Ekain Martinez Lizarduikoa: «Bere historia ezagutzen ez duen herriak ez du bere oraina ulertzen»


2006ko urriaren 08an
Zer dela eta idatzi duzue liburua ?
Askotan badirudi guztiz arrotzak zaizkigun gertakariak direla 1936ko Gerrak eragin zituenak. Egia, ordea, bestelakoa da. Orduan gertatu zena gure historia hurbileko gertakariak dira; gure aiton-amonek jasan behar izan zuten historiaren pasarte gogor-gogorra. Beraz, gertakari horiek berriro gogora ekarri eta guregana ditzagun egina dago material hau. Gure aiton-amonek halabeharrez bizi behar izan zutena berriz ere gerta ez dadin.

36ko Gerraz asko idatzi da. Zertan bereizten da zuena?
Argi utzi nahi izan dugu honako hauxe: Gertakari historikoetan orokorrean, eta 36ko Gerran zehazki, batzuek historia egiteko eta gogoratzeko aukera izan dutela eta dutela, eta beste batzuek horretarako aukerarik ez dutela izan eta izan gabe jarraitzen dute, neurri handi batean. Azken horiek Gerra galdu zutenak dira. Une gogor horietan bizi zituzten esperientziak, defendatu zituzten ideiak eta balioak, jasan zituzten senideen fusilatzeak, erbesteratzeak eta zigorrak, horiek guztiak zokorarazi behar izan zituzten denbora luzean. Are gehiago, gertaera horiei askotan uko egin behar izan zieten eta, beldurra edo lotsa zirela medio, horien berri ez zieten seme-alabei behar bezala eman.

Bere historia ezagutzen ez duen herria historia hori errepikatzera kondenaturik ote dago?
Guk nahiago dugu memoria historikoa zer den beste modu honetan planteatu: bere historia ezagutzen ez duen herriak ez du bere oraina ulertzen, eta, beraz, ez du bere oraina menderatzen. Eta beste batzuek gogoratzen dute haren historia.

-------------------------------------------------------------------------
Gerra Zibila
Euskal Herrian
Ekain Mtz. Lizarduikoa, Nekane Osa
Gaiak
156 orrialde


36ko Gerra, hirurogeita hamar urte geroago

Memoria historikoa errebindikatu dute Nekane Osak eta Ekain Martínez Lizarduikoak Gerra Zibila Euskal Herrian liburuan. Egileek jakin badakitelako 1936. urtean gertatu zena berriro gerta ez dadin ezkutuan dagoen guztia airatzea ezinbestekoa dela. Memoriak duen garrantziaz irakurlea jabe dadin, aurreneko kapitulua eskaini diote gaiari. Ondoren, zabal jorratu dute Gerra: 36ko Gerraren nondik norakoak, Bigarren Errepublika eta Gerra Zibila Euskal Herrian, Nazioarteko egoera, Konspirazioa eta matxinatzea, Gerra Gipuzkoan, Araban, Bizkaian eta Nafarroan, Autonomia Estatutua, Eusko Jaurlaritza, Euskal Armada osatzen zuten batailoiak, Euskadiko Gerrako Itsas Armada, Nazioarteko brigadak, Gernikako bonbardaketa, Santoñako Ituna, Gerraren ondorioak, kartzela eta kontzentrazio esparruak, frontean hildakoak, fusilaketak, konfiskatzeak, purgak, emakumeen bortxaketak, gerrak hautsi zuena, emakumea eta gerra, erbesteratzea, Gerra Zibila eta haurrak, propaganda eta prentsa gerran, abesti anarkistak, errepublikanoak, sozialistak., komunistak, abertzaleak eta Bando Nazionalekoak... Halaber, Gerra Zibilean, alde batean zein bestean, nabarmendu ziren hainbaten biografiak jaso dituzte.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Oroimen historikoa
Materialismo histerikoa
"Mario Lopez" eta "Gernika"

Krimen matxistak, mediatizatzen direnean, emakumeontzat lezio bilakatu ohi dira, eta bizirik badago, biktimarentzat. Nerea Barjola ikertzaileak Alcasserko kasuaren bidez azaldu zigun hori. Eta Nagore Laffageren hilketak ere lezio astun bilakatzeko arriskua izan zuen, lezioa... [+]


Jokin Pantxeska Etxebarria. Gerrako ume, aitaita
"Hiru aldiz esan dute gorria naizela, komunista!"

Irisarriko herrigunera sartu orduko, hantxe, etxe baten atarian, ikurrina eta estelada. Jokin Etxebarriaren bizitokia duzu. Gerrako ume izandakoa, hamaika ibilera –eta hamaika baino gehiago ere bai–, han eta hemen egindakoa. 92 urtek nahi beste bizitzeko aukera... [+]


Industria agortu eta gero, zer?

Beriain (Nafarroa), 1974ko otsaila. Potasas de Navarra enpresako langileek greba egin zuten, besteak beste, aurreko urtean Motor Ibérica lantegiko langileek egindako grebak bultzatuta. Ez zen, beraz, Nafarroako industriako lehen greba, ezta Potasasena ere. Baina Potasas... [+]


Ertzaintzaren foam jaurtigai batek pertsona bati matrailezurra apurtu zion Gasteizen

Orain arte ezagutzen denagatik, Ertzaintzak Martxoaren 3ko igandeko manifestazioan jaurtitako foam jaurtigai batek zauritu zuen pertsona hori, matrailezurra bi lekutan apurtu zioten, ospitalean dago eta ebakuntza egin beharko diote. Hori da asteazken honetan Gasteizen egindako... [+]


2024-03-01 | Euskal Irratiak
Gabi Mouesca: "Didier Laffiten etsenpluak erakusten digu lorpenak erdiesteko borrokan sartu behar dela"

Duela 40 urte hil zuen frantses poliziak Didier Lafitte Baionan. Donibane Lohizuneko arrantzalea tiroz hil zuten, Iparretarrak taldeko Gabi Mouesca autoz hitzordu batera eramaten zuela. Gertakari horren ondoren, Mouesca hamar urteko presondegi zigorrera kondenatua izan zen, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude