Jainko bihurtu zen meteoritoa

Thor jainkoaren irudia
Thor jainkoaren irudiaWikipedia
Saaremaa uhartea (egungo estonia), duela 3.000 urte. 30 eta 80 tona arteko meteorito bat, Lurraren grabitateak erakarrita, atmosferan sartu zen eta Europa erdialde eta iparralde osoan ikusi zen suzko lorratza utzi zuen zeruan Berehala lehertu, zatitu eta zatietako batzuek Saaremaa jo zuten, hogei kilotoiko eztanda eraginez. Sei kilometroko erradioan basoak su hartu zuen eta kezko hodei erraldoiak eguzkia desagerrarazi zuen inguru haietan eta Ipar Itsasotik ikusi ahal izan zen hainbat egunetan. Krater nagusiak 22 metroko sakonera eta 110 metroko diametroa duen aintzira sortu zuen, Kaali aintzira.

Fenomenoa ehunka eta ehunka kilometroko erradioko eremuan bizi zirenek ikusi ahal izan zuten eta, azalpen arrazionalik ezean, jainkoei egotzi zieten gertakaria. Hala, sua, burdina eta Lurra gupidarik gabe jotzen zuten mailuak Europa iparraldeko erlijioak eta legendak kutsatu zituzten handik aurrera.

Finlandian, Louhi Pohjolako erregina maltzurrak eguzkia lapurtu zuen eta Ukko heroia eguzki berri bat sortzera bultzatu zuen. Baina eguzki berriak Lurra jo zuen, sute eta hondamendi izugarriak eraginez. Mende askotan Saaremaako kraterra eguzkiak Lurra jo zuen puntutzat hartu zuten bertakoek.

Thor jainkoaren legendan ere meteoritoaren arrastoak ikusi ditu zenbait adituk. Thor tximistaren jainkoa da, Mjöllnir burdinazko mailuaz Lurra gogor kolpatzen duena eta zerua suzko gurdian zeharkatzen duena, meteoritoak bezalaxe.

Mailua burdinazkoa izatea ere ez omen da kasualitatea, meteoritoaren arrastoetatik luzaroan burdina atera baitzuten, ezpatak, mailuak eta beste tresna batzuk egiteko. Tokiak esanahi erlijioso berezia zuelako eta burdinaren ustiapena babesteko harresi biribila eraiki zuten zuloaren inguruan.

Egun, harresiaren arrasto gutxi batzuk baino ez dira geratzen. Finlandian jainko zaharrak gurtzeari utzi zioten aspaldi, eta Marvel etxeko super-heroi bihurtu da Thor; hori bai, komikietako pertsonaiak burdinazko mailua dauka oraindik eskuan.

Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude