: "beren esku dute pertsonen bizitza aldatzea, batez ere... [+]


Sergi Raventós
“Pobreziak eragin zuzena du jendearen osasun mentalean”

Soziologian doktorea da Sergi Raventós Panyella (Bartzelona, 1968), eta oinarrizko errenta unibertsalak (OEU) osasun mentalean dituen eragin positiboak ikertu zituen doktoretzan. Hamarkadak daramatza Katalunian OEU bultzatzeko lanean, beste hainbat pertsonekin batera, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude