Ernai sortu eta berehala webgunea itxi eta hainbat lagun inputatu zintuzteten “terrorismoa goratzeagatik”. Egiaz, aro berri batean al gaude?

Ezker abertzaleak ziklo politiko bat jarri du abian eta jendartean sumatzen da gatazka konpontzeko aukerak eta baldintzak badaudela. Baina estatu biak ez dira aurrerapausoak ematen ari, eroso zeuden lehengo garaietan, terrorismoaren aitzakiarekin jendartearen arreta beste gai horretara desbideratzen zutelako. Garai berri baten hasieran gaude baina estatuak lehengo errezeta berak erabiltzen ditu: jazarpena, inputazioak...

Zein da inputaturik zaudetenen egoera?

Epaileak jakinarazi behar digu epaiketa egingo den ala ez, momentu honetan ez dakigu. Dena den, interes eta baldintza politikoen araberakoa izango da.

Estatuaren jomugan ikusten duzue zuen burua?

Gazteria beti dago Estatuaren jomugan, bai Ernai eta baita beste espresio asko ere. Azkenaldiko espioitza kasuek eta Ernaiko kideek bizitzako eremu guztietan izandako etengabeko jazarpenak, adierazten dute gure lana oztopoa dela.

Azken hamarkadan ilegalizazioak erabat baldintzatu du ezker abertzaleko gazte erakundeen lana. Zer ondorio atera du Ernaik hortik?

Ahalik eta modu publikoenean jarduten saiatu gara, baina ordaina kartzela denean, garbi dago azkenean klandestinitaterako joera egon dela eta horrek jendartetik urrundu gaitu. Gure eremu naturala kalean eta herritarrekin harremanetan izatea da, horrek ezberdintzen gaitu, eta ilegalizazioa gainditu beharra zegoen eremu natural hori berreskuratu ahal izateko.

“Erantzun dinamika batean” sartuta egotea izan zen Segiren amaiera ekarri zuen autokritiketako bat.

Etengabeko erasoek horretara behartzen gintuzten. Baina Ernai ez da erantzuteko jaio. Gatazkaren konponbidean urratsak emateko, beste bizi eredu batzuk eraikitzeko, eta gazteok burujabetza klabean kokatu eta kontrabotere bat antolatzeko; horretarako jaio gara. Asmatu behar dugu erantzunera ez mugatzen, baina eraso bat dagoenean, ez dugu guk soilik erantzun behar, azken batean konponbidearen kontrako erasoak dira eta jakin behar dugu jendartean hori ulertarazten.

ZukGua prozesua eta Gazte Danbada ekitaldia jendetsuak izan ziren. Parte hartzeak berdin segitzen du?

Egia esan toki batzuetan talde berriak sortu dira eta militante kopurua igo egin da. Baina ez soilik Ernain, azken hilabeteetan gazte mugimenduan oro har ernaltze bat nabari da: sortzen ari dira talde feminista asko, gazte asanbladak, komunikazioari loturiko proiektuak... Baina normala da, testuinguru sozial eta politikoaren ondorioz antolatzeko beharrizana dago.

Aurreko egoera politikoa ezagutu ez duten gazteak batu zaizkizue. Nolakoa ari da izaten belaunaldi transmisioa?

Gaur egungo militantziaren perfila 16 eta 22 urte arteko gaztea da. Guk positiboki baloratu dugu, erakusten duelako belaunaldi berrietan ere badagoela antolatzeko gogoa. Egia da kezka genuela, lan egiteko moduak eta militantzia ereduak transmititu egiten baitira. Errepresioak asko eragin dion belaunaldiaren hutsunea nabari da, baina behin Ernai sortuta, herri eta auzoetan belaunaldi helduago batzuekin harremanetan jarri gara eta pixkanaka bagoaz betetzen hutsune hori.

Ipar Euskal Herrian ez da Ernai sortu. Zein pisu izan dute iraganeko esperientziek erabaki horretan?

Iraganeko esperientzietan oinarritutako erabaki bat izan da. Antolakunde ezberdinak egon dira eta heldu da momentu bat non baldintza soziopolitikoak oso ezberdinak diren, bai egoera ekonomikoan, bai gatazkaren konponbidean. Hortik ondorioztatu genuen Ipar Euskal Herriak gazte mailan bere prozesu propioa behar zuela, arazo komunak ditugun arren.

Azken batean, estrategiaren garapena ezberdina da. Momentu honetan Hego Euskal Herrian behar dugun gazte estrategiak ez dio erantzuten Ipar Euskal Herrian dagoen gazte mugimenduaren errealitateari. Errealitate ezberdinak dira eta erantzuteko moduek ere hala izan behar dute. Dena den, Ernai eta Aitzinaren artean beharrezkoa da etengabeko lankidetza, nolabait neba-arrebak gara.

Ez al da amaituko, Katalunian bezala, Hego Euskal Herrirako independentzia eskatzen?

Garbi dugu independentziarako subjektua zazpi lurraldeak direla. Tenpusak ezberdinak dira, baina gure erantzukizuna da denok helmuga berera iristea.

Ilegalizazio garaietan, herrietan gazteek euren kabuz dinamika propioekin segitu zuten. Zein leku izango dute ekimen horiek zuen estrategian?

