1975ean Espainiak Sahara Marokoren eta Mauritaniaren menpe utzi zuenetik –Nazio Batuen informeei muzin eginez–, gatazkan dihardute sahararrek. Horietako asko Aljeriako errefuxiatu kanpamentuetan bizi dira. 1979an Mauritania beraien lurraldeetatik kanporatu ostean, Marokoren aurka aritu ziren, 1991. urtean su etena sinatu zuten arte. Su eten horretan, 6 hilabeteren buruan independentzia lortzea edo Marokoko probintzia izatea erabakiko zuten sahararrek. Erreferenduma galduko duela ikusita estatu alauiarra behin eta berriz saiatu izan da galdeketa oztopatzen, mila trikimailu erabiliz gainera. 1991. urteaz geroztik inongo fruiturik eman ez duten negoziaketetan dabiltza bi aldeak.  

Azken urteetan Marokok jarrera aldatu eta erreferenduma egiteko autonomiaren aukera sartu nahi izan du. Hala eta guztiz ere, behin baino gehiagotan saiatu izan da trikimailuak erabiltzen, galdeketa horretan nork hartu beharko lukeen parte adosteko. Ibilaldi Berdearen ondoren sartu ziren iparraldeko marokoar txiroak ere bertan parte hartzea nahi dute. NBak kexu dira, Rabatek erregistroa faltsutzen duela eta. Horrek eragozten du jakitea  zein pertsonek duten galdeketan botoa emateko eskubidea.

Hori gutxi balitz, azken aldian bahiketen eta muturreko islamismoaren arazoa ari dira jasaten errefuxiatuta dauden sahararrak. Enric Gonyalons, Ainhoa Fernandez eta Rosella Urru, hainbat GKEetan  zebiltzan langileak bahitu zituzten Rabounin zeudela. Informazio askok Marokoren esku beltza ikusi du honen atzean, ondo baino hobeto baitaki Rabatek, Tindoufeko errefuxiatu kanpamentuetako diru iturri handiena bertaratzen diren laguntzaileak direla.

Azken hilabetean Rajoyren Gobernuak antzeko zer edo zer egin nahi izan du GKEen segurtasuna aitzaki hartuta, eta kooperatzen ari diren lagunak bertatik ateratzeko agindua eman du. Polisarioarentzat “Marokoren presioengatik hartu dute erabaki hori”. Hala ere, ia GKE guztiak bueltatu dira Tindouf inguruko kanpamentuetara lanera.