Komeni aurrera egin aurretik L’Arche de Zoé erakundea zer den azaltzea. Erakunde sortu berria da, 2004ko tsunamiak kaltetutakoak laguntzera Indonesiako Banda Aceh-ra joandakoan. Zoé boluntario bati besoetan hil zitzaion neskatoaren izena da.

L’Arche de Zoén bildu ziren bestelako erakundetatik –Mugarik Gabeko Medikuak, Gurutze Gorria...– ateratako hainbat kide. Ez ziren gustura erakunde horietan. Estatuen diru-laguntzak zituzten eta beraz, eskuak lotuta. Adibide bat ematearren: Indonesian bost izarreko hoteletan egiten zuten lo GKEetako kideek. Sudanen beste hainbeste gertatzen zaie, Khartum hiriburuko hoteletan hartu dute ostatu eta ezin dute behar den bezala ezta nahi duten bezala lan egin. Hori bai, Sudango agintarientzat diru iturri biziki interesgarriak dira. Erakunde horietako hainbat kritikok elkartu eta L’Arche de Zoé sortu zuten. Frantsesek sortu dute erakundea, ez daukate soldatapeko langilerik, ez dute diru-laguntzarik eskatzen, fundazioek eta partikularrek laguntzen diete. Beraz, eskuak libre nahi duten –edo ahal duten– moduan lan egiteko.

L’Arche de Zoék beste GKE askoren laguntza du, baina proiektu humanitarioa ez dute begi onez ikusi instituzioek, eta Frantziako Gobernuaren onespenik ere ez du. Erakundeak garbi dauka ordea; Nazio Batuen Erakundeak 2003tik Darfurreko gatazkarentzat 15 erresoluzio egin ditu. 2008ko urtarriletik operazio eraginkorra jarriko omen dute abian. Ordurako hamar mila haur hilko direla dio L’Arche de Zoék. Ez dira zain egongo.

Europara ekarri... eta berriz Sudanera?

Helburu nagusia bat da: haurrak ez daitezela gosez eta egarriz hil, ezta hiltzaileen eskuetan erori ere. Darfurreko kanpamentuetan bildurik dira milaka eta milaka haur –zahar eta emakume askorekin batera–. Europara ekarri nahi dituzten haurrak umezurtzak dira; batzuk bortxatu dituzten ama gazteen haurrak dira eta aurreiritzi kultural eta erlijiosoengatik haur horiek utzi egin dituzte. Beste batzuei familia osoa erail diete. Gainerako haurren gurasoek seme-alaba zaharrenekin ihes egin dute, ahulenak, txikienak utzita.

Bertako tribu eta herrietako agintariek baiezkoa emana dute. Ez dute baliabiderik haur horiek bizirik mantentzeko eta L’Arche de Zoéri baimena eman diote haurrak Darfurretik ateratzeko. Agintari horiek bilduko dituzte haurrak eta bakoitzari buruz duten informazio guztia bilduko dute. Ondoren, L’Arche de Zoé erakundeko kideek lan latza egin beharko dute: Europarako bidaia luzerako osasun egoera onena dutenak aukeratu. Asmoa, ametsa, 10.000 ateratzea abuztutik aurrera. Nola? Ez digute xehetasunik eman nahi, kontrako asko baita. Pentsa abuztuan Frantziara iristea lortzen dutela. Zer esango du gobernuak?

Darfurrera itzuliko al ditu gosetutako eta gerrak traumatizatutako haur txikiak? Horixe eskatzen du L’Arche de Zoék, hedabideek indar ematea gai honi, jakin dezala Frantzia osoak eta Europak milaka haur datozela bizia salbatzera. Zein ausartuko da haurrak Sudanera itzultzen? Erakundeak lehenengo gauza horixe egingo du, haurrentzako asiloa eskatu.

300 familiatik gora haurrak hartzeko prest

Handik haurrak ateratzea ez da erraza izango, baina L’Arche de Zoéko kideak jo eta su ari dira harrera prestatzen. Lehen pausoa eta garrantzitsuena –behin eta berriz azpimarratu digute erakundeko kideek– haurrei bizia salbatzea da. Bigarren pausoa litzateke haurrei familia berriak Europan eta Amerikan aurkitzea. Oraingoz haurrak salbatzeko kanpaina Frantzian zabaldu dute. Azken bilkuretan, Parisen 150 familia eta Montpelierren 100 bildu ziren lehen txandako 250 haur babesteko intentzioz. Horien artean dira Ipar Euskal Herriko bost familia –Hegoaldean ez da zabaldu erakunde frantziarraren proiektua–. Kanpainaren hasieran Frantziako adopzio sare ofizialean haurrak eskatuak zituzten familiei luzatu zieten deia, ustez, adopziorako ondo prestatutako familiak. Jakina, L’Arche de Zoéren deiari erantzun dioten familia horiek Frantziako Gobernuaren adopzio sare ofizialean daude eta gobernuak esana du erakunde horren ekintza ez dela adopzio ekintza, ekintza humanitarioa baizik.

Frantziako adopzio sare ofizialetik kanpoko familiak ere hasi dira eskaerak egiten eta baita haurrik hartuko ez dutenak laguntzen ere. Adoptatu, ala besterik ezean, familiek beren ardurapean hartzen baldin badituzte, bost urte azpiko haurrak artatu egin beharko dira, sendagilearengana eta psikologoarengana eraman, etxean egokitu... Era berean, borroka administratiboa bideratuko dute Frantziako Gobernuarekiko, umeak Frantzian gera daitezen, Gizarte Zerbitzuak erabil ahal izateko, adoptatu ahal izateko... Horretarako, familiarren kolektiboa antolatzen ari dira, baita Euskal Herrian ere. Abokatu, mediku, psikologo eta familiarrek osatuko dute kolektiboa. Dagoeneko haur afrikarrei jarraipena egiten aditua den psikologo euskaldun batekin harremanetan dira, baita langile sozial batekin ere. Afrikar haurrekin esperientzia duen sendagile pediatra euskaldunaren bila dabiltza orain.

Aterako ote dituzte Sudango gerra horretatik haur gosetiak? Frantziara helduko ote dira? Frantziako Gobernua haurrak heriotza segurura itzultzen ausartuko al da? Politikariren batek, norberaren intereserako bada ere, erakundearen alde egingo ote du? L’Arche de Zoé erakundearen haurrak hartzeko eskaerari erantzun dion Maite Bergara lekornearrak (Lapurdi) dio ezin dela ezer egin gabe egon, ekintza humanitario ausarta, zuzena eta pozgarria dela eta L’Arche de Zoé bederen, ekintzetan ari dela eta ez hitzetan soilik.



L’Arche de Zoérekin harremanetan jarri nahi izanez gero: http://archedezoe.free.fr

Pello Zubiriak Net Hurbil atalean Darfurri buruz idatzitako bi artikulu dituzu sarean: “Darfur genozidio baten geopolitika” (2007-03-01) http://www.argia.eus/argia-astekaria/2082

"John Garang Sudango gerrillaria geopolitikan igeri" (2005-02-20): http://www.argia.eus/argia-astekaria/1980