Luzokermina ere iraizle iaioa da. Beraren izen zientifikoak, Ecballium elaterium, ederki jasotzen du. Kukurbitazeoen familiako Ecballium genero-izena grekozko ekballein-etik dator, hau da, “egotzi” edo “jaurti” adierazten du eta espeziea adierazten duen elaterium-ek gauza bera esan nahi du, latinez agidanean. Izena, beraz, egozle egozlea, benetako iraizlea.

Fruitu duen kurkubitxoa, haziak nahasian dituen ore lirdingatsu batez betea heltzen da. Azalean ile gogor antzekoak ditu. Barrua hazi nahian eta azal zakar antzeko horren arteko tentsioa txortenak eusten duen tokian hausten da. Txortenak heltzen zuen tokian utzitako txulotik askatzen da barruko presio guztia, karkaixa botako balu lez, parrasta batean haziak eta orea alde batera boteaz eta fruituak berak atzera eginez. Putzaldi horrekin haziak hamar bat metrora arte ere urrutira ditzake. Europako zilborraren kulturetan aski ezaguna da landare honen jokabide hori.

Eztanda gure moduko animaliaren batek ukituta gerta daiteke. Mihura-biskan harrapatutako pirripioaren tankeran, hor joango dira haziak zorioneko animaliaren bizkarrean, larruan, ileetan, soinekoan edo azpantarrean, lirdingaz itsatsita, airoso asko!
Inoren zirriaren zain izan gabe, bere kaxa ere lehertzen da luzokerminaren fruitua, heltzearen heltzeaz barruko presioari heldu ezinik...
Luzokerminaren egozle fama hazietatik hasi eta urrutira iristen da. Fruitua bera purga bezala erabiltzen da, gorputzetik zikinak botatzeko... Latineko elaterium hortik ote datorren diote batzuek. Purga premia denean bada, baina landarea Nafarroan dugu ugarien, Zangotza, Aibar, Lodosa...