Gineako txinpantzeek tranpak desaktibatzen ikasi dute

  • Uganda, Tanzania eta Boli Kostako txinpantze askok zauriak dituzte oihanean jarritako tranpen eraginez, baina ez da gauza bera gertatzen Ginean bizi direnekin.
txinpanzeak
Gineako Bossou eremuan oihan sakonak daude eta hango primateen jarraipena joan den mendeko 70eko hamarkadatik egiten ari dira. Gaku Ohashi eta Tetsuro Matsuzawa japoniar ikerlariek txinpantze arrak tranpak desaktibatzen ari zirela ikusi zuten hainbat aldiz, eta tranpak ez ziren nolanahikoak. Hari metaliko batez –askotan bizikleten balaztetan erabiltzen dena– kizkur bat egiten da; hori liana bati lotzen zaio, eta liana, berriz, arku itxura duen makil bati; animalia batek hanka edo burua kizkurrean sartzean tranpa aktibatzen du, eta harrapatuta geratzen da bertan.
Tranpa horiek oso ongi ezkutatuta egoten dira landareen artean, baina txinpantzeek bilatu eta, behin topatuta, makilari eragiten diote tranpa aktibatzeko.
Baina zergatik Gineako txinpantzeak baino ez dira gai tranpak desaktibatzeko eta ez inguruko herrialdeetakoak? Ikerlarien arabera sekretua txinpantzeen eta bertako gizakien bizikidetzan dago: beraien ustez txinpantzeek pertsonengandik ikasi dute.

Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude