Asma: arnasa hartzea bizitzea da

  • Asma da arnas gaixotasun ohikoenetarik bat. Funtsean airebideetako buxadura eta inflamazio kronikoa da asma. Eta bronkioen erreakzioak ondorengo sintomak sortzen ditu: txistu-hotsak arnasterakoan, disnea edo arnasestua, nekea, bularreko zanpaketa sentsazioa eta eztula, gauez edo goizaldean batez ere. Asma-aldi horiek aire fluxuaren buxadurarekin batera gertatzen dira, eta buxadura hori atzera itzulgarria da, normalean bere kasa edo bestela tratamenduaren eraginez itzultzen da arnasa bere onera.
Umeetan asma oso patologia arrunta da, gaixotasun kroniko larrien artean ohikoena. Gaitz hau gero eta indartsuago eta iraunkorragoa da baldintza genetiko eta klimatikoen eraginez eta kanpoko alergenoak gero eta gehiago direlako. Badira arrisku faktore batzuk asmak adoleszentzian eta helduaroan ere jarrai dezan eragiten dutenak. Adibidez familian asma-aurrekariak edukitzea, alergikoa izatea edo gaixotasuna bi urte bete aurretik agertzea. Asma alergikoa, asma kasu guztien %85 izatera irits daiteke, eta errinitis alergikoen ia erdia asmarekin batera ager daitezke.

Alergia sintomak martxan jar ditzaketen faktoreak kanpokoak izan daitezke –hautsa, onddoak, animalien ileak edo polenak, nagusienak aipatzearren–, izan daitezke narritatzaileak –tabakoaren kea, bernizak, aerosolak, garbiketako produktuak– edota beste hainbat –klima-aldaketa, ekaitzak tximistekin batera agertzen direnean, emozioak, estresa–.

Krisiaren tratamendua kortikosteroideak inhalatzea izaten da normalean, baina paziente asmatikoen erdiak ez du betetzen agindutako tratamendurik. Eta gaizki kontrolatutako asma kasu horiek 180.000 heriotza ekartzen dituzte urtero mundu osoan; tuberkulosia eta HIESak batera baino kostu ekonomiko handiagoa eraginez. Dena den, tratamenduak baino garrantzia handiagoa du prebentzioak. Horregatik, honatx arreta neurri batzuk:

- Ez utzi inoiz medikuak agindutako botikak hartzeari.
- Ez erre. Ez asmatikoak jakina, ez asmatikoaren ondoan ere.
- Kontuz ingurumenarekin –hautsa, polenak, onddoak, animaliak–.
- Kontuz hotzeria eta bat-bateko hozbero aldaketekin.

Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude