Hertzainak: « Euskal Kulturak Iturri Guztietatik Edan Behar Du »

Hertzainak-en azken diskoa
Beren diskoa dela eta, taldekoekin solasean
Hertzainak: « Euskal Kulturak Iturri Guztietatik Edan Behar Du »
Ez da atzo bertan sortutako taldea. Entrebistetáko funtsgabeko deklarazio eta txisteengatik ezagunak dira aktuazioetan agertzen duten indarragatik bezala. Hamar kanta aukeratu eta plastiko bat grabatu berri dute. Beren sargento txuskeroen agindupean bizi diren militarrez beteta zegoen Gamarrara jo genuen. Taberna batean galdetu eta gazte batek seinalatu zigun «Hertzainak» taldearen lonjaren bidea. Zaratak gidatu gintuen handik aurrera. Josu Zabala baxujolea eta Gari kantaria Jarri ditugu mikrofono aurrean.
«Rokanrolak Ez Du Inoiz Dirurik Emanen»
ARGIA.–Zuek hemen bizi zarete, hemen lan egiten duzue, nolakoa da zuen projektoa? Zer da hau, rokanrol fabrika moduko bat?
HERTZAINAK. - «Hertzainak»?, ez... Onena hori da, txarragoa da lonja ez dakit non edukitzea eta zu beste leku batean bizitzea. Gainera, hau fabrika izatekotan izango litzateke munduko fabrikarik desastreena. Ez pentsa hau roilo serio, beti berdina eta kontrolatua dela, ez... Hori zergatik esaten duk, diskoagatik?
A.–Ez, honetara dedikatzen zarete gehien bat, ez da? Aktuazioak eta...
H.–Gu bizi gara, txo!
A.–Honetatik bizi zarete?
H.–Bueno, Bitorixan bizi gara, mugitzen gara, eta ensaiatzen dugu...
A.–Esaten diat, zuen aktuaziotatik eta bizi zarete?
H. Baina nola biziko gara? Ez dugu batere dirurik. Guk oraindik kristoren zorrak ditugu... Kontu batzuk esateko, azken hiru aktuazioak, guk kobratzen dugu saio bakoitzean... bueno, eske hau ez da kontatzeko!
A.–Ezin da jarri zenbat kobratzen duzuen?
H.–Bai, jarri daiteke, baina zer ordaintzen den horrekin ezin da jarri, hori gehiegi da. Esaten badiat zenbat kobratu dugun guk hortik, eta hilabete batetan zenbat kobratu dugun, aluzinatzen duk. Orduan, hik egin duan galderak ez du zentzurik; dedikatu eta bizi, zer da hori?
Musika Hatsa Baino Zerbait Gehiago
H. Hau beste talde bat bezala da. normal-normala.
A.–Ba, itxura denez ez da gauza bera, «Itoiz»ekoak horretara dedikatzen dira.
H. Bueno. profesionalak dira, «Itoiz» talde komertzial bat da. eta zentzu komertzial bat du. Beste roilo bat da, horiek musikoak dira, eta gu ez gara musikariak.
A.–Horrek zer esan nahi du, ikasten ari zaretela?
H.–Ez. horrek esan nahi du musika egitea espektakulo bat egitea dela. Espektakuloa, ulertzen duzu? Ez dago ezer gehiago: gurea zerbait gehiago dela...
A.–Eta zer da zerbait gehiago hori zuen kasuan?
H.–Ba hori, kondizio inkreibletan hemen gaudela oraindik: hori esan behar da, ez dela batere erraza gure roiloan egotea, baina hemen gaude. Hori piska bat mirakulua da. Zorrak izan dira, batez ere, erabilpen oso txarra egin dugulako ekipoarekin, desastre bat garelako, gure errua batez ere. Eta oraindik zor horiek bukatu gabe, badugu diru gehiago gastatzeko asmoa...Esan nahi dut ez garela horretaz bizi, horretarako baizik.
