"Alemaniako berdeak erradikalizatu egin dira azken kongresuan"

Brigitte Heinrich, Partidu Berdearen parlamentari
"Alemaniako berdeak erradikalizatu egin dira azken kongresuan"
Germaniarrekiko hedatua den topikoa apartzearren edo, berandu heldu da Brigitte elkarrizketarako jarritako lekura. Ez dut aurkezpenik behar duenik uste, telebistak berak ere hainbatetan ekarri bait digu Strasbeurg-eko Europar Parlamentuan Partidu Berdeko diputatua den emakume honen irudia. Bera beste zeregin batzutarako etorri bada ere–Hego Euskal Herrira–, tartetxoa egin digu beraren agendan. Topikoetatik ihes egin nahiz ibili naiz elharrizketa osoan zehar. Galderaren baten atzean nire aldetiko akusazioren bat ikusi uste izan du Brigitte Heiarich-ek. Zeuoi, irakurleoi, zor dizuedan ardura etikoak eragindako galderak, ez dut besterik egin. Eznaiz inoren barne arazoetan sartzeko inor. Azkenean, Brigittek berak aitortu digu gurago dituela halako elkarrizketak, lagunkiro eta aldi berean topeka, bigunak eta topikoak baino.
ARGIA.–Galdetu al diezazuket zer gertatu zen Parlamentuan Bandresen gorabehera harekin?
Brigitte Henrich.–Ez, horretaz ez. Nahiago dut uztea.
A.– Zein da Alemaniako berdeen egoera gaur egun? Prentsan ateratzen ez dena interesatzen zaigu batez ere.
B.H.–Joan den asteburuan–maiatzaren 16-18az ari da–berdeen koogresoa ospatu zen. Kongreso horretan erradikaltasun berri bat erakutsi zen. Kongreso hau baino lehen halako etsipen bat zen nagusi alderdian. Begira, Berdeek hasiera bakearen aldeko mugimenduan dute. Missilen aurkako mobilizapenak historian sekula ikusi ez bezalako mugimenduak izan dira. Ezarri egin ziren, hala ere, missilak, eta mugimenduak porrot egin zuen. Ez bazen desagertu egin ere, indarren zati handia galdu du.
Berdeetan, bakearen aldeko mugimendu hori ez ezik, ikasle mugimenduaren hondarrak, borroka sindikalenak eta nuklearren kontrako mugimendua dira alderdi Berdearen oinarrian. Areago, beraietatik sortua denez ezin dezake mugimenduak baino indar handiagorik izan.
Parlamentariak ez dira baseetatik urrundu. Halabaina, parlamentarien eguneroko bizimodua bestelako gauza da. Hauen bizitza Brussel-en, Strasbourg-en etabarretan dago, ez daukate basearekin kontaktorik. Horrek zera esan nahi du, egun parlamentuan parlamentari da baina aurrerago 20 urtetan ibili izan dela extraparlamentari.
Esanguratsua da guzti hau, nolabait, beste parlamentarientzat ere. Batzuren esperientzia estraparlamentarioa laburragoa izan arren ez dago benetako alderik gure artean.
A.–Europa osoko indar politikoak azken aldi honetan bi gertakizunek astindu dituzte: Libiaren kontrako erasoa eta Txernobilgo zentral nuklearraren leherketa.
B.H.–Libiari dagokionean, ia gerra sortu zen, Europako atariaurrean bertan. Orain arte inortxok ez du posibilitate hori pentsatu izan, eta oraingoan berriz gerra horren hedapenaren beldur izan da populazioaren zati handi bat.
Helburu zibilen eta Libiako hirien bonbaketa test-tzat jo du jende askok, Alemanian eta Europako hainbat lekutan dituzten missilak zein puntutaraino erabil ditzaketen. Jende asko konturatu da yankeeak missilak erabiltzeko prest direna.
Bonbaketarako erabilitako justifikazio ofiziala, Gadafik aurrekoetan eutsi egin izan diola terrorismoari. Jendea, ostera, horren frogarik ez dagoena konturatu da. Estatu Batuetatik etorri dira froga guztiak, Berlingo diskotekaren atentatua aztertu zutenek ez dutenean frogarik aurkitu. Askorentzat, egun, Alemanian garbi dago diskotekaren aurkakoa bezalako ezein ekintza ez daitekeela beste inon militarki esku hartzeko legitimaziorik izan.
A.– Badirudi zerbitzu sekretuak Alemanian holako lanak egiten zaleak direla.
B.H.–Ez da hori Alemanian gertatu den lehendabiziko aldia. 1978an bonba bat ipini zen Alemaniako gartzela baten aurka. Orduan zera esan zen prentsan, atxilotuetako bat askatzeko ahalegina izan zela; hilabete batzuk lehenago preso berbera askatzeko saio antolatua gertatu zen.
