Airean kulunkatzeko gomita

Hil honen 6an aurkeztu zuen Maddi Zubeldia kantari ziburutarrak Hamaika aztarna diskoa, Ziburuko Baltsan elkartean. Herrikideez eta lagunez inguratua, estrainako diskoaren lehenbiziko emanaldia eskaini ere.

Ez zen horregatik bakarrik agertu jendearen aitzinean, H-Eden taldearen abaroan jardun zuen, lasai, natural eta ahalkerik gabe.
2010 urtean plazaratu zen. Orduan, orain bezalaxe, H-Eden taldea osatzen duten lagun musikariek babestu zuten. Molde xumean, kantari kontsakratuen bertsioak ziren kanta haiek. Xumean emanak, goxoak eta laketgarriak.

Maddi Zubeldia ez da herenegun jaioa, ez atzo kantuan hasia ere, baina bai kantari plazaratu berria. Bere ausardia azpimarratu genuen orduan: “Irakaskuntzara emana, haurrak eta gazteak heziz –eta i(ra)kasten– zaildua, bere barne arrangurak eta nahiak musikaz espresatzera ausartu da, alajaina”.

Hamaika aztarna diskoko hamar kanta bereak dira, hitzak eta doinuak izan ere. Kanta guztiak eman zituen Baltsan-en, diskoaren errenkada berean eman, baita airean kulunkan jarri ere. Lehena, Eme-emeki, instrumentu bakarraren apainduraz, sotil. Maitasun aitormen eztia. Aitortu gabe ere, maitasunak iraun lezake.

Urrixka, Maitasun ttantta, Igurikatzen, Seaska hutsa da… Hurrengo lau kantetan musikarien hurbiltasunak berotu zuten kantaria astiro. Maddiren ahotsa lagunen musika notetan kulunkatu zen eztiro. Maitasuna irrika da hitzen adierazle, irritsak eta irriak dira gailentzen orobat. Igurikatzen kanta iraganean idatzia izan arren, irrika da oraindik tamalez.

Oro ez da baina zoria, bizitzan nola. Mujer de vientre seco kantak frankismora eraman gintuen. Maddi Zubeldiaren jatorriaren adierazle ote!? Jazarria eta jazarlea ezarri zituen elkarren pare. Kanta iraganean isuri gabe geratu ziren malkoen isurbide izan liteke.

Irlandara bidaiatu ginen Red is The Rose kantaren zabuan. Arrosak gorriak dira kasuon, maitasuna betierekoa agian. Ereserkia. Irlandar klasikoa. Euskaldunon aniztasun adierazpidea, akaso. Irlandarrek gaelikoa ia galdu dute, guk euskara atxikitzen dugu aldez edo moldez, baita zorionez. Euren hizkuntza ezean, euren kanten airea dastatu genuen bederen. Zerbait galdu izanaren nostalgia sentitu nuen Éireko aireak gure inguruan aditzean, airean kulunkatzean.

Pinpirin bat heldu zen segidan. Ene gustuko, bat hautatu beharrean, kantu doituena eta lortuena. Hitzen mezua eta airen tonua baltzuan kulunkatzen baitira. Izenburuaren omenez edo pinpilinpauxari men eginez, alajaina.

Dantzari eta Akerrak kanten bidez plazara atera gintuzten H-Eden taldekoek, gure Edena edo Paradisua karrikan dagoela gogoratu aldera. Kantan eta dantzan aritzen den herria ez da hilko. Plazan ariz, araiz!

Diskoaren azken aztarna La rengaine des amoreux da. Parisko espaloietan barna ibilarazi gintuen kantariak, bereak diren ere doinuz nola eletan. Edota… Parisko espaloietako amodio eta nostalgia kontuak kantura ekarri zizkigun ziburutarrak. Non kokatzen garen! Euskaldunok bai unibertsalak!

Nahi duenak badu nor eta non entzun, nahi duenak badu zer ikusi eta zer ikasi.

Bere lagun musikariek maitasunez eta talentuz babesten dute Zubeldia. Ene entzuterako alabaina, musikariek Maddiren ahotsa apalarazi zuten zenbait pasartetan. Edonola ere, Arkaitz Miner musikaria alboan izatea, besteak beste, adiskideen arteko lanaren saria eta ispilua da.

Bitarteko gutxirekin lan duina egin daitekeenaren miraila da Hamaika aztarna diskoa. Grabaketa Xano Halsouet-en Xanoker estudio xumean egina dago. Lapurdiko Urruña herriko Denen Edena izenekoan. Hortik, nonbait, H-Eden taldearen izena.

Izenak izana adierazten omen du, izanak izena ere hor nonbait. H-Eden taldekoak ez daude ordea, (h)atseden hartzekotan. Zuen txoko edo plazara joateko duzue zuen goait! Zuen zain, alajaina!


Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude