Mondragon Unibertsitate barruan dagoen Ekodiseinu gela 2004tik ari da lanean, IHOBEk, Gipuzkoako Foru Aldundiko Garapen Iraunkorraren sailak eta MUko Goi Eskola Politeknikoak bultzatuta. Enpresei ingurumenean ahalik eta eragin gutxien duten produktuak sortzen laguntzen diete eta dagoeneko 30 proiektutik gora egin dituzte helburu horrekin. Ildo horretatik, Ekodiseinu gelako ikasleek hondakinen gestioa eta prebentzioa landu dute, eta azterketa sakonago bat egitear dagoen arren, hainbat ondorio eta proposamen egin dituzte aurre-proiektu horretan.

Aurre-proiektuak munduko hainbat lekutan dauden hondakin kudeaketa ereduak aztertzen ditu. Horrela, atez ateko bilketaren eta kontenedore bidezko bilketaren ezaugarriak konparatzen ditu. Ekodiseinu gelako ikasleek ateratako ondorio nagusiena da prebentzioan huts egiten dutela bi sistemek. Munduko hainbat txokotan tasa justuen edota sarien bidez sustatzen dute prebentzioa, herritarrak konpentsatu edo zigortuz. Zentzu horretan, aurre-proiektuak hiru ataletan banandutako proposamen zirriborroa egiten du: 1) Prebentziorako: tasa fijo bat gehi sortutako hondakinengatiko zenbateko bat ordaintzea 2) Kontrolatzeko: atez ateko bilketa sistema ezartzea, hondakinak ongi bereiztea derrigortzen baitu 3) Saritzeko: autokonpostatzeagatik deskontuak egin, zaborren “loteria” modukoak antolatu eta etxerako konposta eskatzea.

Proposamen horrekin zaborren berreskuratze ratioa hobetu, prebentzioa sustatu eta erosotasuna handitzen dela dio Ekodiseinu gelako azterketak, baina aldi berean zaborrak anonimotasuna galdu eta ohitura aldaketa dakarrela.