ZINEZALEEK NAHI ZUTEN KEINUA
Edurne aurkezten hasia dela, kamera mugimenduan dago; bere aurpegira pixkanaka hurbilduz, urrunduz eta aurretik igaroz. Modu arinean, karteldegian gutxi irauten duen zinema mota berezi horretan murgiltzen gaitu. Ekoizpen independenteak ardatz direla, film horiek nola, non eta noiz ikusi daitezkeen azaltzen zaigu. Ez da lehen aldia Euskadi Gazteko zuzendaria kamera aurrean jartzen dena, aurretik ere «Zine oro» aurkeztu baitu.
«Canal +ekoek deitu zidaten `Miradas de cine' saioa aurkezteko proposamenarekin. Orduan nik EITBko zuzendaritzakoei onartzeko asmoa nuela esan nien, baina aldi berean ez nuela EITB utzi nahi. Bi kateak aurretik ere hitz eginda zeudenez, azkenean saio hau elkarlan estuago baten hasiera izan da»
azaltzen digu Edurnek. Horren harira, laster emango dira ezagutzera ETB eta Canal+ek lotu duten hitzarmenaren xehetasunak. Psikologian lizentziatua den tolosarrak gogo biziz ekin dio saioa aurkezteari;
«ezingo nuke gustukoa ez dudan zerbait aurkeztu, eta oraingoan, nire saltsan nago erabat, zinezale amorratua naizelako»
. Astelehenetan Madrila joan eta gidoia prestatzen du Ormazabalek, eta asteartetan berriz, bi saioak grabatzen dira.
«Jendeak uste duenaren kontra, ETB dexente handiagoa da Canal+ baino. Dena den, Canal+en zinemari garrantzi handia ematen zaionez gero, erredakzio talde bakoitzak ez du saio baten ardura bakarrik, hainbatena baizik»
. Hain zuzen, zinema erredakzio bakarra dago lau zinema saio egiteko, hots, «La noche + corta», «Magazine», «Nuestro cine» eta aipatu «Miradas de cine» (asteartetan, 23:45ean).
TENTAZIOARI EUTSIZ.
Canal+eko filma eman aitzin, aurkezpen txiki bat egiten du Edurnek; ETB-1en ostera, film baten atarian ez joatean, ez dago halakorik. Halaber, asteartetan izanik, Canal+ekoa zenbaitetan ETBkoa baino luzexeagoa izaten da, azken atalean asteari begira ematen den ziklo eta gomendioei buruzko informazioa zaharkitua geratzen baita igandean euskaraz eman orduko. Bestenaz, mamian ez dago inolako alderik, estreinaldiak, talentu berriak, atzerabegirakoak, eta abar, beti ere banatzaileek utzitako irudiak erabiliz. Egitura aldatzen badoa ere, erreportaje nagusia du beti, edozein gairi buruz; esaterako, kamera atzean jardundako idazleei eskainitakoa, Cannes festibaleko prestaketa, soinu banda egileak, horra hor, David Lynchen filmetan musika jartzen duen Angelo Badalamenti-ren ingurukoa.
Autoretzat hartuak dauden Europako zinegileak ez ezik, Estatu Batuetako autoreen egitasmoen berri ere ematen da «Zine keinuak»en, hala nola: David Lynch, Woody Allen, Robert Altman, John Sayles, Jim Jarmusch edo Martin Scorsese bezalako maisuen azken lanak. Alegia, beren narrazio molde pertsonalari eutsiz, filmaren gainean kontrol osoa dutenak estudioen esanetara makurtu gabe. Eta hori ez da batere egiteko erraza, Estatu Batuetan zinema, guztiaren gainetik, negozioa delako, eta ez artea. Halaxe, estudioen amuei uko eginez, usu, beren filmentzako finantziazioa Europan aurkitu behar izaten dute. Zernahi gisaz, bertan, zinema independentea eta komertzialaren arteko muga meharra izaten da, ekoizpen independente baten mozorropean, maiz, Hollywoodeko erraldoiak egoten dira-eta. Salbuespenak dira beraz, arestian aipatu izenak.
Autoretzat hartuak dauden Europako zinegileak ez ezik, Estatu Batuetako autoreen egitasmoen berri ere ematen da «Zine keinuak»en, hala nola: David Lynch, Woody Allen, Robert Altman, John Sayles, Jim Jarmusch edo Martin Scorsese bezalako maisuen azken lanak. Alegia, beren narrazio molde pertsonalari eutsiz, filmaren gainean kontrol osoa dutenak estudioen esanetara makurtu gabe. Eta hori ez da batere egiteko erraza, Estatu Batuetan zinema, guztiaren gainetik, negozioa delako, eta ez artea. Halaxe, estudioen amuei uko eginez, usu, beren filmentzako finantziazioa Europan aurkitu behar izaten dute. Zernahi gisaz, bertan, zinema independentea eta komertzialaren arteko muga meharra izaten da, ekoizpen independente baten mozorropean, maiz, Hollywoodeko erraldoiak egoten dira-eta. Salbuespenak dira beraz, arestian aipatu izenak.
ZINE KLUBEI ESKER.
Gurean, noski, Bartzelona edo Madrilen ez bezala, ez da batere erraza autore zinema ikustea, are gutxiago jatorrizko bertsioan, hori izaten baita zinema mota honen balio erantsia.
«Hemen zorte hori ez badugu ere, herrietako zine kluben lana benetan goraipatzekoa da; nik gehienbat Tolosakoarekin izan dut harremana. Oso programazio duina eskaintzen dute, jatorrizko bertsioan, gainera; hemengo karteldegian ez duguna, hain justu»
.
Hartara, «Zine keinuak»en ondoren, jatorrizko bertsioa iritsiko al da noizbait ETBra? Edurnek urrun samar ikusten du egun hori,
Hartara, «Zine keinuak»en ondoren, jatorrizko bertsioa iritsiko al da noizbait ETBra? Edurnek urrun samar ikusten du egun hori,
«euskaratutako filmak ikusteko ohitura falta baldin badago, jatorrizko bertsioan zer esanik ez. Zinemetan ez badu ikusleriarik, telebistan askoz gutxiago; tamalez, publikoa uxatu egiten du»
. Izan ere, zinezale frankok diote beraiek ez doazela zinemara irakurtzera, film bat ikustera baizik.
«Niregatik balitz ordea, film guztiak jatorrizko bertsioan eta euskaraz azpidatzita emango nituzke; hasteko aktoreen antzezpenaren zati handi bat ahotsean dagoelako. Horren kontura, itzulpenetan zein bikoizketan asko aurreratu den arren, zuzentasuna eta gertutasunaren arteko oreka aurkitzea ez da batere samurra euskaraz; batzuetan erraz ulertzen dena ez da zuzena, eta bestetzuetan, zuzena dena ulergaitza gertatzen da. Hala ere, nire iritziz, hizkuntzaren arazoa baino, jendartean ohitura falta dago, besterik gabe. Euskadi Gaztea duela 10 urte sortu zenean ere gauza bera gertatu zitzaigun. Hori zen maizen entzuten genuen kritika, sinesgaitza zela irrati formula euskaraz. Orain berriz, guztiz normaltzat hartzen da. Nire ustez hortaz, zinemarena ere denbora kontua izango da»
.
AL PACINOREN PORTAERA.
Aspaldikoa da zine munduarekin Edurnek duen atxikimendua; Donostiako Zinemaldiko jaialdi guztiak aurkezteaz gain, sail ofizialeko prentsaurreetan moderatzaile gisa aritzen da. Gehienetan gertatzen den bezala, kasualitatez hasi zela diosku Edurnek
«Zinemaldiko kudeatzailea zen Koldo Anasagastik deitu egin zidan sail ofizialeko prentsaurreak zuzendu nahi ote nituen galdetzeko. Eta nik, noski, onartu egin nuen. Ondoren, Canal+ babesle bihurtu zenean, duela bost urte, euskal aurkezle izateari ekin nion»
. Zinemaldian dagoenez geroz, zein den gehien harritu duen zinema izarra galdetuta, onerako eta txarrerako, Edurne zuhur ageri zaigu,
«onerako harritu nautenak baino ez dizkizut aipatuko; Al Pacino adibidez, oso gizon atsegina zen, eta emakumezkoen artean aldiz, Anjelica Huston; egundoko indarra dauka, burutsua da, gainera. Baina ez pentsa, aktoreekin ez dut halako harreman esturik; azafatak dira haien mania eta xelebrekeriak jasan behar dituztenak»