Arroz paella
Osagaiak
- 5 koilarakada oliba olio
- Baratxuri-buru bat
- 3 piper txorizero edo 5 piper lehor oso, zuztarrik gabe
- 4 piper berde
- Kilo erdia txerri haragi, gizenik gabe eta puskatan
- Oilasko izter bat, hezurra kendua eta puskatan
- Katilukada bat tomate saltsa
- Kilo erdia arroz
- 1,3 l haragi salda edo ur
- Gatza
Baratxuri-burua garbitu eta ale guztien goialdea ebakiko dugu ondoren. Paella-arroza maneatzeko padera berezian edo kazola apal batean ipiniko ditugu ondoren, olioarekin batean. Otordura arte ez ditugu baratxuriak paellatik aterako. Piper txorizeroak edo lehorrak garbitu eta paellan jarriko ditugu txigortzen, baratxurien ondoan. Eginak daudela ikusi orduko, atera eta motrailu batean utziko ditugu, geroxeago erabiltzeko.
Paella berean -bertan dirau betiere baratxuriak- erregosiko ditugu piper berdeak eta, nahi izanez gero, geure gustuko beste barazki batzuk. Puntuan edo daudenean, paellako bazter batean erreserbatuko ditugu -atera gabe- eta libre geratu zaigun aldean frijituko ditugu, su bizian, oilaskoa eta txerrikia, azala txigor dakien. Tomate saltsa erantsiko diegu txigorturiko barazki eta haragiari, eta ongi nahasiko dugu ondoren guztia.
Paella beroa dagoela gaineratuko dugu arroza eta gozatzen edukiko dugu pixka batean. Salda edo ur beroa eransten hasiko gara ondoren. Ura erabiltzen badugu, salda pastilla bat erantsiko diogu. Ongi nahasi eta gatza emango dugu ondoren.
Ongi joko ditugu orduan piper txorizeroak edo lehorrak motrailuan. Iragazki batera pasa eta arrozaren alde guztietara igaroaraziko dugu, saldak haren kutsua jaso eta kolore gorria har dezan. Motrailuaren jogailuaz baliatuko gara piperren kutsua ongi zabaltzeko. Kolore gorrixka bat -marroia edo- nagusitu dela ikusi orduko, 15 minutuan utziko dugu egosten dena, su bizian hasieran eta eztiagoan ondoren, jakia ukitu gabe eta paellari noizean behin eraginez.
Ondoren, arroza saldatsuegi edo lehorregi ez dagoela frogatu eta gero, sutatik aterako dugu paella eta, zatar garbi batez estali ostean, gutxienez 10 minutuan utziko dugu pausatzen, zerbitzatu aurretik.
Bainila nola erabili
Bainila ongailu berezia da, kartsua. Onenak lodi eta luzeak dira, hogei bat zentimetrokoak. Zaila da supermerkatu handietan aurkitzea, garesti samarrak baitira. Eskuaz hartzean lehor edo hautsiak baldin badaude, seinale txarra. Herri tropikaletatik etortzen da: Hawaii, Madagaskar, Mexiko, eta abar. Behatzen artean hartzean heze eta bigun egon behar du bainilak, eta horrek esan nahi du adaxka barrenean ehunka bihi beltz izango dituela, bainilaren egiazko muina. Bihi horiek erabiltzeko, luzetara ireki bainila leka eta labana baten muturrarekin atera aleak, askatzeko eta gero adaxkarekin batera nahi dugun horretara botatzeko… dela esnea edo esnegaina, dela olioa, pasta edo krema. Ez dezala jasan irakite luzerik. Infusio moduan utzi, eta ahalik luzeen pausatu dadila. Bainila leka gorde, behin garbitu eta lehortutakoan, azukre ontziei edo beste zerbaiti lurrin goxoa emateko balioko baitigu.