Bizitzaren epika Ibai Iztuetaren poesian

  • Ibai Iztueta ::Oro bare

    Utriusque Vasconiae

    orrialdeak ::112

    prezioa ::12€

Oro bare
Oro bare
Fosilak inoiz pixkaren bat harritzea erdietsi duten bizitza pusketak direla esan liteke. Hala dio behintzat Zegaman jaio eta Donostian bizi den Ibai Iztueta (1977) olerkariaren Oro bare poesia bildumari hasiera ematen dion Lagerstätten poemak. Eta testuak gure bizitzen fosiltzat har omen ditzakegu; haien bitartez, zoria tarteko, ikusmira paregabeak, pairamenak eta taupadak berreskuratu. Ibai Iztuetaren poesia zuzenean bada tartetik epikarako, nahiz honek behi begiak izan. Egunez egun gizakiok aurrean ditugun gorabeherak islatzen ditu: lanerakoan aurkitutakoak, iraganak geure baitan utzitako langarrak, lagunengan drogak izandako eragina... Maitasuna aurkitzean, berriz, horrela mintzo zaio olerkaria bere maiteñoari: Harritu ez, ene Lesbia, gaitezen bizi/ eta maita, gaur ere./ Ez gaitzatela gure ehun musuek, mila laztanek,/ harritu./ Uxa ditzagun beldurrak, lurperatu kezkak./ (...) pentsa dezagun haizea/ alde dugula bidaian. Bere aiton-amonen bizitzako filosofiatik hasiz, gurasoengandik jasotakoa eta gerokoei berak utzi diezaiekeena azaleratzen ahalegindu da idazlea Oro bare liburuko poemetan.
Ibai Iztueta
«Xarma duten gauzak ahalik eta argien azaltzen saiatu naiz»

Nor mintzo da Oro bare-ko poemetan?


Hogeita zortzi urte inguruko gizasemea, gorpuzkeraz 65 bat kilo, begi nabarrak, guraso probintzianoak dituen Donostiako euskalduna, lehen jaunartzea egin duen horietakoa, klase gutxienez ertainekoa, unibertsitateko ikasketak dituena, arazo larririk gabekoa, heterosexual monogamo praktikante horietakoa, irakurzaletasun handia izanagatik lana eta gisako mila arrazoi tarteko nahi baino askozaz gutxiago irakurtzen duena, idazteko ez joerarik ez erraztasunik izan ez duena... horrelakoa. Ikus daitekeenez nahiko pertsona taldekoa da; alegia, beste bat gehiago. Izan daiteke norbait. Bada, nire irudimenean sortu zen pertsonaia horren harira nolabaiteko ahots bati itxura ematen ahalegindu naiz testuotan, pentsatuz gainera, egiten ari nintzenak izan zezakeela kanpora begira nolabaiteko interesa. Ahots hori aurkitzeko ez nuen oso urruti joan behar izan.

Zure poesia oso zuzena da.


Literatur lan gehientsuenetan beti lantzen diren gaiak dira epika eta mistika. Eta zenbait sentsibilitateentzako poesian bada arriskua gai horietan urrunegi joateko, hizkuntza nahiko.... deigarria erabiliz: halako adjektibo, halako irudi harrigarriak... Nik poesia ikusten dudan moduan, badaude bizitzan zenbait gauza halako xarma sortzen dizutenak, bai txarrerako eta bai onerako. Orduan, nirekiko nioen: ariketa polita litzake zuri behintzat hain deigarri zaizkizun gauza horiek ahal den argien azaleratzea, hizkuntzan hainbeste oinarritu gabe. Besteak beste gai ez naizelako, eh!

Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude