'Sanbo'ko euskal selekzioa dela ta tripako minak Madrilen

1989ko otsailaren 05an

Euskadiko 'sanbo' selekzioko zuzendari teknikoa den Txema Yañezi elkarrizketa.

Txema Yañez zuzendari teknikoarekin mintzo
'Sanbo'ko euskal selekzioa dela ta tripako minak Madrilen
Nazioartelo txapelketa ofizialetan Euskadiko selekzio gisa parte hartzen duen bakarra da 'sanbo' borrokakoa. Kontu honek ez dio, antza denez, grazia handirik egiten Madrilgo 'Consejo Superior de Degortes'i, eta errealitate hau zapuzteko ahaleginetan dabil berau. Euskadiko selekzioak, hala ere, etorkizuna ziurtatua duela dirudi, Federakunde Internazionalak ez ezik Bulgaria eta Sobiet Batasuna bezalako potentziek ere Euskal Federakundearen aldeko jarrera agertu bait dute.
Hainbat kiroletan badu Euskal Herriak nazioarte mailan punta puntako selekzioa osatzeko gaitasun deportiboa, bizi dugun egoera politikoak, ordea, ez du horrelakorik gerta dadin uzten. Baina bada salbuespen bat. 10 urte baino gehiago dira 'sanbo' borrokako Euskal Federakundea, eta berekin selekzioa, sortu zela. Ordutik, arrakasta deportiboa etengabea izan da –munduko laugarren eta bosgarren onena izatera heldu izan da–, baina Madriletik ezarritako oztopoak ere etengabeak izan dira.
Euskadiko selekzioak esparru internazionalean selekzio nazional gisa partehartzen duela- eta, ez da espainiar selekziorik nazioarteko txapelketetara joaten. Euskal Federakundeak duen status-a aldatzen ez den artean, dirudienez, ez da sanboko espainiar federakunderik eratuko. Eta oraingoz, Borrokako Espainiar Federakundearen barnean funtzionatzen du Espainiako 'sanbo' borrokak, baina ez du 'sanbo'ko txapelketa ofizialik antolatzen -duela hiruzpalau urte antolatu zuen Espainiako Txapelketa, baina euskal borrokalariek ez zuten parterik hartu eta ordutik ez da saiakera gehiagorik egin–.
Arazo politikoa
Egoera honen aurrean, Euskal Federakundea eta Euskadiko selekzioa bertan behara botatzera zuzentzen ditu bere ahaleginak C.S.D.ak, horretarako Borrokako Espainiar Federakundearen laguntzaz baliatzen delarik. Federakunde honetako presidentearekin istiluak izateagatik lau urtetako santzioaz zigortu duten Txema Yañez-ekin hitzegin dugu afera honen gainean. 'Sanbo'ko Euskadiko selekzioko zuzendari teknikoa dugu berau.
Argia.–Zer dela eta ezarri dizute zigor hori?
Txema Yañez.–Iazko azkenengo txapelketan, gure mutil batekiko pertsekusio lotsagabea ikusi nuen eta 'sinverguenza' deitu nuen Espainiar Federazioko presidentea. Kontua da gizon hau Federazioko presidentea ez ezik Disziplina Komiteko eta Konpetizio Komiteko presidentea ere badela, eta Apelazio Komiterik ez dago, bestela bera litzateke bertako presidente ere. Gainera arautegi disziplinariorik ez dago, beraz, nahi izan duen zigorra ezarri dit presidenteak, lau urtetakoa hain zuzen. Santzioa zera da, ezin dudala ez Euskadiko selekzioa ezta Espainiakoa ere inongo txapelketetan ordezkatu borroka libre eta grekorromanoan. 'Sanbo' borrokan, jakina, ezin didate ezer inposatu.
A.– Borrokako Espainiar Federakundearekin dituzuen istilu hauek ez dira berriak...
T.Y.–Denbora asko da halako pertsekuzioa nabaritu dudala euskal borrokalariekiko. Gobernu espainiarrak ezin du gai hau bertan behera bota, aspektu politikoegatik, 'Kirolaren Legea' gaizki landu dutelako edo ez dakit zergatik... Eta politikoki selekzioa ezin dutenez bota, deportiboki ari dira ahalegintzen.
Horretarako Borrokako Espainiar Federazioaren presidentea, Jose Antonio Garcia jauna. ari dira erabiltzen. Gizon honek, Euskadin 'sanbo'ko nazioarteko txapelketek antolatzen diren bakoitzean oztopoak ipintzen iharduten du gobernu zibil eta abarren bidez. Eta, kanpora goazenean, telegramak bidaliz-eta gure presentzia gaitsezten saiatzen da, Espainiar Federakundek parterik ez duela hartzen, berak baino ezin duela bertan parte hartu eta abar esanez.
A.–C.S.D.ak zerikusi handia al du afera honetan?
T.Y.–Bai, gobernuak du zerikusia, C.S.D.ak ordezkatzen duen gobernuak hain zuzen ere. Romá Cuyás buru zelarik horixe gertatzen zen, eta orain, Gomez Navarrorebin, gauza bera gertatzen da. Ez dakit Eusko Jaurlaritza edo nor izan den, baina politikoki gol ederra sartu zaie, eta zaila da beraientzat hau konpontzea.
Munduko laugarrenak
A.–Nazioarteko txapelketa ofizialetan ikurriña aurrean duzuela ibiltzeak norbaiten tripak minduko ditu...
T.Y.–Bai, eta arazoak ere izan ditugu horregatik. Azkenengo Europako Txapelketan esate batera, Leningradon, enbajada mailako presioak egon ziren. Ondorioz, Euskadiko selekzio bezala joan ginen arren, ikurrinarekin desfilatu genuen arren, podium-era igotzean –domina mordoa atera genuen– bandera espainiarra igo zen eta himno espainiarra entzun behar izan genuen. Hau ikusita, ikurrina eskuartean zutela igo ziren borrokalariak. Baina gero ez da arazorik izan, gonbidapen ugari jaso dugu, txapelketa ofizialetarako ez ezik torneo internazionaletarako ere bai, eta argi eta garbi esaten digute gure himno eta banderarekin hartuko dugula parte.
A.– Mintza gaitezen euskal 'sanbo'aren maila deportiboaz...
T.Y–Mundu Txapelketetan laugarren edo bosgarren atera ohi gara... Mongolia eta beste potentzia batzuk, egia esan, ez dute ekipo osoa eramaten eskuarki, baina beno, hori ez da gure arazoa. Sobiet Batasuna eta Bulgariako borrokalariek beste maila bateko sanboa egiten dute, Mongolia eta Japon ere oso indartsuak dira.
A.–Nola uler daiteke euskal 'sanbo'ak duen maila bikaina Euskal Herrian inolako tradiziorik izan ez duen kirola izanik?
T.Y.–Beharbada arrazagatik izango da, zer esango dizut nik... hemengo jendeak jenio bizia du eta horrek eragin handia du. Bestalde, teknikoki kirol berria da eta, beste kiroletan askoz indartsuagoak direnak, Italia, Frantzia, Alemania, Holanda eta Ingalaterra kasu, gure mailakoak dira.
A.–Nola ikusten duzu Euskadiko selekzioaren etorkizuna, berau ezabatzeko interes bereziak daudela kontuan hartuz?
T.Y.– Euskadik nazioarte mailan partehartzea ekidin nahi dute edozein modutara. Dena dela, guk Federakunde Internazionalaren laguntza dugu, Bulgaria eta Sobiet Batasuna bezalako talde indartsuen apoio osoa ere badugu. Herriren batek Euskal Federakundea Federazio Internazionaletik botatzea proposatzen badu Bulgaria eta Sobiet Batasuna, beste batzuen artean, gure alde aterako direla ziur nago.
I.MURUA
Munduko txapelketan Euskadik selekzio nazional gisa hartzen du parte
Txema Yañez, 'sanbo'ko Euskadiko selekzioko zuzendari teknikoa
42-43

