Fernando Salas, torturaren kontrako elkarteko lehendakariari elkarrizketa
Fernando Salas: "GALen arazoak Estatuaren aparailu osoa ukitzen du"
Torturaren Kontrako Elkarteko lehendakaria da Fernando Salas. Izan ere, abokatu hau dugu Amedo kasuan Herri akusazioa aurrera daramana, lan honetan eman delarik ezagutzera azken parte honetan. El Naniren desagerketa, mafia poliziala, GAL, GANE... eta gisa bereko aferen salaketan buru belarri sartuta, batere argi antzeman eta hitzegin du Madrilgo Gobernua guzi honetan leporaino sartuta dagoela salatuz behin eta birritan.
Madrilgo bere bulegoan hartu gaitu ARGIAkoek lehen aipaturikoez luze eta zehatz-mehatz aritu zaigularik.
GALDERA: Nolatan sortu zen Torturaren Kontrako Elkartea?
ERANTZUNA: Duela 4 urte hasi ginen Elkarte honetan lanean, ordurarte, Torturaren Kontrako Komisioan lan egiten genuelarik; honen sorrera, Abokatu Gazteen Taldeak antolatutako Torturaren Kontrako Madrilgo Ihardunaldietan koka dezakegu.
Torturaren Kontrako Elkarteak maila guztietan laguntzen du, dirua batzerakoan, juridikoki aholkatzerakoan, bai eta infraestruktura ekintza popularraren zerbitzura jartzerakoan ere.
GALDERA: Amedo kasuan Herri akusazioaren abokatua zarenez, zer erizten diozu Entzutegi Nazionalak Amedoren buruzagi zuzenak ez epaitzeko hartu duen erabakiaz?
ERANTZUNA: Ez gaude Entzutegiaren erabakiarekin ados eta jadanik erabaki honen kontrako errekurtso bat jarri dugu. Gure eritziz, Amedo eta Dominguezen jefeak estalpean delitu egin dute, zeren hauen ekintzak ezkutuan eman bait dituzte, eta ez hori bakarrik, lagundu ere egin diete. Aldi berean, Barne Ministrari ohiari, Barrionuevori, bai eta Rodriguez Colorado Poliziaren Zuzendari orokorrari ere testimoniorik ez ondorioztatzeagatik ere errekurritu dugu. Azkenik, Entzutegiak Estatuaren ardura zibil subsidiarioa erabaki dezan eskatu dugu, gizon hauek polizia bezala prozesatu dituztelako, ez hiritar bezala.
Orduan, hasera batetan arduradunak epaitu dira, hau da, Amedo eta Dominguez, baina hauen ondoren, arduraduna Estatuak izan behar du, gizon hauek funtzionarioak direlako.
GALDERA: Ba al dago posibilitaterik Amedo eta Dominguezen gain beste norbait epaitzeko?
ERANTZUNA: Posibilitateak denak. Sumarioan datu ugari dago jadanik. eta gainera inplikazio berriak ateratzen dira egunak joan ahala, indibiduo hauen astakeriak ezagutuz goaz. GALa zer den. nola funtzionatzen duen, nor dabilen atzetik. eta abar.
Orain, gauza bat aukerak dira eta bestea errealitatea, bata Entzutegiak nahi izatea eta bestea presio politikoak txikiak edo haundiagoak izatea. Ikusiko dugu Entzutegia botere politikoaren presioen aurrean mantentzeko gai den.
GALDERA: Naniren kasuan 5 polizia kondenatu zituzten polizia gorputza eta Barrionuevo kanpo geratu zirelarik; posible al da kasu honetan berdin gertatzea?
ERANTZUNA: Ez dago inongo zalantzarik prozesu bietan Estatuaren muturra garbitzeko joera dagoela; Naniren kasuan, 5 polizia eta ez beste inor errudun direnaren inpresioa eman nahi da. eta Amedoren kasuan. ardura dutenak Amedo eta Dominguez dira. eta beste inor ere ez Hori lelokeria da. Lehendabizi. ikuspuntu penaletik erantzunkizun batzuk daude, eta horietaz gain inplikazio politikoak ere badaude.
Naniren desagerpenean, dudarik ez. Lege Antiterrorista esistitu izan ez balitz ez litzateke desagertuko. Barrionuevok ez balu legea aplikatu, poliziek munduko inpunitate guztiaz aktuatzeko askatasun osoa izan ez balute, konplizitaterik egon ez balitz... eta berdina diot GALaren gainean. GALa ez da Amedo eta Dominguez, hauek ez dute beren kabuz elkarte kriminal bat sortu. Eta ez dute beren boltsikotik finantziatu; argi dago agindupean daudela eta erakunde terrorista baten barnean nolabaiteko funtzioa bete dutela Estatuaren aparailutik muntatu den erakunde kriminal baten barne.
Horregatik diot berriro ez dugula ilusio gehiegirik egin behar prozesu judizial bat denarekin. Gauza bat prozesu judiziala da, erantzunkizun penala, eta beste bat erantzunkizun politikoa; eta hau, beste maila batetan eskatzen da edo Nanirekin gertatutakoa gertatzen da berriro: epaiketa oso polita dela eta ja ja, ja..., poliziak barrura, baina arduradun politikoak poz-pozik, esanez sententzia txalotu behar dela, Guerrak esan bezala. demokraziaren exito berri bat zela. Arrisku haundia dago hor.
Prozesu judizialek beste gauza batzundako tranpolin bezala balio liezagukete; ezin duguna egin, eskuak garbitzea da, esatea sumarioa zabalik dagoenez itxoitea badela. Hori akats bat da.
GALDERA: Torturaren Aurkako Elkartearentzat argi dago Estatu eta GALaren arteko erlazioa, ezta?
ERANTZUNA: Erlazio materialari dagokionean konbentzituta gaude Gobernuak antolatu eta finantziatu duela GALa.
GALDERA: Urtizberearen kasuan, zer deritzozu?
ERANTZUNA: Berdin.
GALDERA: Batere ikertu al da Elkartearen baitan kasu hau?
ERANTZUNA: Guri kasu hau oso garrantzizkoa iruditzen zaigu; alde batetik, GANE edo edozelakoa zerbaiten berragerpena begibistakoa delako (txakur berdinak koilare desberdinarekin). Bestetan ere, pertsona bat bahitu izan bait dute heriotz arriskuan jarriz, torturatu, era guztietako astakenak egin... Gainera, kasuari eman nahi zaion erabilera politikoa ikusten dugu. Adibidez, Gobernadore Zibilaren deklarazioa, hau txorakeria bat dela esanez, "gizon hau numerito hauek muntatzera dedikatzen dela" dena gezurra dela, gizon honek bere erakundearengatik edozer gauza egingo lukeela, masoka bat dela... izugarria da, zein mailatan esan daitezkeen honelako monstruositateak.
Egingo denaren zain gaude apur bat, HBk edo interesatuek egingo dutenaren zain. Gu Herri ekintza egiteko prest geundeke. Elkarteak parte hartu beharreko kasua dela uste dut, hau da, tortura dagoen tokian, hor egon nahi du elkarteak. Askotan ordea, medio ekonomiko eskasiagatik ezin du egon.
GALDERA: Hau izango litzateke ba. Madrildik at hartzen duzuen kasu bakarrenetakoa...
ERANTZUNA: Ez, beste batzutan ere irten gara Madrildik, baina arazoak sortzen zaizkigu, adibidez, abokatuekin. Kasua Madrilen denean guk geuk zuzenki asumitzen dugu, eguneroko bigilantzia zuzena eta efikaza bait da. Orain. gaia kanpokoa denean, kasu honetan bezala, edo Zabaltza, Reinosa... Gure problema ondokoa da, hain zuzen ere. botereak eskeini behar dizkiogula bertako prokuradore eta abokatuei. Beraz. dugun arazoa informazio arazoa da.
GALDERA: Finantziazio arazoaz mintzatu izan zarete askotan?
ERANTZUNA: Diruaren arazoa izugarria da guretzat. Ez daukagu subentziorik eta bazkideen kuotetaz bizi gara, egiten diren ekintzetaz, saltzen diren bonoetaz. Beti gaude erdi-itota, ahal duguna baino gehiago egiten dugu. Adibidez, prozesu judizialak oso garestiak dira eta hau arazo bat da, epaileek gero eta fidantza haundiagoak eskatzen bait dituzte. Legeak ekintza popularrak dohain izan behar duela esan arren. Amedo kasuko fidantza 1.000.000 pezetakoa izan zen, eta gutxien eskatzen dutenean 25, 30 mila izaten da.
GALDERA: Amedo kasuan, azkenean, milioi hori eskatzea onuragarria izan da. ezta?
ERANTZUNA: Faena bat da, milioia diru asko da, baina 48 ordutan biltzea lortu genuen eta honek jendea estimulatzeko balio izan zuen. Askotan, tankera honetako zailtasunak positiboak suertatzen dira. Baina ideala litzatekeena milioi hon beste zenbaitetan destinatua egon zedin da
GALDERA: Zenbat jende zabiltzate honetan Elkartean?
ERANTZUNA:SOO edo 600 bat bazkide gara.
GALDERA: Zer da Torturaren Aurkako Elkarteak egiten duena Amnesti International-eko informeak ikustean?
ERANTZUNA: Elkarte bezala badakigu gure baliapideak mugatuak direla baina egin izan ditugu gauzak. Torturaren egoeraren gainean Estatu mailan gauza asko aldatu dira, Gobernu sozialistaren portaera, komisaldegietako poliziena, gartzeletako egoera...
Badakigu bestalde. Barrionuevo eta torturatzaileen erantzunkizunen salaketa etengabea izan beharko litzakeela. Iaz Barrionuevoren aurkako kanpaina luzea izan genuen nekatu ginen arte. Orain, gaiarekin itota gaude nolabait eta ezin gara beste kanpaina batzutan sartu Adibidez, GALaren gaieko erantzunkizun politikoen kasuan Naniren kasukoa gertatu dela dirudi azken asteetakoa ikusirik batez ere: badirudi Estatuak berak demostratu nahi duela Amedo eta Dominguez zirela ejekutoreak, eta gero kartzelan sartu arren beste batzuengandik aldagarriak dira.
Elkarteak hor ezer gutxi igin dezake. GALaren arazoak Estatuaren aparailu osoa ikutzen du eta GALaren gai politikoa lehen mailako kuestioa da. Baina hor alderdi politikoek ez badute aurpegia ematen hau ez da ezertan geratuko.
Herri ekintzak alderdi juridikoa darama. Eta alderdi politikoek orain arteko apatiarekin jarraitzen dute, GALaren gai honetan, zenbait kazetari eta ekintza popularra salbu, beste guztiek ez dute ezer egiten. Laguntza politiko oso gutxi dakusat, eta ez dut inor kanpoan uzten. Ekintza popularrekoak eta pelikula honetan sartu garen eroak oso bakarrik gaude.
Bakoitzak bere erantzunkizunak bereganatu behar ditu, gai honek Elkartea gainditzen du; guk zerbait egin dezakegu. baina gure esku dimentsio bat ere badago.
GALDERA: Ez al dituzue alderdi politikoekin kontaktuak egin?
ERANTZUNA: Kontaktuak mundu guztiarekin egin ditugu, eta mundu guztiari iruditzen zaio zoragarria guk egiten duguna, zoriontzen gaituzte baina beti gelditzen dira hor.
Gobernua bere tokian jartzeko aukera ezin hobea da, eta pasatu egingo zaigu Gobernuaren atzean dagoen zikinkeria guztia agerian jartzeko aukera hau. Presio politikorik gabe ez dago emaitza politikorik, horixe uste dut nik. Ekintza publikoaren independentziaz aparte, presio politiko antolaturik gabe, ezkerreko indar politikoen partetik gaiarekiko ardura behar da, garrantzitsua da aporta dezaketen dena ematea. eta ez hitz polit edo pronuntziamendu soilekin konformatzea.
Orain gertatzen denarekin. azken bahiketa hau dela-ta. GALaren berragerpenarekin eta guzti honekin uste dut gaia oso arduragarria dela. Erne egon behar dugu. etsaia indartsua da eta
GALDERA: Urtizberearen bahiketa bat bezalako zerbait ere dudan jartzen denean...
ERANTZUNA: Jakina ba, eta gauza gehiago, badakizu guzti honen gaineko jarrera ofizialak dena asmatutakoa dela dioela, sumarioa kazetari batzuren muntaia dela, ekintza popularrak terroristak edo terrorismoaren laquntzaileak garela, Urtizberea masokista eta Arte Ederretako neska zoro gaiso bat dela.
Hau honela dago, eta onartzen badugu okerrago izango da oraindik, jendea hilko dute eta esango dute penagarria dela baina ez dakitela nork egin duen edo .'kontu konponketa" bat zela edo lapurreta edo erakunde berekoek muntatu dutela.
ANE MUÑOZ MIKEL BASABE IDOIA
GALa ez da Amedo eta Dominguez, hauek ez dute beren kabuz elkarte kriminal bat sortu, Estatuaren aparailuetatik sortu da baizik eta hor dago kaka,
Gauza bat aukerak dira eta bestea errealitatea, bata Entzutegiak nahi izatea eta bestea presio politikoak txikiak edo haundiagoak izatea. Ikusiko dugu Entzutegia botere politikoaren presloen aurrean mantentzeko gai den»
42-45
GaiezPolitikaEuskal HerrPresoakAtxiloketakTortura
GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakParapolizialakGAL
PertsonaiazSALAS1
EgileezMUÑOZ1Politika
EgileezBASABE1Politika
