Joane Barolo: "Idaztean ez dut zentzurik izan baina bai azalerako aukerata grafikoa ateratzeko"
2021eko uztailaren 23a
Joane Barolorekin elkarrizketan.
«FALO ZANTARRA» NOBELA LABURRAREN EGILEAK ANONIMATOAREN EROTIKA JOKUARI JARRAITU DIO
Joane Barolo: "Idaztean ez dut zentzurik izan baina bai azalerako aukerata grafikoa ateratzeko"
Elkar argitaletxeko arrosa koloreko sailean argitaraturiko ."Falo zantarra" nobela erotismoa eta pornograñaren arteko zirrikituetatik zehar irristatzen saiatu da. Honez gero behintzat Fray Bartolome zenaren idazlanek bezainbat arrakasta lortu du irakurlegoagan.
Joane Barolo Boccoccio florentziarraren "Buztanik gabeko behorra" ipaineko apaiza zen. Eta Gabriel Aresti berak ere ezagatu omen zuen "Dekamerone tipi bat" gisan itzuli zueneko hartan. Dena den euskal irakurleentzat agian "Falo zantarra" nobela kaleratu berriaren idazlearen izengoiti bezala izango da sonatuago. Hala ere, jakin guttienez, estreinatu berri den anonimo hau ez zuela ez Boccacciok ez Arestik ezagutu, Bukowskik oraindik ezagutzen baldin badu beharbada ardo botila jaurtiko diola burura, eta Sade Markesak ezagutu izan balu konturatu orduko zulatuko lizkiokeela barrenak.
A.–Euskal literaturan sexuak, erotismoak ze nolako tradizioa dauka?
JOANE BAROLO.–Nik uste dut badagoela nolabaiteko tradizio bat sexuarekin hartu emana daukana. Ez dakidana da estilo honetan tradiziorik ote dagoen, sexu bortitz hau. Arestik, adibidez, bere itzulpenetan baditu «atsegindu ziren» bezalako moldeak, baina ez dago sexuarekin zerikusi zuzena duten gorputzaren zenbait atalekiko loturarik edo deskripzio zuzenik. Azken batetan Boccaccioren itzulpena zen. Hala ere geografia sexualik egiteko joerarik ez da izan euskal literaturan, eta alde horretatik kostatu zait nire aukera egitea.
A.–Sexuari eskeinitako tratamendua 'bortitza' bezala definitu duk.
J.B.–Boccacciorengan ironia joku bat da sexua. "Falo zantarra"ren kasuan ez dut uste sexua joku bat denik, trajedia bait da gehiago hainbat pasartetan. Literatura erotiko edo pornografiko edo dena delakoetan, nik gehien bat aurkitu ditudanak behintzat, dibertidoak izan ohi dira, apur bat gizarte amorfo batetatik aldenduta daudenak.
Gizarte kritika bat egiteko asmoa izan da ordea nire entseiua. Gizarte honetan sexua bortitza da, eta nobelan agertzen den gizartea bortxatua da baita ere, zokoratua eta baztertua. Eta azken batetan ipuin luze hau bera engainu bat da; norbaiti zerbait dela medio engainu bat egiten zaio, eta horretan galtzen du aldez aurretik galduta zeukan bizitza.
A.–Baina zentsurarik ere egin duzu idazterakoan...
J.A.–Ez, ez dut batere zentsurarik izan idazterakoan. Argitaratzerakoan aldiz, bai: azalerako aukeratu genuen grafikoa ezin izan bait zen atera ahal izan. Nazariorena zen. Baina halako dibujo klasiko batetara jo behar izan dugu azkenean.
A.–Errealitatea gertua. gatik ezagutu asmoz nola. baiteko dokumentazio lanetan saiatu zara?
J.B.–Bai, apur bat bai. Bilboko Cortes kaleetatik ibili denak badaki zertan den puten mundua eta zein legerek agintzen duen distrito horretan. Hala ere denok irakurri ditugu liburuak, ikusi filmeak. Pederastia kasu bat adibidez, bada euskal literaturan oso ezaguna Jon Miranderen «Haur besoetakoa»n, beharbada nik deskribatutakoa baino erromantikoagoa.
Erotismoaren eta pornografiaren arteko aldeak eta tarteak norberak babarrik definitu ahal omen ditzake, gusto ona eta txarra edota instintu bajuak eta altuak bereiziko lituzkeen moduan. Nobela laburraren eta ipuin luzearen arteko mugak ere ez didu orrialde kopuru zehatzarekin topo egitea ia sekula lortzen. Baliteke hemendik aurrera erotismo eta pornografiaren arteko aldeak definitzen hasi ahal izatea, euskal literaturaren produkzioan erreparatuz gero nobela bat laburra ala luzeaa den neurtzen hasi garen gisa berean.
DAVID ZUAZALDE
"Geografia sexualik egiteko joerarik ez da izan euskal literaturan".
50
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakBAROLO1
PertsonaiazBAROLO1
EgileezUAZALDE1Kultura
