Josu Sierra, Irakas Sistema Ebaluatu eta Ikertzeko Erakundeko zuzendaria: “Ikastetxeentzat presioa ekarriko du, arazoen aurrean zerbait egin beharko dutelako”
Konpetentzia denak dira idatziz eta denbora mugatuan neurtzeko modukoak? Adibidez, lidergoa...
Konpetentzia batzuk idatziz bakarrik neurtzeko arazoak izango ditugu. Mugak ditugu. Beste konpetentzia batzuk, adibidez “ikasten ikasi” edo “ekintzailetza” oraindik zer esan nahi duten ere definitu gabe ditugu eta hurrengo urteetan lan handia egin beharko dugu lehenik definitzen, eta gero froga bat asmatzen konpetentzia horiek ebaluatzeko.
Emaitzak nola hartu behar dira, zehatz mehatz edo erlatiboki?
Emaitzak zehatzak izango dira, baina erlatiboki hartu beharrekoak. Ikastetxeak jasoko duena zenbaki bat izango da, eta baita mailaketa bat ere. Familiei ere txosten bana emango diegu, pertsonalizatua. Urlia eta Sandiaren egoeraren berri emango diegu. Kontua ez da izango “ikastetxe honen batez-bestekoa baxua da” esatea, baizik “Urlia eta Sandia dira lagundu beharreko pertsonak, hauek ez dira konpetentzia matematikoan hau eta beste egiteko gai”. Emaitza maila horretaraino zehaztuko dugu.
Baina erlatiboak ere izango dira, kontuan hartuko delako maila sozioekonomikoa, hau da nondik abiatzen den ikaslea, bestela injustua izango litzateke. Ezin dugu konparatu besterik gabe auzo pobre bateko eta Neguriko ikasle baten emaitza, desberdina izango baita dudarik gabe. Bakoitzari, batez besteko orokorraz gain, bere maila sozioekonomiko antzerakoen batez bestekoa ere emango diogu.
Ebaluazio hauek hezkuntza sisteman zer eragin izango dute? Eskolentzat ez al da presioa izango?
Agian bai, baina nik uste presio ona izango dela. Presio iturri nagusia da lehen aldiz jakingo dutela euren emaitza modu konparagarrian. Eta ez gaude ohituta horretara, ez gaudelako ebaluaziora ohituta, eta emaitzarik jakin gabe funtzionatzen dugu. Baina eskolaren misioa hori da, ez jantoki politak eta autobus luzeak edukitzea, eskolaren misioa da ikasleen konpetentziak bermatzea. Informazioa ez da fiskalizatzailea izango, zentroentzako izango delako informazioa, baina presioa ekarriko du, arazoen aurrean zerbait egin beharko duelako zentro bakoitzak. Urtero arazo berak ateratzen badira eta hori konpontzeko ezer egiten ez bada, orduan etorriko dira kontuak. Nik espero dut hau iraultza txiki bat izango dela hezkuntzan. Aldaketa globala da, azentua ikasleen konpetentzietan jartzen delako eta ez orain arte izan ditugun eztabaidetan, alegia, zer gai irakasten dugun eta zer ez dugun irakasten. Eztabaida hori bukatu da. Irakatsi nahi duzun gaia, baina zure ikasleen %30ak ez daki testu batetik ideia nagusiak ateratzen. Zer egingo duzu hori konpontzeko? Jada gauza garrantzitsuak planteatzen dira.
Eskolak ez al dira froga horiek pasatzera bideratuko?
Agian hori ez da hain negatiboa, hain zuzen aldaketa delako konpetentziak ebaluatzea. Beraz, bi urte pasatzen badituzte konpetentziak bermatzen, ez zait hain gaizki iruditzen.
Ikastetxeak orain arte edukietan oinarritu dira. Aldiz, ebaluazio hauek konpetentziak neurtuko dituzte. Lehen ebaluazioak ezustean harrapatuko ditu ikastetxe batzuk...
Bai, ikastetxe askorentzat sorpresa izango da. Baina lehen ebaluazioan ez da ezer bukatzen, urtero ikusiko dugu elkar, beraz, lasai hartu.
Ikastetxeen rankinga egiteko arriskua dago?
LOEk esaten du, eta 175/2007 curriculum dekretuak ere bai, ezin direla ikastetxeen rankingak egin. Gu ere saiatuko gara hori saihesten. Ikastetxe bakoitzari bere emaitza emango diogu, ez ikastetxe denen emaitzak biltzen dituen txostena. Rankingak injustuak dira, ez delako matizatzen ikastetxe bakoitza zer ingurunetan dagoen. Beste kontu bat da ikastetxe bakoitzak bere emaitzarekin zer egiten duen. Ikastetxe batek publiko egin dezake matrikulazio garaian “nire emaitza hau da”, eta nire iritziz eskubide osoa du horretarako, rankingik egiten ez badu, esanaz “ni hogeitabigarren nago”. Orain, zainduko dugu egia esan dezala. Ikastetxe batek esan dezake “nire batez-bestekoa 500 da”, baina isildu bere maila soizioekonomikoko batez-bestekoa 560 dela. Guk esan egin beharko genuke berari dagokion batez-bestekoa askoz altuagoa dela eta egia isiltzen ari dela.
Urtero jasoko dute emaitza, eta orain nobedadea da baina ikusi behar da urteen joanean zer joera duen ikastetxe bakoitzak, eta LH4an ebaluatutako ikasleek zer eboluzio egiten duten DBH2 mailara arte. Beraz, ikastetxeek ez dute bakarrik jakingo non dauden, nora doazen ere jakingo dute.