Toni Palomino Martin Jauzilari Kanariarrarekin Solasean
Jauzi Baten Hegaldia
24 urteko kanariar hau estatu mailako gaztetxoen ekipoko entrenatzaile bihurtu da, hamar aldiz internazional izan ondoren eta 1976. urteaz geroztik, estatu mailan gaztetxo eta junior mailan txapeldun izateaz gain senior mailan bigarren izatea lortu ondoren. Askorentzat erokeria baino ez da izango kirol hau praktikatzea. Ikuskizun bezala berriz oso erakargarria da jende gehienarentzat.
ARGIA.–Zertan datza kasik telebistan baino ikusi ez dugun kirol ikusgarri hau?
TONI PALOMINO.–Funtsean, altura jakin bateteko saltagailu edo plataforma batetatik, igeritoki batetara jauzi egitean datza. Helburua, apurka apurka hobetzen joatea da, adin jakin batetara heltzean konpetitzen hasteko.
A.–Aurreratzea, hobetzea aipatu duzu. Zer gainditu behar da horretarako?|
T.P.–Hobetzeko oztoporik handiena beldurra da, baina beldurrak berak, maila bat eta beste gainditzeko bidea irekitzen du, azkenean beldurra errespeto bihurtzen da, eta esan daiteke momentu honetan, saltaria oso une egokian aurkitzen dela.
A.– Zeintzu lirateke saltari on bat izateko ezaugarri nagusienak?
T.P.–Orokorrean, eta behar beharrezkoak, koordinazioa, zehaztasuna eta erreflexu bikainak, lehen aipatutako nahitaezko errespetoaz gain. Horrez gain, plataforma ala saltagailuko saltariaz ari garen bereizi beharko da.
A.–Zein da bada bien arteko diferentzia?
T.P.–Batetik, saltagailu edo «tranpolina» deritzana, metro bat eta hiru metrotakoak daude. Honetan espezializatzen den saltariak, indartsua, azkarra, argala eta koordinazio honekoa beharko du izan, hau da, oso teknikoa. Garaierari dagokionez 1,70 m gizonezkoetan eta 1,60-1,70 m emakumezkoetan, ematen du dela egokiena.
Plataformako saltariari dagokionez, ez da hain azkarra, ez hain koordinatua ere; aitzitik, oso gihartsua, indartsuagoa eta batez ere, ausartegoa izan ohi da. Plataformak, berriz, 5, 7'5 eta 10 metrotakoak dira.
A.– Nola sartu zinen jauzien mundu honetan?
T.P.–Egia esan, jolas moduan, entretenimendu bezala. Hamar-hamaika urterekin, 3 hilabetetako ikastaro bat egin nuen. 40 haur ginen eta 20 autatu gintuzten «C» mailako ekipo bat egiteko; gero «B» mailara pasa nintzen, bertan urtebete egin nuen eta azkenik "A" mailara, Club Natación Metropole-ra, Kanarietako Las Palmas-eko ekipora.
A.–Estatu mailako ekipo nacional-ean bost urte pasa ondoren, garapen handiak izan ondoren, Igeriketa Federazioak kirolari hoberenari eskaintzen dion saria ere jaso duzu.
T.P.–Bai, halaxe da. Baina utz ditzagun sariak alde batera, bale? Aipatu besterik ez nuke nahi egin lortu ditudan guztiak 10 metrotako plataformatik izan direla.
A.– Zer behar da lortu duzun maila hori iristeko?
T.P.–Dedikazio itzela, osoa, eta entrenatzaile on bat. Entrenatzaileak ez du prestatzaile fisiko ona bakarrik izan behar, pedagogo eta psikologo oso ona ere bai. Ez pentsa saltaria bere katuz eta erabakiz bakarrik 10 metrotatik jauzten denik, ez horixe! Entrenatzaileak animatu eta konbentzitu egin behar du saltaria, bere gorabeherak ezagutu. Entrenatzaile-kirolari arteko binomioa, harremana, beste edozein kiroletan baino estuagoa da. Horrez gain, kontutan hartu beharrekoa da 5 ordu eta inoiz gehiago pasatzen ditugula entrenatzen, astean behin atseden hartuaz. Eta noski, ukatu beharrik ez dago, profesionalizatzeruntz doala, dagoeneko ekipo nazional osoa profesionala da, nahiz ezer gutxi kobratu...
A.–Esan al daiteke beraz, konpetizio mailan egiten den kirola dela, ez herrikoia?
T.P.–Bai, halaxe da, zorionez ala zoritxarrez, eta horixe da, gainera, hain minoritario izatearen arrazoia. Kirol garestia da oso, esate baterako, gaur egun, saltagailu batek, soilik, milioi bat balio du, gero plataformako dorrea...
A.–Beraz, horra hor, kirol honetarako hain instalazio gutxi izatearen arrazoia.
T.P.–Espainian, Madril, Bartzelona, Las Palmas eta Palma de Mallorca ditugu lanean ari direnak. Horien atzetik Valencia, Sevilla eta Galiziak ere badute instalaziorik, baina nahiko utzia daukate. Euskal Herriari dagokionez oraintsu jakin dut, Gasteizko tipo bat hemen izan dela informazioa jasoz, Arabako hiriburuan kirol honi lekugune bat eskaintzeko asmotan .
A.–Zein da adinik egokiena jauziak egiten hasteko?
T.P.–Adinik egokiena 8-10 urte bitartekoa da. Adin horretan eta 13 urte bitartean, kirola ezagutzea eta oinarri bat hartzea da helburua. Batipat metro batetako saltagailuan aritzen dira, noizbehinka 3 metrotakoan ere. 13 urterekin gogorrago entrenatzen hasten dira, eta kontutan har, dagoeneko bi ordu gutxienez entrenatzen dutela egunoro. Esan dudanez, helburua apurka apurka hobetzen joaten denez, "Goi errendimenduko" eskolak, bi urtetako froga bat egiten die gaztetxoei: balio badute aurrera, eta bestela...
A.–Kirol selektiboa, beraz...
T.P.–Badakizu, baldintza eta helburu batzuk jartzen dira, eguneroko bizitzan bezala, onartzen eta gainditzen ez badituzu...
A.–Eta zertan oinarritzen da, eliteko kirolari izateko prestakuntza hori?
T.P.– Funtsean, Gimnasia Deportiboan, noski, lurreko sailean; ohe elastikoak eta lehorreko saltagailuak polea eta arnes batzuren bidez.
A.–Zer da gehien baloratzen dena Txapelketetan?
T.P.– Koefiziente ezberdin batzuk daude eta guztien batuketak, puntuazio orokorra ematen digu: arriskua, zehaztasuna eta edertasuna dira koefiziente hauek.
A.–Ez al duzu istripuen beldurrik?
T.P.–Beldurra ez, errespetoa bai, lehen esan dizudan bezala. Ez dut ukatuko istripurik izaten ez denik, larririk ia inoiz ez, baina kolpeak eta lesioak sarritan. Ezin dugu abaztu, 10 metrotako plataformatik uretarako bidean 80 Km/orduko abiadura hartzen dela bataz beste, eta noski, akats txikienak, abiadura horretan, ondorio txar bat ekar dezake. Baina guzti hori, jokoaren barruan sartzen da. Esperientziak asko laguntzen du, eta batez ere, buru garapenak. Beraz, 24-25 urte litzateke adinik egokiena goi mailan egoteko, garapen fisiko, tekniko, mentala eta esperientziaduna lortu duen unea.
A.– Eta zuk, adin egokia heldu eta konpetizioa utzi...
T.P.–Madrilen ikasten dudanez gazteen eskolaren ardura eramatea esakini zideten. Entrenatzaile izatea, nire ametsetariko bat zen eta orain lortu dut. Hiru urtetarako kontratoa egin didate gazteen entrenatzaile modura, eta goi mailako kirolari eta entrenatzaile izatea konpajinatu eta behar bezala txandatu ezin nituenez, oraindik maila altua gordeaz erretiratzeko une egokia zela erabaki nuen, eta ez naiz bat ere damutzen.
Anekdota bat kontatuko dizut erretiroa dela eta. EEBBetan eta Txinan badira hala nolako «Erakarpen edo entretenimendu parkeak>, lehorrean ordez uretan aritzen direnak. Bertan, saltari erretiratuek, ikuskizun bezala, jauzi komikoak egiten dituzte. Eskutitz bat ailegatu zitzaidan Federazioara Txinako honelako talde batetako partaide izateko, bi urteren buruan munduan barrena ibiltzeko. Pentsa, zirko batetako partaide bezala, jendearen erakargarri...
A.– Garbi dago nahiago duzula entrenatu. Zein mailatan daude zure kirolariak?
T.P.–Europako lehen hiru edo lau ekipo hoberenen artean daude; absolutuetan, oraintxe hasi dira muturra erakusten, nabaria da entrenatzaileak ere profesionalizatzen hasi direla, eta dagoeneko Europan finalisten artean klasifikatzea ere lortu dute.
AMAIA ELOSEGI
20-21
GaiezKirolaBesteak
PertsonaiazPALOMINO1
EgileezELOSEGI3Kirola