A.–Hori da zuek daukazuen helburua horrelako talde batean bizitzea. Deputamadre pasako duzuela pentsatzen dut.
H. Bai, beti pasatzen dugu ondo jotzen dugunean, baina batzutan ulertzen duzu zentzua duela zuk egiten duzuna. Hori sentitzen duzunean, arrazoi bat topatzen duzu. Leku berezietan, Nanklaresen adibidez, denok seguru geunden han jotzeagatik merezi zuela talde bat egitea. Eta nik uste dut zerbait errepresentatzen dugula, ez dugu inor errepresentatu nahi baina nolabait badago jende bat roilo batekin identifikatzen dena, gure roiloko jendea. kalean ezagutzen ditugunak.
A.–Bilbon Aste Nagusian, alde batetik jende gaztea ikusten zen, mogidakoa, hau da, "Jarrai" inguruko jendea, eta zuen letrak oso politikoak dira, hori ez da kasualitatez...
H.–Noski. noski.
A.–Eta zergatik da hori, jende hori nahi duzue...?
H Ez. jode, aldrebes, zuk uste duzu badugula mila letra ata aukeratzen dugula, hauek jende honentzat... Ez. aukeratzen ditugu letra hariek, horiek direlako ateratzen zaizkigun letrak, eta letra oso gutxi egiten dugu.
A.–Baina kanpotik begiratuta zuen letrek esanahi bat daukate jende klase batentzat, esaten ari naiz zuek egiten dituzuen letrek jende bat enroilatzen dutela.
H.- Guk egiten ditugu letra horiek jende horrek bezala pentsatzen dugulako. Identifikazio bat dago, agian ez oso zehatza, hori nabaritzen dugu. Ondo dago, hori da normala.
«Gu Gara Gaurko Kantautoreak»
A.–Gauza kurioso bat badago hor. Azken urte hauetan lehen kantatzen zutenak amodiozko kantak edo kantatzera pasa dira. Eta justu orain rockaren mogidatik ateratzen da roilo politikoa...
H .– Horretaz pentsatzen nuen kanta bat egitea. Lehen jaialdi asko zegoen eta jende asko joaten zen jaialditara: hori zen mogida bategatik. Mogida hori desagertzen da eta kantautoreak desagertzen dira a tope, ez da ia inor geratzen. Eta kasualitatea, ez dakit, agian pasada bat da hau esatea. jende gehien mugitzen duten talde berriak protesta egiten dutenak dira. «La polla records», «Barricada» Iruñean, «Zarama», badaude kasu batzu...gu gara nolabait gaurko kantautoreak.
A.–Gauza da ea zergatik ateratzen diren gaurko "kantautoreak" rokanroletik bakarrik...
H.–Badaude batzuk. Ruper... Eske zalla da, folk musikak ez du tradiziorik. Hemengo herrikoi musika bakarka edo binaka jotzeko da. Kanpoa hutsik dago, hor dago «Oskorri» eta hori gainditzea zaila da.
A.–Hik, Josu, Amurizarekin ibilita jende oso ezberdina ikusiko huen, ez da? Ze diferentziak ikusten dituk?
H. Amurizak nolabait, bere mezuan, guk egiten dugun roilo bera egiten du. Esan nahi dut badagoela historia nahiko fuertea...
A.–Politikoa...?
H.–Politikoa eta fuertea, hemengo gertaerak kontatzen zituen. Bere publikoa oso berezia zen, baserritarrak, HBko jendea... Baina nik uste dut Amurizak esaten zuena eta guk esaten duguna, nahiz eta gauza ezberdinak izan, gauza berdinetaz ari gara hizketan. Egongo dira topo egiten dugun gauza batzu, baina hemengo mogida kontatzen dugu gure ikuspegitik.
A.–Eta ze diferentzia dago zuen ikuspegia eta Amurizaren ikuspegiaren artean?
