"Estatutuak Madrilek nahi duena ematen du"

Itziar Alba, PNVko Euskadi Buru Batzarreko kideari elkarrizketa

Itziar Alba, PNVko Euskadi Buru Batzarreko kide berria
"Estatutuak Madrilek nahi duena ematen du"
Eusko Alderdi Jeltzaleak bere exekutibarako aukeratu duen burukide berria da Itziar Alba. Aurreko legealdian Hezkuntzako Kontseilari ordea izan zen, Churruca jeltzalearen zuzendaritzapean. EBBko, Euskadi Buru Batzarreko kide aukeratu dutenean ere, ez du bere irakasle lana utzi eta horretan darrai Zarautzko Istitutuan.
ARCIA.–Zeu Hezkuntz arloko sail buruordea izan zinen, nola ikusten du. zu gaur egun sail hau?
Itziar Alba.–Orain sozialisten esku dago hezkuntza saila eta esan behar da, Euskadiko hezkuntzaren nondik norakoak ez zituztela ezagutzen. Madrilen eskola publikoa eta pribatua zertan ziren ezagutzen zuten baina Euskadin ez. Ikastola multzoa, Federazioarekin... egin dute topo. Gainera eskola pribatuek ez dituzte sozialistak begiko, eskola publiko trasferituak ere topatu dituzte... ahaleginak egiten gauza askotan bai ibili direla, baina lortu, nik uste ez dutela ezer lortu. Guk utzi genuenean bezala dago kontua, agian ikerketa gehiago izango da baina lorpenak ez.
Kontuan izan behar da baita ere euskara aldetik zenbait gauza gaizki egin dutela, plaza asko atera bait dute erdaraz. Gustora utzi dituzte seguraski UCT sindikatua eta erdaldun jendea, baina bestelakoak ez. Hezkuntzan nire ustez, akordio global batera iritsi behar da edo bestela hiru sareak luzerako egongo dira. Zaila ikuste dut sare bakarra lortzea.
A.–Ikastola nafarrak Herrialde honetako Adrninistrazioarekin akordio batera iritsi eta sare publikoan sartu dira. Zer iruditzen zaizu?
I.A.–Zori ona, suerte ederra izan dutela uste dut. Ikastolak benetan publiko izateko asmoa baldin badu, beti ere jestioa bere esku izatea alboratu egin beharko du. Bere garaian, nik hainbatetan borrokatu nuen EIKEren proiektua zegoen, baina Ikastolek publikotasuna nahi zuten, eskola euskaldun publiko izatea. Baina nire ustez publiko izatea Gobernu baten menpe izatea da, hankak bi lekutan edukitzea ezinezkoa da. Nafarroako kasuan, dohaintasuna lortzea, diru aldetik arazorik ez edukitzea, jendea asko animatuko duen gauza da. Hain gaizki, hain zaila ikusten dut gure Komunitate Autonomoan honelako akordiorik lortzea asko poztu naizela nafarrek hori eskuratzea.
A,–Euskadi Buru Batzarreko (EBB.ko) kide izendatu zaituzte, baina zer da EBB, nola definituko zenuke?
I.A.–Exekutiba bat da eta hitzak dioen bezala Euskadin dauden gai garrantzitsu gehienak eztabaidatu behar dira bertan, erabaki bat hartu eta gero aurrera eramateko. Ongi eratuta dago, ni oraindik bilera bakar batean egon naiz, baina irudipen oso ona hartu nuen. Ongarri dela deritzot bai gure alderdiarentzat eta baita Euskadirentzat. Informazioa garrantzitsua da erabaki bat edo bestea hartzerako orduan. Lehendakaria bera ere etorri ohi da, EBBko kideekin bere kezkak eztabaidatzera. Batzutan nondik joan behar duen esaten zaio eta beste batzutan aldiz, bere kontu uzten da.
A.–Prentsak jaso duenez, Madrilen Roca kataluniarra, Txiki Benegas psee. kidea, Adolfo Suarez CDSkoa eta Xabier Arzalluz bildu omen dira, zertarako?
I.A.–Ez zegoen egutegi edo eguneko gaiordenik. Zer hitz egin zen ez dakit. Beste alderdietakoek pentsatu dute afari horretan ez zela arraina goxoa zegoen ala ez eztabaidatuko zenik, baina Euskadiko hauteskundeez hitz egingo zela pentsatzen dut. Benetan garrantzitsua da, datozen lau urteetan Euskadiko nondik norakoak kaleratuko direlako, baina era berean Abiadura Handiko Trenaz mintzatuko ziren eta mota honetako beste zenbait kontuz. Hauteskunde hauetan fuerte jokatuko da, oso garrantzi handikoak direlakoan nago.
Bestalde, PSOEri bere gehiengoa zalantzan jarri zaio HBk Espainiako Parlamentura joatea erabaki duenetik eta edozein unean botuak behar ditzake. Nire ustez, ateak irekita eduki nahi dituzte. Pentsatzen dut joan diren besteak ere azkarrak direla eta ez dituztela gauzak erraz emango. Xabier Arzalluzek bederen ez. Partidu Popularra ez zegoenez, PSOEk bere gehiengoa lotua eduki nahi du, osta-osta dabilen une hauetan. Jakin nahi dute; "beno ba honi hau eman diezaioket eta gero berak botoa emango dit". Gure kasuan, ez dut uste Xabier Arzalluzek sozialistei hutsaren truke ezer emango dienik.
A.– Arzalluz Felipe Gonzálezekin ere egon da eta badirudi PNV, Estatutuaren defentsa bat egiten ari dela bide ezberdinetatik. Orain gutxi Estatutuari ezarriteko baliabide urriak salatzen ziren eta gerora aldiz, Estatutuaren defentsa gogor bat plazaratu duzue...
I.A.–Nik uste Xabier Arzalluzek ez duela Estatutua defendatzeko une bat bera ere alferrik galduko. Hauteskunde hauetan botu bakarra oso garrantzitsua izango da, sailak banatzeko, Gobernuan izateko... PSOEk ere ez du erregalorik emango. Honez gero, asko eztabaidatu da PSOE gobernukide egokiena den ala ez, baina niretzat koalizio honetan Kupoari buruzko legea lortzea.nahiko izan da koalizioak merezi zuela argitzeko. Orain aldiz, dena kanpaina da.
A .–Hauteskunde hauetan koalizioa norekin lotu begiratu beharko da. PNVk egungo indar kopuru bera lortuko balu, berriz ere PSOErekin bat egingo al luke?
I.A.–Gure alderdiak dena idatziz nahi du. Norekin zer lortuko duzun ezin esan. Zenbakiak dira kontuan hartu beharko liratekeenak, hauteskundeen emaitza jaso ondoren aztertu beharko da. PNV prest dago denekin hitz egiteko eta gainera Arzalluz bezala, abertzaleen arteko koalizioa onena litzatekeelakoan nago. Eta hau bihotzez esaten dut, baina bestela Madrild trasferentzia gehiago etorriko direla ikusten badut... Pragamatikoa izan beharra dago. Baina zenbakiek esango dute dena.
A.–Estatutuari egin omen zaizkion murrizketei buruz, hauteskunde kutsuaz busti diren gauzak al dira hauek ere?
I.A.–Egia da Estatutuak dioena tantaka-tantaka ematen digutela, baina jarraitu egin behar da, segi eta segi. Lortu den adina beste hamar urtez egon behar bada, ba egon egin behar da. Beraiek zuhurrak direla argi dago. Estatutuak Madrilek nahi duena ematen du.
A.–Eta murrizketa hauek direla eta egiten al ditu Arzalluzek Madrilerako bidaiak?
I.A.–Denetarako egiten ditu eta gainera ez Xabierrek soilik, bai Juan Ramon Guevara eta beste sailburu denek. Zein oztopo jartzen dioten ikusten du eta onartua dugu alderdian zerbait lortzeko sarritan joan behar dela. Zerbait askatzen dute eta bitartean Euskadi aurrera doa. Madrila bidean egin behar da Euskaditik politika. Euskaldunak oso gurekoiak gara eta pertsonalitate gehiegi dugu, asko kostatzen zaigu negoziatzea. Agian herri bezala horregatik mantendu gara baina bestalde gaitzak ere ekartzen dizkigu.
A.–Zeuk ezagutzen duzunez PSOEk Euskadirekiko egiten duen politika fidatzekoa da?
I.A.–Fidatzekoak dira, beraiei ongi datorklen bitartean. Ez dira ehunetik ehun fidatzeko modukoak, ehunetik hirurogei bateko portzentaian baizik, jende serioa bait da. Beraien alderdiagatik ere begiratzen dute, orain etorkinak gutxitzen ari dira eta gainera euskalduntzen ari dira era berean. PSOEren botoa, etorkinena da.
A.– Zer da justu-justu Euskadiko PSE?
I.A.–Neretzako PSE-PSOE dena bat da. Euskadin daude eta PSE jarri behar dute baina niretzako PSOE da. Espainolak dira eta benetan PSOE da.
A.–Gauzak negoziatzerako orduan pisuzko hitza al dauka PSEk?
I.A.–Madrilekin zuzenean hitz egitea da onena. Nik uste gainera Madrilen ez dietela jaramon handiegirik egiten, gauza asko hankaz gora utzi dituzte. Madrilen ez dute indar askorik eta azken batean goi mailan erabakitzen badira gauzak, zertarako ibili zeharkako bidetik hortxe badaude Txiki Benegas edo Felipe González... Euskadiko sozialistek maiz hartu behar izan ohi dute telefonoa Madrilera deitzeko. Indarra badauka hemen, Madriletik lagundu egiten dutelako da. Oso alderdi zentralizatua da.
Orain hauteskundeetan Madrilen diren PSOEko kide guztiak hona etortzen hasiko dira, orain denak euskaldunak izango dira, Txiki Benegas, Corcuera, Múgica...
A.–PSOEk orain lehendakeritzarako lehian parte har dezakeela uste al duzu, datorren lehendakaria PSOEkoa izan al daiteke?
I.A.–Duela lau urte baino egoera hobeagoan daude horretarako. Ramón Jáuregui askoz ezagunagoa, barneratuagoa bihurtu dute. Aurreko hauteskundetan sozialistek parlamentari gehiago lortu zituzten arren, gurea da Lehendakaria. Orain aldiz gauza bera pasako balitz, utziko ez lukete lakoan nago. Baina ez dakit guk zer eman genezakeen hori hala gerta ez dadin lortzeko. Guk benetan negar egingo genuke lehendakaritza utzi beharko bagenu PSOEri ustea baino lehen, beste alderde abertzale bati utziko genioke.
A.- PNV ez da Euskadiko Ezkerrak PSOErengana jo dezakeenaren beldur?
I.A.- Eerekin ditugun harremanak onak dira. Nire ustez, sozialdemokrata aldera baino gehiago abertzale aldera jo du Eek azken boladan.
A.–Egunotako gai bati lotuz, Irunberriko gertaeren ondoren, zuk bertsio ofiziala sinesgrria dela uste al duzu?.
I.A.–Nahaste borraste handia. Hasieran buruaz beste egitearena arraro zitzaidan eta gerora aldiz, Rubenachen hitzak entzun eta gero, nahiko argi daukat hil nahi ez zuen norbait hil dela, Susana Arregi gajoaren kasuan. Herria gauzak argitzera bultza behar da, beti zalantzan uzten gaituzte eta jarrera bat hartzeari beldur diogu, bata edo bestearen aldean jarriz.
Gaztedia hiltzen ari zaigu, baina argi dago beraien bizitzarekin nahi dutena egiten askatasuna dutela.
A.–Beste kasu batzutan baino argitasun gehiago egon daitekeenaren itxaropena nabari al duzu?
I.A.–Beste batzutan, komisaldegian eta honelakoetan, urrunago egoten dira gauzak. Euskal Herrian mota honetako berriak mesfidantzaz jasotzen badira, esperientzia bat dagoelako da. Argitu gabeko kasuak daude. Hala ere, abokatua, jueza... gertuago daude eta horregatik Zabalza kasua baino argiagoa izan daitekeela dirudi.
XABIER LEKUONA B. ARTOLA
8-11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakEAJ
PertsonaiazALBA1
EgileezARTOLA3Politika
EgileezLEKUONA6Politika