Juan Mari Bidarte: " Abokatuek Sentsibilitatea Dute, Eta Ez Dute ‘El Francés’ Borondatez Defenditu Nahi"

Juan Mari BidarteBizkaiko Abokatuen Dekanoari elkarrizketa
Bizkaiko Abokatuen Dekanoa, Hainbal Gai Konfliktiboren Aurrean Jarri Dugu
Juan Mari Bidarte: " Abokatuek Sentsibilitatea Dute, Eta Ez Dute 'El Francés' Borondatez Defenditu Nahi"
Juan Mari Bidarte bizkaitar abokatuen Kolejioko Dekanoa da, eta berritik "El Francés"en kasuaren inguruan gertatu da polemiko. Kargu horrek eskatu ohi duenaren kontra, dezente gaztea da (40 urte inguru), eta zahar kutsurik ez zaio inondik ere antzematen. Bizia, urduria, solaserako irekia dugu Juan Mari Bidarte.
ARGIA.–Egia al da gizon autoritarioa zarela?
Juan Mari Bidarte.–Beno, nik gordetzen dut autoritatearen nolabaiteko kontzeptua, baina egia da ere oso gizon konprentsiboa naizela. Batez ere maite dut disziplina eta autoritatea zein mementutan aplikatu behar den jakitea. Gainerako mementuetan ez, noski ezetz, bestela ni normalean oso bestelakoa naiz, lagun ona naizela uste dut, parrandak eta txantxak asko maite ditut.
A.–Nahiz eta prentsak kontrako irudia eman, badirudi "El Francés"en kasuan benetan prolematikoa gertatu dela abokatu bat bilatzea.
J.M.B.–Gauza bat hartu behar duzu kontutan. Bi gauza berezi behar bait dira oso ongi: batetik abokatu batek detenitu baten defentsa borondatez hartzen duenean, eta bestetik legediak betidanik inposatu digun derrigorrezko abokatu-defentsa, ofiziokoa deritzona. Bi gauza guztiz desberdinak dira. Argi ikusten den bezala, nik uste dut benetan zaila litzatekeela gizon honek borondatezko abokatu bat topatzea. Gainera, saiatu ere ez dela egin badakit. Hogei abokaturekin egin zituen jestioak, baina hopeiak kanpokoak ziren, hemengoekin ez zen saiatu ere egin. Eta ez beti aipatzen diren arrazoiengatik, beldurragatik etabar. Abokatuak kolektibo bezala inoiz ez dira ezeren beldur izaten. Abokatuek beste garai txarragoetan ere ongi aski frogatu dugu ez garela ezeren beldur. Abokatuoi ezin zaiguna eskatu zera da: sentsibilitaterik ez edukitzea. Eta honelako kasu batean–egia baldin bada gizon honek hil ala biziko laguntza eman zuela Santiago Brouarden hilketan–, abokatuek sentsibilitatea dute, eta ez dute borondatez defentsarik egin nahi. Baina ez beldurragatik, baizik eta Santiago Brouard jende askok maite zuelako, eta kontutan hartzen badugu gizon hori hil zutenean beste pertsona batzuren, haurren oinazeak sendatzen ari zela... ba inorentzat ez da atsegina gertatzen. Abokatuek ere sabela dute, eta sentsibilitatea, baina beldurrik ez.
A.–Badirudi azken aldian Zuzentasunak edo Justiziak halako prestijio galtze bat sofritu duela jendearengan. Hor daude Zabaltza kasua, Linaza kasua, Arregi kasua... jendeak ba al du federik Justizian?