GaiezKirolaBesteak
PertsonaiazYAÑEZ1
EgileezMURUA2Kirola

Euskal selekzioak Futbola

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Jenofa Berhokoirigoin

Gernikaren berpiztea

Karmelo Landa

"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

Miel Anjel Elustondo

Athletic zuri ta gorria, zu zara nagusia, baina zertan?

Juan Aldaz Arregi

Kartzelako hormak zeharkatzen dituen ama-alaben arteko harremana hitz eta iruditara eramana

Estitxu Eizagirre

Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskal selekzioak

2023-12-21 | Mattin Azpiroz Pagola

Espainiako selekzioetan parte hartu ala ez erabaki ahal izango dute kirolariek

Esquerra Republicanak egindako lege proposamena onartu du Espainiako Kongresuak, eta 2022ko Kirol Legea aldatuko dute.

2023-04-14 | Irati Irazusta Jauregi

Euskal pilotan selekzioaren ofizialtasuna eztabaidatuko dute, Espainiako federazioa kontra izanik

Nazioarteko Euskal Pilota Federazioak batzarra egingo du, lehen aldiz euskal pilotarien estatusaren aldaketa aztertzeko prest azaldu ostean. Espainiako Pilota Federazioak bere aurkako "iraintzat" jo du asmoa, eta gaineratu du "izaera nazionalista aitortzea"... [+]

2022-11-04 | Jon Torner Zabala

Euskal selekzioa: Talka, ofizialtasunaren aldekoen artean ere bai

2022-11-03 | ARGIA

Espainiako selekzioaren deialdiei uko egiten dieten kirolari eta klubak zigortuko ditu Kirol Lege berriak

Ostegun arratsaldean dira onartzekoak legea Diputatuen Kongresuan. Aurretik ere Espainiako Selekzioarekin lehiatzeari ezezkoa ematen zion kirolariak zigorra zuen, baina lege berriak klubei ere ezarriko dizkie. Bi eta hamabost urte bitartez federazio lizentzia galtzea ekar... [+]

2022-10-28 | Jon Torner Zabala

Euskal selekzioa, Frantziako Tourraren hasiera… gogor dabil EAJ

Eguneraketa berriak daude