Estatu Federaleko gobernaritzak unetsi egin du lehergailuaren ezarpena zerbitzu sekretuek burutua izan dela, horien helburua infiltratzea izan zelarik. Eta askatzeko lehen saioa ere zerbitzu sekretuek prestatua izan zen. Ekintzak zuritzeko gobernuak erabilitako argudioa zera da neurri honen bidez atentatuak eragotzi zituzketela.
Egun eta orain"estatu terrorismoa" delako esamoldea ez dago lehen bezain urrun. Orain arte, Nicaraguan, Hegoafrikan-eta, egon izan da. Dagoeneko, ostera, Alemanian dugu eztabaidagai.
A.–Eta zer diozu Txernobilez?
B.H.– Hor gertatutako istripuak konfirmatu egin du aurretik guk istripuez esandako guztia. Desagertu egin da, aldi berean, indar nuklearraren erabilera zibilaren eta militarraren arteko bereizketa eta eztabaida hura ere, argi zegoela, gainera, ez zegoela bereizterik. Helburu zibilekin erabili izan den energi nuklearra, beti ere helburu militarrekin izan da erabilia. Orain, ostera, Txernobil izan ondoren, jendea intrankil dago.
Ezin esan, hala ere, intrankiltasun horren bilakaera zein izango ote den. Egun ezin daiteke "Parlamentua", "Gobernua" eta halakoak bezalako kategorietan pentsatu. Schock egoeran bizi da oraingoz Alemaniako populazioa. Populazioak ez du 2.000 kilometrotara dagoen zentral nuklear bateko istriputan pentsatu inoiz; eta orain, uda hasten delarik ezin da belartzan edo mendian jazarri, itxita daude piszinak eta gainera harearik dagoen ume-jolaslekuak ere itxita dagoz.
Barne arazoetako ministrariak egun batzu lehenago esandakoaren aurka, hots, ez zegoela inolako arriskurik, entsalada eta zenbait barazki ez jatea gomendatu dute. Populazioak, beraz, kontserbak eta esne-hautsa besterik ez du erosten.
Ezin esan "histeria" dagoenik, Frantzian bezala, non hasiak bait dira neurriokin. Begira, aurrerago AEBek Sobiet Batasunari informaziorik ez ematea leporatu diolarik, hara non ikusten dugun Frantziak berak ere ez diola informaziorik eman bertako populazioari.
A.–Partidu Berdea Parlamentuan ari da. Zer gertatzen da, beste indar bat gehiago dela Parlamentuan?
B.H.– Objetiboki beste indar bat dira, baina besteen aldean berezia ere bada. Adibidez, emakumeen arloan. Azken erabakia kuota bat izatearena izan zen, eta berorren arabera zenbat emakumezko diren alderdian, funtzio guztietan esku hartzea daukate.
Emakumezkoak heurak izan dira "paridadea" lortu dutenak. Paridade hori ez dago guztiz gauzatua, baina partiduaren adar gehienetan benetakoa da Oraindik ere borroka gogorra izaten segitzen du horrek, gizonezkoek uko egiten bait diote kuotari buruzko eztabaida hau onartzeari. Alderdi Berdeko emakumezko askok paridadea ez dela nahikoa dio, gizonezkoen %50 emakumezkoen %50 baino indartsuagoa bait da.
A.– Indar parlamentarioa izatea baino zerbait gehiago planteiatzen diozue zuen buruei?
B.H.–Nahiago nuke gure azken kongresoan gertatu den erradikalizazio berriari buruz hitz egitea. Joan den astean aipatu kongresuan hartutako erabakia hurrengoa izan da, energia nuklearren berehalako desagertzea Alemanian eta indarrean diren zentral nuklearren geldiaraztea. Kontuan hartzekoa da erabakia non hartu den, Hessen land edo herrialdean, Berde eta sozialdemokraten arteko aliantza dagoenean.
A.–Beraz, aipatu puntuotan datza erradikalizazioa?
B.H.– Hauteskundeetarako programan NATOtik irtetea eramango dutela erabaki dute Berdeek. Estatu Espainoleko jendearentzat gauza erraza dateke puntu hori aldarrikatzea, ez bait dago denbora luzean Aliantzan. Badakit Estatuan OTANen aurkakoak ia-ia nagusitu egin eta hemen nagusitu egin zirena. Alemanian, aldiz, NATOtik irtetearen aldeko jarrera ez da botuak lortzeko egokiena. NATOn irauteaz beti izan da kontsentsusa gutxiengozko taldeen eritzirako ezik.
A.– Programan puntu hori agertzeak boturik kendu diezaioke Partidu Berdeari?
B.H.–Programa honekin botuak galduko ditugulakoan gara. NATOtik irtetea ezezik, poliziaren desmilitarizazioa eta seguritate legeen desagertzea ere eskatzen dugu. NATOren arazoa, halabaina, gorapilotsuagoa da. Erreferendumetik oso urrun gara oraingoz. Halakoren batean gehiengoak botua NATOren aurka emango balu ere, honek ez luke arean ondorio larregirik izango; ezen Alemanian Gobernuak ezin izango bait luke NATOren aurka bizirik iraun.
Alemania Federalean yankeen egungo planetan jokatzea dagokion papera funtsezkoa da, bera bait da NATOren bihotza. Beraz, Alemania Federala NATOtik ateratzeak aurrerantzean ez litzatekeela NATOrik izango esan nahi izango luke.
Beste aparailu militarren bat asmatuko lukete. Beraz, Alemania Federalean NATOtik irteteko eskatzea oso erradikala da.
A.– Ze zentzu du zuentzat Parlamentuan egoteak: gehiengoa izatera iristeko bidea, kontraesanak agirian agertaraztekoa, kalekoari laguntzea...? Ez al zarete sistemak irentsiak izatearen beldur, pertsonalki barik –parlamentariak eta– mugimendu edo partidu legez, parlamentura begira baino ez den partidua bihurtzera helduta?
B.H.–Berdeak une honetan ez dute eritzi pertsonalik adieraztea egiten, mugimendu baten eritzia parlamentuan ordezkatzen baino. Neuk Europar parlamentuan aurkeztutako mozioak beste talde batzutatik datoz, esate baterako. Parlamentua informazioa emateko eta jendeari kontzientzia harrarazteko bidea dela esan dugu beti.
Helburu horiek batzu Landetako parlamentuetan zein Errepublikakoan lortzen baditugu ere, ez dugu Europar parlamentuan betetzerik lortzen, azken honek ezer erabakitzeko ahalmenik ez duenez, ez bait du publizitaterik Alemania Federalean. Beraz, erratu egin ginen Europar Parlamentua tribuna legez erabiltzea eukiko genuela uste izatean. Garrantzizkotzat jo dugu beste zera, talde zein mugimenduen arteko sare antzeko zerbait eratzea.
Adibidez, Hegoafrikaren aurkako santzio ekonomikoei buruzko eztabaidetan berdeok argi esan genuen Gobernuek ezin dituztela neurriak indarrean jarri bestelako interes ekonomikoak dituzte eta. Egoera horretan eta denbora epe laburrean boikotaren alde iharduteko gertu ziren taldeen koordinaketa lortu genuen, Europa osoan bait dira Hegoafrikaren aurkako boikotean diharduten taldeak.
Chileko emakume atxilotuei buruzko beste bilera bat ere egin da. Horretan ez zen talderik bildu, parlamentariak baino, egun batez.
Gure asmoa ez da Parlamentuan noiz behinkako ekintza ikusgarriak burutzea, epe luzeagora jota, euspen talde, parlamentari eta jendeen koordinaketa baino. Berdeek urrirako prostituten konferentzia batetarako deia zabalduko dute.
A.–Ikusten denez, partiduak maiz ekiten die kanpoko edo kanpotik eragindako arazoei, edota aspektu partzialei, baina ez aldiz guzti horren euskarri ekonomikoari. Bakearen aldeko mugimendua ere bada. Baina gerra Metropoli eta kanpoaldearen arte. ko trukaketa ezberdinean dago oinarrituta. Hortik, bada, sistemaren kritikara jo behar ote dute?
(Haserretu egin zait Brigitte galdera dela eta, ea erreformistatzat jotzen dada, etabar)
B.H.– Etengabeko garapena sinesten duen ideologian oinarritzen den energia nuklearraren aurka, berdeok sistema inperialistaren adierazpena den ideologia horren aurka garela esan nahi dut. Herrialde garatuen eta azpigaratuen arteko aldea inperialismo yankeearen ondorio hutsa da, berorrek sortarazi ditu hirugarren munduko herrialdeek bizi dituzten egoerak.
Pausoa eman behar da gure ekintzetatik beste honetara heltzeko. Beraz, ezin du mundu guztiak garbi izan funtsean Berdeon politika nolakoa den, aspektu partzialei ekin beharrak oztopatu egiten bait du ikuspegi orokorraren pertzeptzioa.
Arazo lehergarria da baita Hirugarren Munduko Herrien kanpoarekiko zorra. Herriok "moratoria" delakoa lortuz gero, sistema inperialistaren porrota izan daiteke. Bada, "moratoria" hori esijitzen dugu.
Berdeoi, alor horretan hain esperientzia urria dugunoi, bestalde, ezin diguzu sistema osoaren kontraesanak kontutan hartzen dituen estrategiarik esijitu.
A.–Nik ez dizuet ezer ere esijitzen. Galdetu, ez dut besterik egiten.
B.H.–Amaitzeko. Goseari buruzko eztabaidetan, esate baterako, gu jendea konbentzitzen saiatzen gara, gosea ez dela berezko gertaera naturala, inperialismoaren hustirapenaren ondorioa baino. Eta guk dugun aberastasuna besteen pobretasunetik datorrela. Gosearekin amaitzeko, geure aberastasuna mugatu beharra daukagu.
Edorta JIMENEZ
24-26

GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaALEMANIA
PertsonaiazHEINRICH1
EgileezJIMENEZ2Politika