J.M.B.–Niretzat argi dago Zuzenbideak asko galdu duela jendearen fede aldetik, baina neuk ez nuke esango kasu horiexengatik izan denik. Esate batera, guztiz ulertzekoa da estatu demokratiko batean komunikabideen kritika gogorragoa eta intoleranteagoa izatea, eta horrek badu bere garrantzia. Gero, bitarteko asko falta zaizkigu aipatu dituzun kasu horietan garrantziazkoak izan direnak: polizia judizialik ez edukitzea, adibidez. Bitarteko falta horrek eragin ditu hutsegite batzu, hutsune batzu, eta horien ondorioz Justiziak sinisgarritasunik galdu du jendearen aurrean, baina hor ere badago beste koxka bat: hainbat jende interesaturik dago Justiziak sinisgarritasuna galdu dezan. Juan José Rodriguez Díaz honen inguruko montajea nahita egindakoa iruditzen zait, jende asko interesaturik bait dago ondoko hau frogatzen: hemen ez garela Zuzenbidea modu autonomoan administratzeko kapaz, ez garela autogobernatzeko kapaz. Jendea sinestarazi nahi dute hemen terrorismoak eta biolentziak agintzen dutela, eta epaileek dagoeneko azaldu behar izan dute publikoki ez direla ETAren bortxapean sentitzen... ulertzekoa litzateke hurrengo erasoa abokatuon kontra zuzentzea...
A.–Abokatuok ez al zarete egoera honetako konpartsak sentitzen?
J.M.B.– Konpartsak ez, minduak sentitzen gara. Benetan ez dugu geure burua konpartsatzat ikusten. Abokatuak ez gara ezeren errudun. Justiziak duen gaitz endemikoa, gaisotasun larri edo tumorala bihurtu ez dadin saiatzen gara, baina ez gara konpartsak. Egoeraren biktimak, hori bai.
A.–Aldatu dezagun gela. Duela bi urte publikoki esan zenuen Estatutua ez zela pentsatu bezala desarrollatzen ari. Eszeptimismo egoera berean al zaude gaur?
J.M.B.– Duela bi urteko eszeptizismoa konfirmatu egin zait gaur egun. Argi eta garbi dago Botere zentralak ez duela nahi izan, edo ezin izan duela Estatutua errespetatu. Kontutan hartuta, gainera, Estatutua berez kamuztutá zegoela, 1978ko abenduaren 19an Gernikan onartu genuen Estatutu hartatik gero aurrera atera zen hartara dezente bajatu bait zen. Baina hori ere ez dute egin. Areago, ahalmena izan dute, baina ez dute nahi izan.
A.–Estatutua zer da, helmuga ala abiapuntua?
J.M.B.–Estatutua abiapuntua da, eta hori ezin da eztabaidatu ere egin. Gernikako Estatutuak izan zituen mozketek argi frogatzen dute Estatutu hori minimotako Estatutua izan zela, baina gertatzen da hori betetzera ere ez direla heldu. Gainera, hori garbi ikusteko Estatutura bertara jotzea baino ez dago: bertan badago disposizio bat esaten duena Estatutuak ez duela esan nahi Euskal Herriak dituen eskubide historikoak albo batera uzten direnik. Estatutu hau minimo-minimotako Estatutua da.
A.– Estatutuaren desarroiloak izan al du, zure ustez, eraginik PNVko krisian?
J.M.B.–Nik uste dut baietz, krisiaren sakonean oso leial eta noblea izan daitekeen uste bat dago, hau da, posible dela gobernu zentraletik piskanaka gauzak lortzea zenbait alderdirekin apurtu gabe. Agian PNVri leporatu dakioke behingoz jabetua ez izatea zenbait alderdirekin konfidantza edukitzea oso zaila dela.
A.–KAS alternatiba eta Estatutua elkarrekin ezkondu al litezke?
J.M.B.– Nik uste dut baietz. Gaiak erraldikaltasun txikiagoz eta konfidantza haundiagoz planteatuko balira, nik uste dut KAS alternatibako puntu asko eta asko asumigarriak direla. Baina konfidantza hori beharrezkoa da, ez bakarrik hemengo alderdien aurrean, baizik eta egoeraren giltzarria benetan duten beste indarren aurrean ere. Hasieratik ikusten den erradilkaltasun horrek eragozten du konponbidea neurri haundi batean. Ni negoziazioaren alde nago erabat eta betidanik defendatu egin dut. Bestela ez nintzateke letratu izango, nik ez dut pleiturik edo gatazkarik nahi, nik gauzak pleiturik eman gabe konpon daitezela nahi dut noski. Horregatik naiz letratua.
Laura MINTEGI
28-29

GaiezGizarteaJustizia
PertsonaiazBIDARTE1
EgileezMINTEGI1Gizartea