Ikerketa, Hernanin frankistek hil zituztenei buruz

  • BATZUEN ARTEAN:: 1936KO UDAZKENA GIPUZKOAN: HERNANIKO FUSILATZEAK

    ALBERDANIA

    ORRIALDEAK:: 324

    prezioa ::28€

1936ko udazkena Gipuzkoan: Hernaniko fusilatzeak
2004an, Hernaniko Udalaren ekimenez, Eusko Jaurlaritzaren Justizia Sailak eta Gipuzkoako Foru Aldundiko Giza Eskubideen Sailak hitzarmen bat sinatu zuten EHUko Historia Garaikidearen Sailarekin. Horri zor zaio Mikel Aizpuru unibertsitateko irakasleak gidatutako ikerketa taldeak –Jesús Mari Gómezek, Urko Apaolazak eta Jon Odriozolak osatutako taldeak– burutu duen 1936ko udazkena Gipuzkoan: Hernaniko fusilatzeak izenburuko lana. Oindi menditik jaitsiz Hernani hartu zuten Errepublikaren aurkako tropa matxinatuek 1936ko irailaren amaieratik azaroaren hasierara bitartean herri horretan desagerrarazi zituztenei aurpegia eta biografia jartzen ahalegindu dira ikerlariok, beren lana, besteak beste, atal hauetan banatuz: Errepresioaren memoria(k) edo historia(k); Gipuzkoa Bigarren Errepublikan (1931-1936); Gerra Zibila Gipuzkoan: erresistentziak eta erasoak; Gerra Zibileko errepresioa bi aldeetan: ereduak eta datu orokorrak; Frankisten fusilatzeak Gipuzkoan; Errepresio paralegala eta Hernaniko fusilatzeak; Bi egoera berezi: Galernako fusilatzeak eta elizgizonenak; Errepresioa Hernaniko herritarren aurka; Fusilatuen nortasuna; eta Iturriak eta bibliografia.
Mikel Aizpuru
"Baliteke inoiz zehaztasunez ez jakitea zenbat hil zituzten"

Balora ezazu egin duzuen ikerketa.


Emaitzak behin-behinekoak dira eta baliteke inoiz ere zehaztasunez ez jakitea zenbat pertsona hil zituzten Hernanin. Ez genuke haien senitartekoen itxaropena inolaz ere desagerrarazi nahi, ezta gure lana gutxietsi ere. Hernanin hildako eta lurperatutako pertsonen kopururik handiena identifikatzea genuen helburu. Gure eskura zeuden iturri guztiak erabili ditugulakoan gaude. 129 izen bildu ditugu, haien adina, egoera zibila, generoa, jatorri geografikoa, ogibidea eta lerrokatze politikoaren azterketa egin dugu; baita zein egoerak eraman zituen heriotzara ere. Gure ustez, Hernanin hildako gehienek ez zituzten gutxieneko berme prozesalak izan. Hau da, ez ziren epaituak izan eta beren heriotza ilegalki erabaki zen. Beraz...

Ez dago dokumentaziorik?


Gertatutakoari buruzko dokumentazio eza da Hernaniko kasuak dokumentuen ikuspuntutik eskaintzen duen ezaugarri nagusia. Ez agiritegi zibilek, ez militarrek ez eta erlijiosoek ere ez dute ehunka pertsonaren atxiloketa, espetxeratze eta ondorengo hilketen inguruko dokumentaziorik gorde.

Hernanin zortzi apaiz hil zituzten, Aitzol tartean. Elizak ere ez al dizue zuen lanean lagundu?


Ezin izan ditugu Eliza Katolikoaren agiri ofizialak kontsultatu, bere araudiek, salbuespenak salbuespen, informazioa sortu zenetik 75 urte igaro arte ezingo dela kontsultatu xedatzen dutelako, eta 70 urte besterik ez da igaro Gerra Zibila hasi zenetik gaur arte. Gasteizko Elizbarrutiko Artxiboak eta Iruñekoak ere ateak itxirik dituzte ikertzaileentzat.

Kanal honetatik interesatuko zaizu: Oroimen historikoa
Materialismo histerikoa
"Mario Lopez" eta "Gernika"

Krimen matxistak, mediatizatzen direnean, emakumeontzat lezio bilakatu ohi dira, eta bizirik badago, biktimarentzat. Nerea Barjola ikertzaileak Alcasserko kasuaren bidez azaldu zigun hori. Eta Nagore Laffageren hilketak ere lezio astun bilakatzeko arriskua izan zuen, lezioa... [+]


Jokin Pantxeska Etxebarria. Gerrako ume, aitaita
"Hiru aldiz esan dute gorria naizela, komunista!"

Irisarriko herrigunera sartu orduko, hantxe, etxe baten atarian, ikurrina eta estelada. Jokin Etxebarriaren bizitokia duzu. Gerrako ume izandakoa, hamaika ibilera –eta hamaika baino gehiago ere bai–, han eta hemen egindakoa. 92 urtek nahi beste bizitzeko aukera... [+]


Industria agortu eta gero, zer?

Beriain (Nafarroa), 1974ko otsaila. Potasas de Navarra enpresako langileek greba egin zuten, besteak beste, aurreko urtean Motor Ibérica lantegiko langileek egindako grebak bultzatuta. Ez zen, beraz, Nafarroako industriako lehen greba, ezta Potasasena ere. Baina Potasas... [+]


Ertzaintzaren foam jaurtigai batek pertsona bati matrailezurra apurtu zion Gasteizen

Orain arte ezagutzen denagatik, Ertzaintzak Martxoaren 3ko igandeko manifestazioan jaurtitako foam jaurtigai batek zauritu zuen pertsona hori, matrailezurra bi lekutan apurtu zioten, ospitalean dago eta ebakuntza egin beharko diote. Hori da asteazken honetan Gasteizen egindako... [+]


2024-03-01 | Euskal Irratiak
Gabi Mouesca: "Didier Laffiten etsenpluak erakusten digu lorpenak erdiesteko borrokan sartu behar dela"

Duela 40 urte hil zuen frantses poliziak Didier Lafitte Baionan. Donibane Lohizuneko arrantzalea tiroz hil zuten, Iparretarrak taldeko Gabi Mouesca autoz hitzordu batera eramaten zuela. Gertakari horren ondoren, Mouesca hamar urteko presondegi zigorrera kondenatua izan zen, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude