Patxi Larrañaga: "Abangoardiako erakusketak geureganatu, eta musika berria sortzen dugu"

Patxi Larrañagari elkarrizketa.

EUSKAL MUSIKA KONTENPORANEOA ZERTAN DEN IRUÑEKO TALDEA-KO PARTAIDEAREKIN SOLASEAN
Patxi Larrañaga: "Abangoardiako erakusketak geureganatu, eta musika berria sortzen dugu"
Musikaste-ko egitarauaren barnean Abangoardiako Euskal Musika sailean sei egile gazteren beste hainbeste obra jo ziren joan den astean, Iruñeko Auñamendietako Kamara Taldea izaki interpretaria. Taldearen sorrerarekin zerikusi zuzena izan duen Patxi Larrañagarekin solastatu gara.
Patxi Larrañaga errenteriarra Iruñean bizi da duela urte batzu. Musika ikasketak Donostiako Kontserbatorioan burutu zituen –eta egun arkitekturakoak egiten ari da Iruñean–. Konposatzailea da bera, ahotsentzat zein kamarako musikarako hainbat lan egin duena. Baina agian garrantzitsuago da abangoardiako musikaren alorrean egin duen lan eta ahalegina Iruñeko Taldea delakoaren partaide den neurrian. Talde honek sortu bait zuen 1984. urtean Auñamendietako Kamara Taldea, musika kontenporaneoaren interpretatzeko Euskal Herrian gaur egun dagoen talde espezializatu bakarra.
ARGIA.–Zergatik sortu zen Auñamendietako Kamara Taldea? Zuen musika bestek jo dezaten zaila delako, edo eta abanguardiako musikaren interpretazioan hutsunea dagoelako?
P.LARRAÑAGA.–Ba, aipatu dituzun bi arrazoiengatik esango nuke. Lortu dugu interpretazio taldea osatzea eta oso pozik gaude. Talde horretan dagoen jendeak argi dauka norabidea bai bait daki gure musika hasiera batetan zail samarra izan arren, beste edozein musika bezalakoxea dela, iharduera artistikoaren lehen mailan dagoela, kontzertu tradizionalak beste maila batetan daudela, ez dutela gurekin zerikusirik. Santanderretik Zaragoza bitartean interpretazio talde bakarra gara, baina badira Madrilen, Bartzelonan eta Valentzian gure antzeko taldeak. Harreman sendoak ditugu beraiekin.
A.–Ba al du osotasunik musikagile talde batek egiten duen musika lanak?
P.L.–Bakoitzak egiten duenak antza handia du besteak egiten duenarekin, baina bada desberdintasunik ere. Beharbada, formalistena neu naizelako, abstraktuena Teresa, minimalena Berrade delako, eta ofizioan azentu gehiena jartzen duena Vicente. Normalki, gaietan ados egoten gara, baita prozedura teknikoetan ere. Beraz osotasuna ez dakit, baina estilo koherentzia badugula deritzot.
A.–Ez al duzue zuen musika forma hutsala bihurtzeko arriskurik?
P.L.–Ez dut uste. Gaur egungo musikaren barruan borrokagileak gara eta honek mami edo kontenidoa ematen digula iruditzen zait. Eta borrokagileak garela diot, kutsu akademikoa duen musikaren aurkako musika egiten dugulako. Zentzu honetan, jadanik, "Ifarraldeko Formalistak" bezala ezagutzen gaituzte Estatu espainolean. Beraz, gure musika eta jarrera ez dira hutsak. Beste musika moeten eta taldeko partaideen eraginen hausnarketak bestelako proiekzio bat ematen digu.
A.–Postmodernoak al zarete? Edo eta 'postmodernismoa' hitza oker erabilia dago zuena bezalako mugimendu bat deitzeko?
P.L.–Bai, gaizki erabilia dago. 'Postmodernotasuna' denboraren kontzeptua adierazten duen hitza da, ez da ez kategoria estetikoa, ez eta filosofikoa ere. Postmodernoa, Modernoaren ondoren ailegatu den aroa da. Gertatzen dena zera da, hitzaren eguneroko azepzioa, azepzio zientifiko edo normatiboarekin nahasi dela. Ondorioz, Modernotasuna, filosofia mailan Nietzsche arte, edo arkitektura mailan Kahn arte gertatu denari dei diezaiokegu. Hortik aurrera, zerbait aldatu denez gero, Postmodernotasuna hasiko litzatekeela eritzi diot. Horrenbestez, aro edo garai honetan bizi garen guztiak gara postmoderno.
A.–Nola deituko zenioke, bada, Postmodernotasunaren aroan egiten ari zaretenari?
P.L.–Postbangoardia. Hitz honek ez du denbora adierazpenik markatzen. Gu ez gara inolako 'abangoardia', abangoardiaren erakusketak geureganatu eta beste zerbait sortzen ari bait gara. Gure eritziz, aurrerantzean ezin dugu berrikuntza eta aurrerakuntza era batzuren bila ihardun. Dena berregin behar dugu, dena interkomunikatu, gauzak bere kontestutik atera eta beste kontestu batetan sartu. Dena den, erne, abangoardiaren historia ez da gurekin amaituko, abangoardia berantiarra sortuko dela uste bait dut. Epe luzean, noski.
A.–Zer esango zeniguke Auñamendietako Kamara Taldeak Musikasten eskaini duen emanaldiari buruz.
P.L.–Lehenengo hiru obrak –Isabel Urueña, Jesus Mari Etxeberria eta Joselu Ruiz de Gordoarenak–, joan den urtean Donostiako Ihardunaldietan jo zirenak dira. Gazteen artean egiten den musika interesgarriena jotzen eta aditzera ematen saiatzen ari gara. Ramon Lazkano eta J.M. Etxeberria gure estetikatik oso hurbil daude. Isabel Urueña abstraktoagoa da, ordea. Gainontzekoak gutxiago ezagutzen ditut, eta nahiago dut xehetasunik ez ematea.
A.–Zein da entzulegoarekiko duzuen jarrera?. Zuen emanaldietara jende gehiago erakartzen saiatzen al zarete?
P.L.–Ez. Ulertzen dugu gure musika zaila dela, eta beraz, musika honenganako interesa duen entzulegoa baino ez gara geureganatzen saiatzen. Ez gatoz inola ere jendea kontzertuetara joan dadin katekizatu beharra dagoela dioen ideiarekin bat.
A.–Hezkuntza konbentzionala eta musika kontserbatorioen etsai zaretela dirudi.
P.L.–Hemen, Paster ez beste guztiak hezkuntza sare konbentzionalean ari gara lanean. Baina maila honetan zera esan dezakegu, musikaren oinarrizko hezkuntza, eskoletan ikastea eta irakaskuntza profesionala beste gauza bat izatea lortzen ez dugun bitartean alfer alferrik ari garela. Gaur egun ikasketak 'puztuak' daude, zabalegiak dira–armonia lau urte, musikagintza beste lau...-, eta ez luke horrela izan behar, denbora epe laburragoan berdin berdin ikas bait daiteke dena. Dena den, oraingoz ez dirudi planteiamendu hauek aldatuko direnik.
A.–Hala ere, hezkuntza konbentzionalaz gain, Iruñeko Taldeak burutu du hezkuntza alternatiborik. Iruñeko Joaquin Maya kontserbatorioan egin zenuten esperientziaz ari naiz, hain zuzen ere. Egin al duzue beste noizbait antzekorik?
P.L.–Bai. Beste giro batetan ordea, unibertsitari giroan, alegia. XX. gizaldiko musikan murgildu nahi izan genituen. Orohar, esperientzia hauetatik lortu dugun emaitzarik garrantzitsuenetariko bat, piano kuaderno bat sortzea izan zen, gaur egun Iruñea, Zaragoza, Alcoy eta Gasteizko kontserbatorioetan erabiltzen den koaderno bat.
A.–Nafarroako erakunde ofizialekin gatazka gogorrean ari zarete aspaldian. Zergatik? Zein egoeratan zaudete une hauetan?
P.L.–Beraien kultur politikarekin bat ez gatozela esatea gustatuko litzaidake, baina tamalez ez da horrela, ez bait daukate kultur politikarik. Ez gara gizalegezko printzipio edo eritziei buruz eztabaidan ari. Beste kultur esparruek–pintura, bideoa, eta abarrek– proiektu on bat aurkeztuz gero dirulaguntzarik jasotzen dute. Guk ez ordea. Ezadostasun larri batzuren ondoren proiektu bat aurkeztu genien, zeinetan, dirulaguntza eta musika kontenporaneoaren zikloaren gorabeherak, eta XX. gizaldiko musikari buruz ihardungo litzatekeen, talde baten sorreraren xehetasunak luzatu bait genizkien. Dirulaguntza hori eman beharrean sari bat antolatu zuten. Beraz, kitto! esan beharrean aurkitu ginen. Honek Nafarroan denboraldi luze batetan ezer ez egin ahal izatera behartuko gaitu.
AMAIA OLKOTZ
50-51

GaiezKulturaEkitaldiakJardunaldia
GaiezKulturaMusikaMusika modeJaialdiak
GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakMusikoakLARRAÑAGA6
PertsonaiazLARRAÑAGA6
EgileezOLKOTZ1Kultura