Izaera moderatu horrek badu bere isla politikoa, bere emaitza elektorala, eta gehiengoaren sentipenarekin bat egiten jeltzaleek asmatu izan dute beste inork baino gehiago. Orain, baina, kontuak okertzen hasi zaizkio. Ez zeharo aldrebesteraino, baina bai apur bat zailtzeko. Horretan ere izan du zerikusia, besteak beste, ezker abertzalearen ilegalizazioak. Pentsa, zenbat gustatu izan zaion Ibarretxeri, adibidez, bi muturren artean kokatzea: batzuek espainolista saldu bat naizela esaten didate; besteek, berriz, filoterrorista erradikal bat naizela… eta bertutea erdialdean beti, nonbait. Orain, ordea, sektore horietako bat mapa politikotik desagerrarazita, zentraltasunaren diskurtsoa sozialistek eskuratu dute, eta ahal duten zuku guztia ateratzen diote: batzuek zentralismo uniformizatzailera itzuli nahi dute, besteak independentzi amets eroetan dabiltza, geuk eskaintzen dizuegu erdibide zentzuzkoa…

Ez da marketin hutsa: Zapaterok zioen bere alderdia zela Espainiako gizartearen antz handiena zeukana eta horregatik irabaziko zituela hauteskundeak, eta gurean ere Patxi Lopezena euskal gizartearen gero eta antzekoago ikusten dut nik: euskara maite bai, nahiz eta gutxi jakin eta gutxixeago egin; progresista baina abentura arriskutsuetatik urruti; modernoa baina espantu handirik gabe; ekologista ma non troppo… Halakoxea dugu herria ere, ez gaitezen engaina, eta berdin alderdi gehienak, alde handirik gabe; irudi soft, cool, light hori transmititzen jakin behar, ordea, eta hor ez dute denek berdin asmatzen.

Eta ezker abertzalea? Berriki, gazte topaguneko bozeramaile bati irakurri nion independentzia eta sozialismozko burbuila batean biziko zirela beren jardunaldietan. Burbuila… nahita ere ezingo nuke metafora hoberik sortu. Joko politikoan eragina izan nahi badu, bertakoak ere jabetuta daude pistolak isildu beharra dagoela, betiko. Burniak eskuetan dituztenek, ordea, uste dute nonbait ez duela merezi besteen jokoan sartzea, aurretik zelaia aldatu beharra dagoela, eta horretarako errezeta zaharrari eusten diote, minari sorgor eta gizarteari entzungor eginda. Noiz arte? Burbuila lehertu arte?