"Eritzi ofiziala zen lehen, orain egia esaten dugu"
Victor Txerevski Mosku Irratiko Kanporako zerbitzuaren arduraduna, Euskal Herriko Unibertsitateko Giza eta Informazio Zientzien Fakultateak antolaturiko "Mass-Media eta Perestroika" izenburuko ihardunaldietan aritu gara berarekin. Glasnost edo irekitze informatiboa eta Perestroika izan dira ikutu diren gai nagusiak eta honi buruz ere zertxobait azaldu digu Txerevskik.
Mosku Irratiak 66 hizkuntzetan egindako saioak emititzen ditu gaur egun, hauen artean euskarazko programak ere topa daitezke hileroko 18ro, emanaldi hauek joan den Abuztuaren 18az geroztik aideratzen direlarik. Zerbitzu honen helburua SESB-eko eguneroko bizitza ezagutzera ematea da Txerevskiren esanetan.
Kazetari honen aburuz Mosku Irratia entzuten dutenek nahiko ondo ezagutzen dute Sobietar Batasuna, irratsaio askotan sobietarrek berauek bere arazoak azaltzen bait dituzte; era berean hortxe bizi diren euskaldunek bere esperientzia pertsonala ezagutzera ematen dute. Bere ustez informaturik egon nahi duenak izan dezake, hemengo egunkariak irakurri arren, irratiaren informazio osagarria, gero hango irudi zehatza egiteko. Baina hona heltzen den informazioa egiazkoa izaten delakoan dago, lehengo mitoak guztiz ahaztu direlarik.
Lehen iritzi ofiziala baino ez zegoen, orain batzu agertzen dira. Gaur egun Mosku Irratiko kazetarien ikuspuntua eta ofiziala ez dira beti bat etortzen. Nazioarteko zein estatu espainarrean gertatzen denari dagokionez ere aldaketak izan dira. Gertaera bat dagoenean ez dugu uste ofiziala eman behar, gurea baizik. Gauza bat da gobernuen arteko harremanak eta bestea, guztiz ezberdina, kazetariek pentsatzen duguna.
Gauza bera gertatzen da irratiei dagokienez, oraindik ez da irrati gehiago izateko arazoa sortu. Estatu espainiarrean badaude auzoko irratiak. Nik uste dut etorkizunean Moskun ere izango direla. Mosku 30 udalek edo osatzen dute, seguraski erakunde bakoitzak bere irratia izan nahi du, baina oraindik ez dute eskatu. Moskun telebista saio bat dago, beronetan auzokoek parte har dezakete bere salaketa, kritika edota eskaerak aurkeztuz.
Aipatu behar dut SESB-ean dagoen prentsa legearen arabera, biztanle batek erakunde publiko baten lana salatzen edo kritikatzen badu, honen arduradunak erantzun behar duela hilabete pasa baino lehen. Erantzun honen kopia bat dagokion ministraritzari bidali behar dio, beste bat salaketa agertu zen egunkarian argitaratu ere; horrela egiten ez badu bere postutik kendu egingo dute.
Bestalde, kazetariek kritika bat egiten dutenean frogatu behar dute eta egia osoa azaldu, bestela "Gatazken Batzordeak" zigorturik izango da.
Arazo politikoari dagokionez esan behar da ez garela sartzen estatu espainiarreko barne arazoetan, gure eritzia ematen dugu baina ez dugu ez irtenbiderik ezta aholkurik ematen. Ezagutzen denez gu biolentziaren aurka gaude politikan -hau eritzi ofiziala dela dio berak uste duena azaldu nahi barik- Euskadiko arazoa bide politikoaren bidez gainditu behar dela uste dugu. Ikusi dut Iranizu Mugetaren aldeko manifestazioa, estudiante honi egindako erasoa lotsagarria da herri zibilizatu batetan. Gatazka bat dagoenean bi aldeek hitz egin behar dute, besteen interesak eta nahiak ere kontutan izan behar dute.
Guk biolentzia asko jasan dugu historian zehar eta orain ez dugu gehiagorik.