Eldarnio alkoholikoa sumendia den munduan
Malcolm Lowry ::Sumendiaren azpian
Alberdania, Elkar
orrialdeak ::552
prezioa ::21€
Pilar Iparragirre
2008ko irailaren 14a
Hogeita sei urterekin eman zion hasiera Malcolm Lowryk (1909-1957) bere idazlanetan maisulana izatera iritsi zen Sumendiaren azpian nobelari. Orain Karlos del Omok euskaratu du liburua eta Alberdania eta Elkar argitaletxeen eskutik plazaratu da.
Hamar urte igaro zituen Lowryk liburua osatzen eta berridazten. Alkoholikoa zen, eta alkoholikoa aukeratu zuen hilketa baten gainean eratutako eleberri trinko bezain poetikorako. Izan ere, Sumendiaren azpian 1938ko Defuntuen Egunean, Mexikon, gertatutako hilketari buruzko istorioa da; mundua Lehenengo Gerrarekin astindua izan ondoren –bertan parte hartutakoak dira nobelako protagonista batzuk–, Espainiako Gerra Zibilaren gorabehera makurrei begira ari denean, eta Hitler indar geroz eta handiagoa hartzen ari denean. Britainia Handiak petrolioa dela-eta, hautsiak ditu harreman diplomatikoak Mexikorekin. Alkoholikoa kontsul ingelesa da, dibortziatu behar izanak lur jota utzia. Nobelan kontatzen diren azken hamabi ordutan, emaztea itzuliko zaio, anai iraultzailea alboan izango du, baina berak bere eldarnioan jarraituko du.
Hamar urte igaro zituen Lowryk liburua osatzen eta berridazten. Alkoholikoa zen, eta alkoholikoa aukeratu zuen hilketa baten gainean eratutako eleberri trinko bezain poetikorako. Izan ere, Sumendiaren azpian 1938ko Defuntuen Egunean, Mexikon, gertatutako hilketari buruzko istorioa da; mundua Lehenengo Gerrarekin astindua izan ondoren –bertan parte hartutakoak dira nobelako protagonista batzuk–, Espainiako Gerra Zibilaren gorabehera makurrei begira ari denean, eta Hitler indar geroz eta handiagoa hartzen ari denean. Britainia Handiak petrolioa dela-eta, hautsiak ditu harreman diplomatikoak Mexikorekin. Alkoholikoa kontsul ingelesa da, dibortziatu behar izanak lur jota utzia. Nobelan kontatzen diren azken hamabi ordutan, emaztea itzuliko zaio, anai iraultzailea alboan izango du, baina berak bere eldarnioan jarraituko du.
«Liburu osoa alkoholez bustiriko pandemonium modukoa da»
Nola azalduko zenuke itzuli berri duzun lana?
Ezin ukatuzkoa da Sumendiaren azpian literatur eta itzulpen ezaugarrien aldetik obra berezi-berezia dela. Maisulana da, estiloa ia liburu osoan esanguratsua delako. Eleberria erritmo motelean hasten da eta horrexek atzera eragiten die hainbat irakurleri. Baina geldotasun horrek giro berezia eta xarma halako bat sortzen dizkio moteltasuna gainditzeko gauza denari. Nolanahi ere, eleberriak deskribaturiko parajeen bisitari guzti-guztiak harri eta zur geratu ohi dira deskribapenen zehaztasuna eta argitasuna direla bitarte.
1938an gertatzen da istorioa, eta garai hartako erreferentzia politiko ugari topa daitezke nobelan.
Lowry Defuntuen Egunean heldu omen zen Mexikora, 1936an, Espainian Gerra Zibila hasita zegoen garaian. Liburuan Defuntuen Egunak, Lehenengo Mundu Gerraren ondorioak, Espainiako Gerra Zibilak eta are Euskadik berak ere halako ehundura trinko eta sinboliko bat eratzen dute.
Alkoholagatik hil zen idazlea. Delirium tremens-aren atzaparretan dago eleberriko protagonista...
Malcolmek berak esanda badakigu Sumendiaren azpian Danteren Jainko Antzertiko Infernu eguneratu halako bat dela. Liburu osoa alkoholez bustiriko pandemonium moduko zer edo zer da. Nola idatz zezakeen bera ere alkoholiko zen idazleak halako eleberri konplexua protagonista alkoholikoaz? Aditu batzuen arabera, nobelaren kontzepzioa, asmoa bera, hain bihurri edo korapilatsua izateak lagundu zuen, hain zuzen ere, idazkuntza gorpuzten.