Gogoz kontra egindako maisulana

  • Vatikano hiria, 1508ko udaberria. Michelangelo Buonarrotik lehen pintzelkada eman zuen Kapera Sixtinoan, Jauregi Vatikanoetan Sixto IV.a Aita Sainduaren aginduz hamarkada batzuk lehenago eraikitako eliza xumean.
Adamen krezioko irudia
Adamen krezioko irudia
Urte batzuk lehenago, 1473an, Sixto hil eta gero haren tokia hartu zuen Julio II.ak kapera zaharberritzea erabaki zuen. Bobeda pitzatua zegoen eta sabaia bertan behera erortzeko arrisku handia zegoen, lur mugimenduen ondorioz. Horrenbestez, Buonarroti maisua kontratatu zuen sabaia konpondu eta apaintzeko. Ordura arte sabaia urdin argia zen eta urre koloreko izarrak zituen. Artistak ez zuen lan hura onartzeko gogorik, baina pontifizearen aginduek pisu handia zuten eta, azkenean, 1508ko udaberrian, duela 500 urte, enkarguari baiezkoa eman behar izan zion. Bazekien lan gaitza zuela aurrean –edo, hobe esanda, gainean–; sabaia oso altua zen, eta hori gutxi balitz zati batzuetan makurra zen. Orotara 3.000 metro koadro estali beharko zituen. Michelangelok aldamioaren gainean pasa zituen lau urte, laguntzailerik gabe. Izaera are gehiago ilundu zitzaion, eta artikulazioak gogortu.

Ahalegin izugarria egin zuen 1512ko Domu Santu egunean lana bukatu zuen arte. Emaitza Kreazioa zen, Genesiak deskribatzen zuen bezala, eta bederatzi eszenatan banatua. Eszena nagusia Adamen Kreazioa zen; bizitza sortzeko ahalmena duen Jainkoaren eskua ez zen gai berria artean, baina ordura arte inoiz ez zen horrelako indarrez adierazi. Ia-ia elkar ukitzen duten hatzen irudia ikono unibertsala da gaur egun.

Jainkoak bezala, Michelangelok ere atseden hartu zuen bere Kreazioa amaituta. Baina hogei urte geroago, berriro igo zen Kapera Sixtinoko aldamiora. Orduko hartan, Pablo III.ak agindu zion lana. Aita Sainduak Azken Juizioa irudikatuko zuen freskoa nahi zuen. 60 urte beteta, artistak jardun nekagarriari ekin zion.

1541ean amaitu zuen fresko erraldoia eta emaitza, berriro, apurtzailea zen. Imajina daitezkeen jarrera guztietan zeuden gorputz biluziak, mugimenduaren festa eroan. Eskandalua berehalakoa izan zen: dohatsuak eta kondenatuak nahasirik egoteak elizaren haserrea ekarri zuen , eta Jesus eta Maria biluzik margotu izana ere ez zen onargarria. Azkenean, Pietro Aretino idazlearen aholkua kontuan hartuta, biak “jantzi” egin zituzten.

Baina obraren jeinutasuna ez zuten estali. Buonarrotik, desgogora baina gogotik lan eginda, maisutasunaren eta edertasunaren paradigma bihurtu zuen Erromako eliza txiki hura.

ASTEKARIA
2008ko apirilaren 27a
Azoka
Azkenak
BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]


Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]


2024-04-28 | Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]


Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz
"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]


Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]


Eguneraketa berriak daude