Izenak berak adierazten zuen zerbait: ZERUKO ARGIA. Astekarian lan egiten zutenei nondik zetorkien argitasuna ziurtatzerik ez dudan arren, alegia goitik ala leku lurtiarragoren batetik, Kaputxinoen babesean kaleratzen zen eta horrek bazuen eragina, noizean behin besterik ez bazen ere. 405. alean, "Seminario Eguna"ri azala eskaintzen zionean, kasu. Halere, kristau fededunen bilkura izan behar omen duen horren egitekoan ez zetozen denak bat Eliza ofizialarekin!
NOLAKO APAIZGOA BEHAR DA?
Aipatu berri dudan artikulu horren lehen adierazpena, erlijio katolikoan sinesten duen orok izenpetuko zuen duda askorik gabe: "Beharrezkoa dugu Eliza", zioen. Komeriak, bigarren baieztapenarekin hasi zitezkeen, apika, "eta beharrezkoa Elizan apaizgoa" aldarrikatzen baitzuen. Eta nago, idatzi eta berehala, artikuluaren egileari ere zalantza moduko bat sortu zitzaiolakoan: apaizgoa bai, baina nolakoa?
Izan ere, bost lerro beherago, hauxe zioen: "Baiña bai mundua eta bai gizadia aldakorrak ditugu". Horren jarraian, baina, serio arduratzen zuen hausnarketa zetorren: "Elizak ere gizadiaren eta munduaren une eta aldi jakiñei lotua egon behar du ibillian doan mundua eta gizadiaren salbatzaille izan dedin. Orregatik Elizak ere jira-biran aurrera dijoan izadiaren gurpillean jira-biraka ibilli behar du. Ez du geldirik egon behar. Garaiean garaikoa eta tokian tokikoa izan behar du. Berdin apaizgoa erabiltzeko neurri eta erak ere".
Horrek beste ondorio batera zeraman: "Beraz, aldatzen joan berko du apaizkerak ere. Garaiean garaiko eta tokian tokiko kristauen kezka, arazo eta bizitzari erantzun behar die apaizak". Nolakoa behar zuen berak amesten zuen apaizgoa? "Kristauen burruka, ezin, iritzi, jokabide eta bizitzarekin bat egiñik dagon apaizkera berri bat. Aundi-maundikeriak, jauntxokeriak, erosokeriak, eta bereizkeriak bazterturik kristauekin bat egiñik biziko dan apaizkera berria. Kristauengandik urbil, senide eta kideko, izango dan apaiz berria".
ELIZ AGINTARIAK, ZERTARAKO?
Ez zebilen gutxi eskaka aurrekoa! Bada, "Eliza bizia da" saileko Arostegitar Jok-ek, gehiago eskatzen zuen oraindik. "Kardenalak... Moseñoriak... Kalonjeak... zertarako" zen bere galdera. Eta eskerrak berak ez ei zeukan aginterik jaun horien etorkizuna erabakitzeko, bestela ofizioz aldatu beharko zuten-eta!
"Kristau erria ez da artalde uts, artzaiak beren txistu joaz, zakurra xaxtuz edo makilla astinduz arat eta onat eramateko" gogorarazten zuen. "Jainko Erriak ba du zer esana Elizako arazoetan". Eta bere burua Jainko horren parte joz, adorez ekiten zion Elizako agintarien jokabidea kolokan jartzeari. "Parrez ari naiz", aitortzen zuen, poz haren arrazoia segidan azaltzeko: "Ondoren idatziko ditudanak orain urte batzuk esan banituan... Beldurtuta geldituko zan nere Gotzaia... Ez zidan, etziran entzun ere egingo... Burutik naastuta nengoela eta Santagedara eramateko erabakiko zuan eta ni, an, zoro etxean, seigarren edo zazpigarren kapillau izango nintzan. Gaur...? Badauka gure Gotzaiak aurreko lanik nere tentelkeriak irakurtzen denbora galtzeko. Baiña irakurriko balitu? Geienez, irripartxo bat...? Behar bada, algara...? Ez dakit. Gauza aundirik ez behintzat". Gogoetokin lasaitu eta gero, hara non hasten zaigun makilazoka! Luzea zen idazlana, beraz, pare bat adibide eskainiko dizkizuet. Hona, lehena: "Kardenal berriak... zertarako ordea? Daudenak ere alferrik ez ote daude gaur eguneko Elizan...? Kardenal izate ori desegintzea, ez ote da obe? Gaur-eguneko giroan Zertarako dira Kardenalak..?". Jerarkia guztiarentzat zuen egurra, antza. Hor doakizue agindutako bigarrena: "Ta... Kalonjeak...? (Kanonigoak)? Zertarako gaurko egunean? Gotzaiaren Senadu omen dira. Gaur behintzat ez. Kanonigoak, elkargoa (colegialmente) bezala, noiz izan dira Gotzaiaren Kontsejulari, Pastoral gaietan batez ere?" eta hainbat hutsune gogoratu eta gero, hauxe esaten zien: "Kalonje maiteok. Zertarako zaituztegu gauregungo Elizan? Il dan giro baten gogoangarri? (...) Kalonje maiteok, bakarka lan aundiak egingo dituzue noski, baiño elkargo bezala, Gotzaiaren Senaduko bezala, Zer eginkizun betetzen dezute gauregungo Elizan? Kalonje Jaunok, zuetako batek, gai oetaz argi piska bat emango balit, benetan eskertuko nioke".