Barrabas, brageterre, drogoso, guarino, kanpoeder, kardai, mizkino, oskil, pisterre... Lekeitiar euskalkiak dituen irainak dira. Batzuk Euskal Herriko beste zenbait txokotan ere erabiltzen dira hala ere. Egun irain hauek ez dute indar handirik; izan ere, Lekeitioko euskalkiak antzinatik gordetzen dituen hitzak dira. Hauek berreskuratzeko xedez, liburuki batean bildu ditu Lekeitioko Udaleko Euskara Batzordeak. Bereziki gazteei zuzenduriko liburuxka honetan, galtzear diren irainen berri ematen da, bakoitzaren esanahiaren azalpen zehatza eginaz. Hitzari zentzua emateko eta testuinguru batetan kokatzeko, bakoitzak irudi bat du alboan.

Zenbaki berri honen aurretik, beste hiru ere kaleratu dituzte. Lehenengoak itsasoa du gaitzat. Lekeitioko kulturak arrantzarekin duen lotura izan zen gai hau aukeratzearen arrazoi nagusia. Bigarren zenbakiak eguraldia du ildo nagusi eta hirugarrenak, aldiz, onomatopeiak biltzen ditu. Laugarrena da plazaratu berri duten alea.

Lekeitioko berba hauek aurkitzeko informazio iturri nagusiak herriko pertsona helduak, "Sustraia" aldizkariak argitaraturiko ale monografiko bat eta Resurrección María Azkueren hiztegia izan dira. Era berean, Rufo Atxurrak lan garrantzitsua egin zuen; izan ere, bere ikuskaritzapean kaleratu baitira argitalpenok. Berriki hil denez, omenaldi txiki bat egin diote liburuan, ikuskaritzaz arduratzeaz gain liburua egin duen batzordearen zuzendari nagusi ere izan baitzen. Ikasketa akademikorik gabeko herritar honek, bere zaletasuna zela-eta, artxibo garrantzitsua zuen. Artxibo hori osatzen jardundako denboran bilduriko informazioari esker, bere jakintza maila handia zen.

Kontxi Altzibar, Marta Korrea, Judith Laka, Naroa Ogando, Nere Portillo, Arantza Retolaza, Jon Mikel Seijo eta Joseba Andoni Seijok osatzen dute Lekeitioko Berbak lantaldea. Zortziek euskararekiko interesa duten lagun taldea osatzen dute. Hain zuzen ere, Euskararen Azpibatzordean sorturiko lan talde honek editatzen ditu liburuok. Eurek ere ezagutzen ez dituzten berbak bildu, aztertu eta egiaztatzen dituzte. Lekeitioko Berbak lan taldeko partaide den Joseba Andoni Seijoren aburuz, "hizkuntzaren estandarizazioa ezinbestekoa izan bada ere, beharrezkoa da zintzilik geratu diren galeratxo horiei euskalkiek erantzutea".

Taldearen bilkurak bitxikeria ugariz inguraturik daude, gehienetan berreskuraturiko hitzaren inguruan kontatzeko pasadizoren bat izaten baita. "Zuzenketak egiterako garaian maizago elkartzen garen arren, hiru astetik behin biltzen garenean, luze aritzen gara berben inguruan mintzatzen. Lorturiko berba berriek sortzen duten harridura eta euren inguruko bitxikeriak anitzak dira. Oso ondo pasatzen dugu eta barre ugari egiten dugu", baieztatu digu Seijok.

Liburu bakoitzetik, mila ale argitaratu dituzte. Lehen argitalpenaren ale guztiak agortuta daude, baina epe laburrera, 200 ale gehiago argitaratuko dituzte. Lekeitioko Berbak lan taldearen laugarren liburukia plazaratu berri den arren, jada bosgarren liburukia prestatzen dihardute. Edizio berri hau, hirugarren edizioan landutako onomatopeien bigarren zatia izango da. Bestalde, seigarrena ere egiteko ideia buruan darabilten arren, ez da ziurra oraindik beronen argitaratzea, ordurako legegintzaldi aldaketa izango baita.

Argitalpen hauen helburua ez da izan tesi bat egitea, praktikotasuna bultzatzea baizik. Hori dela eta, Lekeitioko euskalkiak berba ugari dituen arren, euren lagin bat besterik ez dute bildu argitalpen hauetan. Ez dituzte ezagutzen diren baina erabiltzen ez diren berbak bildu, ezagutzen eta erabiltzen ez diren berbak baizik: hitz arinak eta errazak, nagusiek dakizkitenak.

Ekimen hau belaunaldi gazteei zuzendurikoa denez, liburuxkak herriko ikastetxeetara igorri dituzte. Udaletxean liburukiok eskatzeko aukera izateaz gain, 1,5 euroko prezioan herriko saltokietan lor daitezke.

Liburukiari so egiten dionak, jakingo du "barrabas" gauzak hankaz gora ipintzen dituen zaletuari deritzola ; "drogoso" endredo bila dabilenari esaten zaiola; etxearen kalte eta familiaren hondagarri ekintzak burutzen dituztenei "etxekalte" deritzela; gutxi garbitzen denari "koipesto" deritzola; pertsona altua eta ibiltzeko modu baldarrekoari "kankailu" esaten zaiola; kiroletan eta batez ere futbolean txarra denari "taket" deitzen zaiola; txikia denari "txatxar" deitzen zaiola; buru arina duenari "txotxin" deritzola; juiziorik ez duenari "gijabakoa" deritzola; tontoa izanda, bestela pentsatuta, asko dakiela uste duenari "tontoarroa" esaten zaiola...