Hutserainoko bidea

  • Altzuza Egues Ibarra udalerriko herri txiki-txikia da; 200 biztanle baino gutxiago daude erroldatuta. Iruñetik zortzi kilometrora, inguru osoa ikusteko talaia paregabea da, muino batean baitago. Dena den, ez da hori Altzuzak duen interesgune nagusia, Oteiza Museoa eta haren etxea dira herria ezagun egin dutenak.
Iruña-Altzuza
Gontzal Agote
Ibilbidea Iruñeko hainbat tokitatik hasten ahal da; izan ere, Arga ibaia da txangoaren lehen zatiko gida. Urte luzez hiria ibaiari bizkarra emanda bizi izan da, erdi ezkutuan zegoen hesi fisiko eta psikologikoa zen. Azken urteotan, ordea, egoera aldatu egin da: EBtik iritsitako diru laguntzei esker, Arga Ibaiaren Parkea sortu da. Ingurua txukundu, eta oinezko zein txirrindularientzat Iruñean barnako hamaika kilometroko ibilbide polita gelditu da. Urrutiraino ailegatzen da gainera.

Nolanahi ere, Iruñeko bihotzetik abiatuko gara, Gaztelu Plazatik. Hortik Labrit pilotalekura hurbildu eta aldapa behera hartuta bi aukera ditugu Argaren beste aldera egiteko: pasabideak edo Magdalenako zubia.

Lehenak ezagunak dira oso, batez ere Montxo Armendarizen Bihotzaren sekretuak pelikulari esker. Dena den, filmaketatik hona aldatu egin da pasabidea, dagoeneko ez da batetik bestera salto eginez pasatu behar; 2000. urtetik, porlanezko bide sendo eta gris batek seguruago egiten omen du pasatzea. Horien ondoan, dorre elektrikoz inguratuta, Caparrosoko presa eta izen bereko XI. mendeko errota daude.

Bigarren aukera pixka bat beherago dagoen Magdalenako zubia da. Donejakue Bidea egiten dutenen ezinbesteko argazkia da XII. mendeko zubi gotiko hau, hiriko ezagunena.

Edonondik joanda leku berera ailegatuko gara, arestian aipatutako Arga Ibaiaren Parkera. Hori izanen da hurrengo kilometroetan jarraitu beharreko xenda. Ezagutzen ez duenarentzat berehala ezuste atsegina sortuko da, hirigunetik ondo-ondoan egon arren, Iruñeko azken landa eremuan sartuko baikara berehala. Arga ibaiaren bazterrean Magdalenako baratzeak daude, ibaiak bere gora-beherekin ontzen dituena. Baratze handi eta zabalak, hiriko barazkirik onenak bertan erosten ahal dira. Ez hori bakarrik, zaldiak ere ikusiko ditugu txangoaren lehen zati horretan, lasai askoan eguzkitan, Iruñeko katedrala atzean dutela.

Burlatara eramanen gaitu galbiderik ez duen bideak; bertako igerilekuak alde batera utzita, Atarrabiako bazter batetik pasako gara. Bidetik oso gertu herriko batana dago, duela gutxi eraberritu duten eraikin interesgarria.

Bidea laua da, batere oztoporik gabea, eta Iruñetik urrundu ahala gero eta usuago agertuko dira han eta hemen, perretxikoak bailiran, etxe saldo eraiki berriak.

Uharteko sarreran dauden baratze txikiak zeharkatuko ditu bideak, eta azken urteotan izugarri handitu den herri horri buelta osoa emanen dio. Bidetik duela urtebete martxan jarri duten Arte Garaikideko Zentroaren eraikin iluna ikusten ahal da.

Uharteri buelta eman ondoren, herriaren beste aldera ailegatu eta hasieratik segitutako bideari agur esango diogu. Han ibilbideak duen errepide bakarra zeharkatu behar dugu, tentu handiz, ondoan dagoen merkataritza gunerako autoen joan-etorria handia baita. Beste aldean dagoen Urbi bidea hartuta, arazorik gabe segituko dugu asfaltatu gabeko pista zabala. Bide horretan ederki ikusten da azken urteotako triskantza: duplex itsusiak basamortu baten erdian, txatartegiaren ondoan.

Aurrerago beste zalditegi bat: bada bertan zaldiz ibiltzeko aukera. Baina gu temati, artearen bidetik. Kilometro bat aurrerago bidegurutze batera ailegatuko gara. Argi ikusten da Altzuza non den, museo laranja-arreak atentzioa ematen du. Bidegurutzean errepide zaharra dago. Ezkerretara eta gora egiten du, berriaren ondo-ondotik, baina autorik gabe.

Ordu laurdeneko igoera txikia da, ongi merezi duena: ez bakarrik Oteiza museoagatik; herria Iruñerri osoa ikusteko talaia paregabea da. Ez gara museoan geldituko, goiko aldean dagoen eliza da paisaiarekin disfrutatzeko lekurik onena. Eta inguruan arakatuta, Jorge Oteiza eta Itziar Carreñoren hilobi elkartuak topatuko ditugu.

Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude