Emergentzia galgak


2005eko azaroaren 06an
Ingurumenaren egoera aztertzen dituzten adituek zera esaten digute: "Mende erdian, ahalik eta etekin gehien lortzea helburu duen munduko ekonomia -kapitalista- zazpi bider handitu da, baina ekonomia hori sostengatzen duten sistemak suntsitzen ari dira: itsasoaren gehiegizko ustiaketa eta kutsadura, ur eskasia, zoruaren erosioa, baso soiltzea, klima aldaketa, espezie ugariren galtzea, baliabideen eskasia, hondamen naturalaren ugaritzea. Guzti horrek ondorio bat dakar: biziari eusteko behar diren zikloek oreka baten menpe daude. Egun oreka hori arrisku latzean dago, betirako galtzeko arriskuan". Salbuespenak salbuespen, politikari, enpresa gizon-emakume edo edozein dela ere, ingurumenaren inguruan hitz egiterakoan, aldez edo moldez -nabardura kontuak- ez dago iritzi hori bere egiten ez duen pertsonarik, eta bide batez, "garapen iraunkorraren" alde mintzatuko ez denik. Demokraziaz eta emakumeak jasaten duen diskriminazioari buruz hitz egiterakoan bezala, ingurumenaren inguruan ere "politikoki zuzena" kontsideratzen den hizkera bermatu da. Jarduera, berriz... beste kupeleko sagardoa da.

Izan ere, zertan datza "jasangarria, bideragarria eta iraunkorra» -hirurak batera- oinarri duen garapen ekonomikoa? Ingelesek sustainable development izendatzen duten kontzeptu horren benetako esanahia.

Garapen iraunkorra?
Eusko Jaurlaritzak edo hiru Foru Aldundien -gauza bera esango nuke Nafarroako Gobernuari buruz edo Espainiakoaz- azpiegitura proiektuak "iraunkortasunaren" labelaz bataiatuak izan arren, oso gutxik betetzen dute kontzeptu horrek adierazten duena.

Egia da, alor batzuetan egoerak hobera egin duela -ibaien ura, zuhaitz kopuruen gorakada, zenbait industrien desagerpena edo birmoldaketa-, alabaina, oro har, okerrago gaude. Gure garapena ez da soil-soilik tximeleta efektuaren kanpo eraginagatik desegokia. Jorge Reichman ekologistak dioen bezala, "garapen itsu honi emergentzia galgak" ezartzen ez badizkiogu okerrago egongo gara.


AHT eta mugikortasuna.
Urtetan, Espainiako Gobernuak zein Eusko Jaurlaritzak trenbide sarearen desegite politika bultzatu dute eta errepide sarea hobetsi. Egun, sare hori ez da gauza neoliberalismoak eragiten duen pertsonen eta merkantzien etengabeko mugikortasunari aurre egiteko. Adibidez, egungo A-8ko 35.000 ibilgailuen joan-etorria, hirukoiztu egingo da hamar urte barru.

Orain esaten digutenez, fluxu hori desbideratzeko Y izeneko AHT sarea eraiki behar dugu. Gure ustez planteamendu hori okerra da. Alde batetik ez duelako auzitan jartzen jada jasanezina bihurtu zaigun mugikortasuna, eta bestetik, Y ez delako behar dugun garraio mota.

Trenbide sare berri bat izango dugu. Alabaina, hartzen dugun aldetik hartzen dugula, tren mota honi, onura gutxi eta kalte gehiegi ikusten dizkiogu: 250.000 milioi euroko aurrekontua duen egitasmo honek ez du logikarik ikuspuntu sozialetik begiratuta. Eta energia gastuen aldetik are gutxiago: tren normal batek baino sei bider energia gehiago kontsumitzen du, 50.000 biztanleko hiri batek baino gehiago. Eta kalte ekologikoak kalkula ezinak dira da: milaka tona lur mugimendu. 128 km-ko tunel sarea, 20 km zubi... 443 km-ko sarea gure orografia menditsuaren erdi erditik. Izugarrizko txikizioa, iraunkorra omen den tren bat eraiki ahal izateko.

Inposizioa eta errepresioa.
Horrek guztiak ez al du eskatzen eztabaida zabal eta demokratikoa? Nola eman hitza bestela herriari? Zoritxarrez -Boroako zentralarekin edo herrietako Agenda 21 eztabaidetan gertatzen ari denarekin bezala- interes ekonomiko handiak tarteko direnean, gure agintariei bost axola zaie demokrazia. Gure agintariek nahigo dute komunikabideen bitartez iritzi publikoa manipulatu, propaganda gezurtia eta ezin demagogikoagoaren bitartez manipulatu ere.

Manipulazioarekin aski ez, eta errepresioa ere erabiltzen ari dira: Udaletxeen baimenik gabeko zundaketa lanak oztopatzen saiatu diren ekintzaleentzat isun gogorrak. Eusko Trenbideko bulego batean ordu bateko egonaldi baketsua burutzeagatik hiru urteko kartzela zigorra ezarri nahi digute 24 lagunoi.

Ez dugu etsiko. Santiago Alba Rico idazleak arrazoia du dioenean: "Propietatearen eta ondasunaren alorrean oso erradikalak, iraultzaileak izan behar dugu, naturarekin, berriz, geroz eta kontserbatzaileagoak".

Horregatik antolatu berri dugu hamar eguneko aldarrikapen gunea Lakua aurrean eta manifestazio arrakastatsua burutu urriaren 22an, Bilbon.


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude