"Estatu federala defenditzea akatsa errepikatzea litzateke".
Administrazio zuzenbidean espezialduriko berrogeita bat urteko abokatua, Madrilgo Senatuan ari da euskal taldearen ordezkaritzaren arduran. Pragmatikoegia soilik itxura betetzen duen politikaria izateko, behin-behineko egoera bizi duela aipatzen du. Sistema konfederatuaren aldeko agertzen da, foru sistemaren defenditzaile sutsua den aldetik.
Alderdi politiko guztien arteko akordioa premiazko dute biztanle hauek, Trebiñon eta Turtziosen gertatzen ari dena injustizia bat da, biztanleen borondatea ez delako errespetatzen. Estatutuen erreforma bidez edota Konstituzioaren erreforma bidez egin daiteke hau, eta Konstituzioaren erreformarako zabaldu den tarteari egokia deritzot. Gainera, aprobetxatu nahiko nuke zera salatzeko: Trebiñon izan ginenean hauteskunde garaia bukatu bezain laster, ponentziaren aurkezleok berriro ere bertan egongo ginela agindu genuen. Agindu hori betetzeko asmo eta gogo biziak ditut eta deialdia zabaldu nahiko nuke ARGIAko orrialdeak baliatuz.
Turtziosen edota Trebiñon bizi diren hainbat biztanle inguruko udalerrietan erroldatuak izatea lotsagarria iruditzen zait. Erreferenduma eginez gero, honek arazo asko ekarrituko lituzke. Inperialistatzat jo gaituzte irizpide hauek defenditu ditugunean baina paradoxikoa bada ere, euskaldunok badakigu zer den inperialismoa, ez eragiten dugulako, Estatu espainiarraren eta fratsesaren inperialismoa jasaten dugulako baizik.
Arrazoia du Xabier Arzalluzek Senatua edo aldatu edo kendu behar dugula esaten duenean. Euskal taldeak, Senatura heldu denetik, behin eta berriro errepikatu du Senatuaren erreforma beharrezkoa dela, horretarako Konstituzioaren benetako erreforma egin behar dela.
Ni estatu konfederatu baten alde agertu naiz baina honek ez da zertan EAJren proposamena izan behar. Irrikitan nago alderdiak eztabaida hau zabal dezan, subiranotasunaren inguruko eztabaida delako azken batean.
Hala ere, zure galderari erantzunez, ni sistema konfederalaren alde nago honen esanahia berdinen arteko paktoa delako. Eta berdinen arteko paktoa aipatzen dudanean, Euskadik nazio bezala duen subiranotasuna eta Espainiaren subiranotasuna parekatzen ditut. Nazio bien artean harreman bat hitzartzen bada, berdinen arteko hitzarmena izango dugu. Ildo horretan, Estatutua eta Hitzarmen Ekonomikoa elementu konfederalak dira.
Sistema federalista batek goitik beherako sistema defenditzen du. Konstituzioa abiapuntutzat hartu eta nazioen nahia ez errespetatzeak edota autodeterminazio eskubidea ez aurrikusteak herritarren borondateari muzin egitea dakar. Autonomien Estatuak Estatu federalista baterako bideak zabaltzen ditu eta ildo honetatik, Estatu honek proposatzen duen berdintasuna, minimotan oinarritzen den berdintasuna da. Beraz, sistema federal bat defenditzea orain arte egindako akatsak errepikatzea litzateke. Espainiak behar duen lurralde arloko irtenbideak jatorrizkoa behar du, autentikoa eta Konstituzioak 2. artikuluan esaten duena errespetatuko duena: hemen nazionalitateak _nazioa adierazteko Konstituzioak erabiltzen duen kontzeptu lithg-a_ eta erregioak daudela. Madrid bezalako erregio artifizialak, Errioxak, Kantabriak, Murtziako erregioek ez dute zerikusirik Euskadik duen nazio borondatearekin.
Beste gauza bat aipatuko dizut: Izquierda Unidakoek aulki bat dute Konstituzioaren erreforma eztabaidatzen den mahaian eta aulki hori hutsik dago, ez datoz euren eredua defenditzera.