"Inozentzia galdu dut baina ofizioan irabazi"
Hogei urte joan dira zure lehenengo ipuin liburua argitara tu zenuenetik. Nola hasi zinen idazten? Zergatik?
Haurtzaroa, berez, beti iruditu zait oso gai literarioa, mundua haur ikuspuntutik begiratzearena, alegia, eta hori nire ipuingintzan islatzen da.
Nire euskarazko lehenengo ipuin bilduma 1981ean argitaratu zen: «Amets uhinak», Elkar argitaletxea sortu zen unean. Ipuin freskoak dira, fantasiazko ipuinak ziren gehienak; ikastolako klaseetan nik erabilitako ipuinez osatua. Orain, normala den bezala, ez nuke horrelako ipuinik idatziko, garai bateko emaitzak dira.
Idazle ibilbide honetan garaiak edo zikloak bizitakoa izango zara?
«Txan fantasma», «Maria eta aterkia» eta antzeko ipuinek hemendik kanpo ezagutarazi ninduten. Beste mugarri bat Asun Balzolaren lana topatzea izan zen. Nirea bezalako estetika bat aurkitu nuen, handik aurrera adiskidetasun mina bihurtu dena. «Iholdi», «Izeba Txikia» edota «Alex» izeneko ipuinak sortu ziren harrezkero. Euskadi Saria eta Nazioarteko Aipamen berezia jaso nituen; beste literatur mota bat sortzen hasi nintzen.
Espainiako beste hiru hizkuntzez gain, frantses, ingeles, aleman eta grekora itzuliak dira zure zenbait ipuin. Nola lortzen da hori?
Zure ipuinen arrakasta, samurtasun, xumetasun eta ironian omen datza.
Idazle gisa aldatu al zara hasi zinenetik gaur egunera?
Zerbaitek baldintzatzen zaitu egun?
Norentzat idazten duzu erosoen haur edo gazteentzat?
Bigarren fasea irakurleei begira egiten dudana da, egin beharrekoa nik uste. Orduan, ezaugarrien arabera, ipuina zortzi edo hamabi urtekoentzat argitaratu daitekeela eta zenbait aldaketa, zuzenketa edota egokipen egiten hasten naiz.
Lehenengo fasea da atseginena, hala ere. «Galtzerdi suizida»ren kasua, esaterako, non hasten dudan galtzerdi batek bere burua botatzen duela kontatuz. Hortik aurrera istorioa galtzerdi baten ikuspuntutik osatzen doa. Ipuinak berak ziurgabetasun batean eramaten zaitu. Jakina, horregatik gelditzen dira ipuin asko mahaiko kaxoian eta ez dira ipuina izatera iristen. Nik eginbide hau mantendu nahi nuke, bestela literatura zeregin benetan lehorra bihurtzen da, ez zeregin laketgarria behintzat.
Zein osagai behar ditu ipuin batek?
Gaitasun linguistikoa eskolan osatzen da. Gurean landu behar dena gaitasun literarioa da. Zer da literatura? Zer da literatura ona eta zer ez da hain ona? Haurrei gustatzen ote zaie irakurtzea? Behartuta irakurtzen ote dute? Literaturaren koska gaitasun literario horren barruan dago.
Zuk nola ulertzen duzu gaitasun literario hori?
Harreman hori ematen da egungo gazteen artean?
Harry Potter fenomenoaz zer iritzi duzu?
Norentzat idatzi duzu ipuin hau?
«Galtzerdi suizida»n berriz, pertsonaia arras aldatu da.
Nolakoa da galtzerdi pertsonifikatu hau?
Bukaera zoriontsua dauka...
Nekazari eta abeltzainentzat Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala (EEBB LPS) irakurtzea etsigarria izan bazen –eta izan zen–, ez pentsa askoz alaiagoa izan denik 2023ko uztailean horri jarritako 4.217 alegazio-egileri emandako erantzunen txostena... [+]
María Chivite lehendakariak esan du kezkatuta dagoela Alemaniatik Volkswagenetik datozen albisteekin, baina aldi berean, konfiantza duela multinazionalak Iruñean duen lantegian, orain arte iragarritako planak betetzen ari direlako.
Sindikatuen ustez, absentismoa ez da arazoa, “baizik eta lan osasunerako araudia errespetatzen ez duen patronala”. Patronalaren jarrera salatzeko baliatu dituzte azaroaren 7an, Bilbon, Confebaskek gai horren inguruan antolatu dituen jardunaldiak.
Ostegun arratsean abiatu da Lurrama, Bidarteko Estian egin den mahai-inguru batekin. Bertan, Korsika eta Euskal Herriaren bilakaera instituzionala jorratu dute. Besteak beste, Peio Dufau diputatua eta Jean René Etxegarai, Euskal Hirigune Elkargoko lehendakaria, bertan... [+]
Kutixik jaialdia
Non: Intxaurrondoko Kultur Etxean, Donostian.
Noiz: Urriaren 26an.
---------------------------------------------
Donostialdean sortutako musika ekimena da Balio Dute, autogestioa zimendu eta lan-tresna gisa hartuta, "musikariak prekario, bakarti eta... [+]
.jpeg)
Garazi Arrula (Tafalla, 1987) eta Iñigo Astiz (Iruñea, 1985) gonbidatu ditu Mikel Ayerbek (Azpeitia, 1980) Idazteaz beste euskal literaturari buruzko elkarrizketa-saioetako bigarrenera. Euskal ipuingintza izan da elkarrizketa saio honen gaia, eta gonbidatuen... [+]
Sendagaien garapena "bizkortzeko, tratamenduak pertsonalizatzeko eta barne-prozesuak optimizatzeko" erabiltzen ari dira adimen artifiziala. Enpresen % 33k erabiltzen du gaixotasunen analisian, eta % 29k sendagaien garapenean eta fabrikazioan.
Laborantza iraunkor eta herrikoiaren hitzordua den Lurrama azokan izanen da Karine Jacquemart, Frantziako Foodwatch elkarteko zuzendaria. Elikadura-eskubidea herritar orori bermatzeko helburuari tiraka, hainbat ekintza bideratzen dabiltza –herritar mobilizazioak, agintari... [+]
Frantziako Estatuko diputatuak eta senatariak ados jarri dira. Orain arte, alokairu turistiko bat alokatzen zutenek etekinen %50 zergapetik kentzeko aukera zuten, urte osoko alokatzaileek, berriz, %30. Lege proposamenak biak hein berdinera ekarriko ditu, hots, %30era.
Lo Que No Te Cuentan De Donosti taldeak mobilizazio berri bat antolatu du datorren astelehenean, hilak 11, Amara Berrin, Kaleko Afari Solidarioak banatzen diren ordu eta leku berean. Hiriko hainbat eragile antifaxista eta antirrazista batzen dituen plataformak... [+]
Gasteizko Errotako (Koroatze) auzoan izan diren manifestazio "anonimoek" kolokan jarri dute auzokoen arteko elkarbizitza. Azalera atera dituzte ere hauetan parte hartu duten partidu politiko batzuen eta beste kide batzuen izaera faxista eta arrazista.
Israelgo armada urria osoan bereziki gogor aritu da Gazako iparraldean, eta egunotan ere azken urteko erasorik gogorrenak egiten ari da bertan, ehunka pertsona hilda, gehien-gehienak zibilak eta tartean hamarnaka ume. Herritarrei Gazako hegoaldera joateko agindua eman diete... [+]
Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.