Gauza txarrenei lotuta azaltzen zaigu beti Afrika. Gizateriaren alderik tristeena datorkigu Hegoaldetik; ez dago hori ukatzerik. Hala ere, ohiko irudiez gain, nahitaezko topikoetatik harantzago, badago beste errealitate bat, ez hain ezaguna, poliki-poliki hezur-mamitzen ari dena. Afrikan esperantzak bere lekua duelakoan nago, eta pentsamendu horrekin idazten ditut hitzok, betiko berbak entzuteaz aspertuta.

Argi txikiak piztu dira iluntasun sakonean. Politikan, esaterako, gero eta herrialde gutxiago gelditzen dira diktadoreen menpe. Kontzientzia berria sortzen ari da aniztasunaren eta adierazpen askatasunaren eskutik. Lehen aldiz, gizarte zibila da eragile kontinenteko leku askotan.

Agintari ahalguztidunen sasoia atzean gelditzen ari da. Edozelan ere, eskubide zibilak onartzea ez da nahikoa, noski. Errespetatu egin behar dira, eta horretan hutsune handiak badaude ere, ekin diote bideari.

Marokon emakumeen eskubideen aldeko legea onartu dute; pentsaezina duela gutxi arte. Mendeetako ohiturak ez dira bat-batean aldatuko, baina martxan da iraultza txikia.

Malawin, presidenteak konstituzioa aldatu nahi izan du hirugarrengoz hauteskundeetara aurkezteko. Herritarrak kalera atera dira, eta atzera egitera behartu dute. Gauza bera gertatu zen duela bi urte Zambian. Gerrak ez dira bukatu, baina bake akordioak sinatu dituzte Mozambiken, Angolan, Sierra Leonan, Liberian, Sudanen...

Afrikan atzora arte utopikoa zirudiena gertatu da Liberian: emakume bat aukeratu dute presidente. Hego Afrikan, adiskidetzea bideratu nahian dabiltza. Kostako zaie, baina eredu da mundu guztian.

Europan kultura eta erlijioen arteko errespetuaz horrenbeste hitz egiten dugun bitartean, Afrikako bazter askotan aspalditik daramate praktikatzen, nik neronek ikusita Senegalen, Ginea Bissaun eta Burkina Fason, besteak beste. Horrelakok ez dira zifretan azaltzen, baina balio handia daukate.

Ekonomiaren alorrean, %4,6 hazi zen Afrika 2005ean. Ez dago gaizki, baina askoz gehiago behar du aurrera egin ahal izateko. Iparraldean eta hegoaldean daude herrialde garatuenak, kontinentearen motore izan daitezkeenak. Errealitatera moldatzea da garapena, eta horretan asmatu ezinik dabiltza. Duela 50 urte, Hego Korea Afrikako herrialde asko baino okerrago zegoen, eta begira orain.

Biktimismoak ez du balio dagoeneko. Agortuta dago argudio hori. Kolonialismoaren kontrako esloganak diktadoreen aitzakia izan dira urte luzeetan, eta horiek ere historiara pasatzear daude. Ez dago Afrikaren kontrako konspirazio unibertsalik. Laguntza behar du, noski, baina erantzukizuna berea da hein handi batean. Ezin dira ibili beti besteei errua leporatzen.

Kaiukoek Afrikara begira ipini dute Europa. Iluntasun sakonean piztu dira argi ahul batzuk. Mundua ezin daiteke begira gelditu, itzaltzeko arriskua ikusi gabe.