Lehentasuna herri eta auzoetako ekimenak dira, hain justu. Gure inguruko beharrizanetaz jabetu eta alternatiba lokalak eraiki nahi ditugu. Toki bakoitzeko errealitatea ezberdina da: eskualde batzuetan langabezia tasa handia dago, beste batzuetan industria suntsitu da eta proiektu berriak sortu eta burujabetza praktikan jarri beharko da. Ernaiko militanteak beste gazte mugimenduetan ere badabiltza, azken batean gure herrietan lan egiten dugun pertsonak gara. Nik beste eredu bat nahi dut ez soilik Euskal Herrirako, baita nire auzorako ere.

Azken urteetan prekaritateak gora egin du nabarmen gazteen artean. Zer proposatzen duzue horri aurre egiteko?

Kontratu prekarioak sortu dira gazteontzako bereziki, langabezia tasa asko igo da, ikasketa prozesua luzatu egin da lan merkatura sartzeko zailtasunengatik... Horren aurrean badauzkagu aukerak, izan autoenplegua edo kooperatibak. Gure beharrak asetzeko proiektuak sortu behar ditugu, alternatibak.

Alternatibak jada jarri dira martxan (moneta lokalak, ekonomia sozialeko proiektuak, baratze taldeak...). Ernain ba al duzue ekimen zehatzik esku artean?

Horretan gabiltza. Gazteok mila aukera dauzkagu, baina sistemak sinetsarazi digu ez garela gai, beste batzuentzat egin behar dugula lan, eta beldurra sartu digu ez gaitezen arriskatu. Egoera mingarria den eskualdeetan alternatiba indartsuak martxan jartzeko momentua da. Toki batzuetako egoerak migrazio handia ekarri du, ekonomiaren suntsiketaren ondorioz gazteek bertan etorkizunik ez dutelako ikusten. Hori oso arriskutsua da. Asmatu behar dugu toki horietan gazteria eta ekonomia suspertzen.

Hazkunde garaietako kontsumoaren kultura gaindituko duen pentsaera aldaketarik sumatu al duzue gazteen artean?

Horren inguruan formatzen ari gara barne mailan. Guk ere sistema kapitalista eta patriarkalaren alineazioa jasotzen dugu eta bagara kontsumistak. Eredu horri jarraitzen diogu gainera, esaterako, zero zabor eredua ez dugu egunerokoan aplikatzen. Hori dena eraldatzen hasi behar dugu, gugandik hasita. Orain gabonak heldu dira eta herri askotan kontsumismoaren inguruko ekimenak izango dira, baina beherapenen ostean ahaztu egingo zaizkigu.

Desobedientzia zibila aldarrikatu izan duzue borrokarako tresna moduan, izan Herri Harresiak sortzeko edo LOMCEri erantzuteko.

Desobedientziak bidegabekeriak oso argi ikusarazten ditu, kriminalizatzeko zaila den modu batean. Esparru askotan erabili daiteke gainera. Oso ikusgarria da modu kolektiboan erabiltzen denean, Herri Harresiekin ikusi dugun bezala, baina norberak bere eguneroko erabakietan ere praktikan jarri dezake.

Desobeditzea hautu pertsonala da, asteotan epaitu behar zituzten lau gaztek hori aukeratu dute, esaterako. Baina zertan geratzen da ahalegin pertsonal hori gainerakoek ere ez badute egiten?

Desobedientzia erabili liteke jendarteari dei egiteko berak ere desobeditu dezan; norbaitek egiten duen keinu txiki bat da, atzetik lurrikara bat eragin dezakeena. Lau gazte horien kasuan, erabaki pertsonalak eta kolektiboak berez denen artean adostutakoak dira. Baina gerta liteke desobeditu eta oihartzunik ez izatea. Apustu bat da azkenean. Dena den, oso errotuta dagoen borroka moldea da eta gaur egun planteatzen duguna da izugarri zabaltzea, desobedientzia kolektiboa badelako modu bat elkartasun hutsetik konpromisora igarotzeko.

Parot doktrina amaituta ere, oraindik preso ugari dago kartzelan urte askotako kondenarekin. Zer egin beharko litzateke espetxe politika aldatzeko?

Presoena ez da ezker abertzalearen afera bat, herri honek bizi duen gatazka baten ondorioa da, eta beraz, herri guztiaren afera da, hori sozializatu behar dugu. Horretarako kalean egon behar dugu. Urtarrilaren 11n sekulako jendetza egongo da Bilbon, baina egunero behar dugu sekulako jendetza, Estatua deseroso jartzeko.

Presoen kolektiboan hausnarketan ari dira, aurrera begira nork bere urratsak eman edo ez. Jon Mirena Landak gurean zioen “bloke” izaerak desagertu behar duela espetxe politika aldatzeko.

Kolektiboan eztabaida izaten ari da eta lehenago edo beranduago horren berri izango dugu. Hartzen duten erabakia hartzen dutela ere, Ernairen babes eta prestutasun osoa izango dute aurrera eramaten laguntzeko. Erabakia denen artean hartzen duten heinean kolektiboa da, zelan gauzatzen duten beste kontu bat da, baina estrategia bateratu bat izaten jarraitzen du. Egoera ezberdinak bereizita, bloke zabal horren barruan dauden guztiak joan behar gara kalera ateratzen. Baina ez soilik presoak, azkeneko iheslaria hemen egon arte gatazka hau ez dago konpontzerik.