Lukax Dorronsoro: "Jendea Erakarri Daiteke Antzerkira"
1986ko martxoaren 02a
"Goaz" Taldeak Alfonso Sastreren "Ez Da Pale Egiteko Ordua" Estreinatu
Lukax Dorronsoro: "Jendea Erakarri Daiteke Antzerkira"
Arrakasta handia sortu zuen «Goaz» taldearen azken estreinaldiak. Lukax Dorronsorok itzuli eta zuzendu du obra. Berarekin egin genuen ondoko elkarrizketa.
Jendea pozik geratu zen Debako talde honen lanarekin. "Ez da pale egiteko ordua", pretentsio eta ahalmenen artean oreka bat aurkitzen denean gauza onak egin daitezkeela froga dugu, beste gauza batzuren artean.
ARGIA.– Alfonso Sastreren obra bat itzultzeak bere zailtasunak erakutsiko zizkian...
LUKAX DORRONSORO.– Sastre itzultzen saiotxoren bat egina nian lehen ere. Obra baten erdia itzulia nian eta ez nian gero betari izan bukatzeko. Obra hau hala ere ez zaidak hain zaila egin. Aurretik ondo estudiatu,bere erritmoa izan duk lanik gehiena eman didana; argota berea jarraltu diagu, ez diagu aldatu, pentsatuz jendeak nahiko erraz har zitzakeala kontestuaren barruan.
Ez zaidak gehiegi kostatu. Gero taldean limatu genian piska bat, eta oraindik ere uste diat badirela zenbait pasarte limatu beharrekoak.
A.–Zergatik aukeratu zenuten «Ez da pale egiteko ordua»?
L.D.–Bueno, taldeak bere dinamika zeramak. Lartzabalen obra batekin hasi huen, Landarten bi egin zizkian gero, gorputz espresio ikastaro bat eta ondoren esketx bat Peter Roberts-en laguntzarekin eta azkenik Haranburu Altunaren "Gernika". Azkenengo hau ez huen gehiegi gustatu nahiz eta guretzat oso baliogarria suertatu jendea askatzeko. Obra hori trajikoa huen eta ikusi genian nolabait abiatu beharra zegoela. Borroka giroa erori egin zela eta publiko handia harrapatzeko hartu behar genuela komedia bat edo... ahal bazen guk nahi genuen mezua ere barrruan zeramana.
Alfonsorengana joan gintuen. Bera Euskadin zegok eta beregana joan beharra dagoela uste diat. Bere aholkua beharrezkoa duk. Galdetu egin genion ea guretzako moduko obraren bat ezagutzen zuen. Zenbait izen esan zizkigun. Galdetu genion ea bere obrarik ba ote zen gure asmo horiek beteko zituenik. Batzuk utzi eta hau aukeratu genuen.
Neri pertsonalki asko gustatzen zaidak obra hau. Dauzkan kontraste ironikoek izugarriko bizitasuna ematen ziotek, irakurtzeko ere oso polita duk.
A.–Obra motibatzerakoan ze eragozpen izan dituzue?
L.D.– Bi pertsonaien gainean zihoak obra. Bi pertsonaiak nahiko bereziak dituk. Antzerkiak lan asko egindakoak biak. Mugimenduak koordinatzea, mugak jartzea eta lojika baten barruan obra eramaten kosta egin duk. Berez obrak daukan proiekzioa... komedia bat duk baina barruan kristoren pisua zeramak, txino bat, madarikatu bat han zeramatek. Txinoa, nola-aurkeztu? Erabat inaktiboa izatea erabaki genian...
A.– Denen artean erabakitzen dituzue gauzak?
L.D.–Direkzioa, planteamendu osoa taldean eramaten duk. Entsaioak, une zehatz batean, batek eramaten dik lan hori. Batek egon behar dik horretarako bakarrik.
A.–Eszena batetik besterako ilunak, gaindi ezineko gaitza?
L.D.–Hori duk gure kezka. Obrak berak ilunak zeuzkak. Saiatu gaituk, mobiliarioa erabili beharra zegok, hori ahalik eta gehien gutxitzen. Musika sartu diagu tarte horietan pittin bat arintzeko. Uste diat ez duela erabat arindu. Soluzioa? Ez zekiat oso erraza den. Ilunaldiren bat edo beste kendu daiteke...
A.– Bitartekoek ezartzen duten muga bat duk ezta? Antzoki on batetan, eszenario aldaketa posibleekin... seguru ez dela horrela.
L.D.–Seguru. Ez duk horrela. Guk prestatu diagu antzoki honetarako eta gero frontoietan eta orain dagoen bezala emateko. Horretarako montatu behar duk. Teatro haundi gutxi zeuzkeagu eta ezin diagu horietan ibili.
A.–Horrek esan nahi dik montatzerakoan jada pretentsioak neurtuko zenituztela...
L.D.– Pretentsioak oso mugatuak dituk. Ahalik eta errazena egin behar genian. Furgoneta koxkor bat baino ez diagu eta ez zeukeagu gehiago. Pretentsiorik ere ez gehiagorako. Argia eta hotsaren pretentsioa bai, baina hortik aurrera...
A.–Esan nahi diat honelako antzerki motak dexente ondo funtzionatu dezakela.
L.D.– Bai. Guk honekin hirurogei bat emanaldi egin genezazkek. Nahiko merke, nahiko merke subentzioak baldin bazeudek... Bi milioi t'erdi sartu dizkiagu furgoneta, argiak, musika, eszenategia... Konturatu gabe joaten zaik dirua.
A.–Inbertsio horren parte bat, argiak, furgoneta, aurreragorako ere balio dik...
L.D.– Inbertsioa hor zegok. Gu ez gaituk apuratzen. Ez gaituk hemendik bizi. Piskana piskana pagatzen hoa.
A.–Badirudi asmatu egin duzuela obra honekin.
L.D.– Ni gaur oso pozik natxiok. Propaganda handia egin diagu, baina horrek esan nahi dik eginez gero jendea etorri egiten dela. Eta gaur jendea pozik egon duk. Nik bazekiat hemen failo handiak daudela, baina horren gainetik dagoela herriaren satisfazioaren bilatzea. Jendea ekarri beharra eta zerbait eman beharra. Orduan begi piskat eduki beharra zegok. Beste drama bat presentatu izan bagenu?... Nik poz handia hartu diat, oraindik jendea teatrora erakarri daitekela.
«Gernika» ematen hasi ginenetik bukatu genuen bitartean, publikoaren aldaketa bat ikusi genuen. Urtetan aurrera zihoan jendea hasi huen etortzen. Jende tradizionala eta gehiegi ez. Ehun bat... Erditik aurrera aldatzen hasi huen. Gaztea erdia eta zaharra erdia. Eta azkenerako gazte jendea huen dena. Zerbait hasi duk aldatzen. Jende klase diferentea eta berria agertzen duk. Beharbada telebista, telebistak urte batzuk bazeramazkik jendea eusten... eta horrek ere bere epokarik onena izan dik beharbada. Jendea hasi duk kaleratzen berriro.
Iñaki URIA
Lukax Dorronsoro.
Erdialdeko eszena batetan, Lukax Dorronsoro eta Martin Idiakez antzeslari bihurturik ikus ditzakegu.
Estreinaldia amaituta, Alfonso Sastrek berbaldia zuzendu zion publikoari.
42-43