H.–Aidios!. hori pasada bat da. Hori jada politikaz aritzea eta sakontzea, eta pasando.
A.–Pasando, baina ez, zuek zentzu batean...
H.–Nik tipoa ulertzen dut eta deputamadre iruditzen zait. Nik uste dut tipo superjatorra eta superberezia dela herri honétan, baina berak bere artean erabiltzen dituen medioak, musikak eta bertsolaritza, eboluzionatu ez dezakeen gauza bat dela, agian ahal izango du, baina forman nik uste ezingo duela. Forma horiek porrot eginda daudela uste dut.
A.- Beste forma batzuk ere nahiko ankilosatuak daude, ez dut esango zuek egiten duzuena...
H.– Porsupuesto. Begira gauza bat, nik ez dakit bertsoak egiten. Zer egingo dut, txistu bat hartu Irlandan edozein pubetan egiten da kanta bat eta bertako txorakeria guztiak gau batean jotzen dituzte. Baina hemen ez dago horrelako tradiziorik. Gainera hori ez da nahikoa hemen gaur gertatzen dena kontatzeko. Nik uste dut Euskadiko egoera modu ezberdinez konta daitekeela. Beharrezkoa izango da bertsolariak egotea, eta txistulariak, eta Rock taldeak, nire ustez nahiko faltsuak. Irlanda eta Zelta musika kopiatzen dutelako. Eta Benito Lertxundi joan dadila Bretañara. Bueno ez naiz sartzen horrekin, ondo dago. Baina gure kontatzeko erak badu garrantzia. Gu hasi ginenean ez zegoen inor hau egiten, pioneroak ginen. Orain kantautore haiek ez daude eta gu gaude, agian hemendik bi urtetara beste roilo bat egongo da. Nik uste dut euskal kulturak leku guztietatik hartu behar dituela espresatzeko erak, aberastasuna da hori.
Zerbait Esateko Dagoen Artean, Segi
A.–Diskoan bi aldeak oso ezberdinak dira, lehena gogorragoa da.
H. Lehenengo aldean lehendik ezagunak ziren kantak jarri nahi genituen. Alde serio eta gogorragoa da. Bigarrenean kanta intimoagoak dira, pertsonalagonak. Eta azkenengo istorioa aluzinaketa bat da, edo izan nahi zuen, baina mundu guztiak entzun du ez dakit zer Euskadi Tropikalari buruz, eta ez da hori, zerbait gehiago da. Pasatzen duzu kokoa jaten eta etortzen zara hona eta "euskadi tropikal". Txiste bat egiten duzu eta tontoek beti txistea kopiatzen dute.
A.- Zuen imajin bat banatu da Euskal Herrian entrebisten bidez.
H.–Behin plan txungoan esan gnuen Jamaicara joan nahi genuela. Baina « Ezer ez da berdin» kantan esan duguna da hau ez dela paradisua. Jendeak txistea bakarrik ulertu du.
A.–Eta "Drogak AEKn"
H. Kanta hori superrealista da. Basko askok badituzte ereduak eta esaten dizute nola izan behar duzun baskoa, trikitixa jo, bertsoak kantatu. patxarana, sagardoa eta Errioxako ardoa edan, baina kanuto bat, ez, hori estranjeroa da. Eta basko batzuk ez ikusteko «eulixa najak eta drogak nahi ditut».
A. - Baina AEK barruan roilo zabalagoa dago.
H. Noski, falta zena. Kanta ez da AEKri buruzko kanta bat. Oso letra gutxi dande eginak euskaraz puntu hori ikuituz. eta oso inportantea da esatea oraindik badaudela basko batzu «jaungoikoa. Lege zaharra eta HBri botua eman» eta kitto, eta horrekin sartu behar da, gu ez gaude baskoekin ezkonduta. Gu hemen gaude eta jende askok ikuitzen dizkigu potroak, barrikadaren gure aldean badaude tipo intransijente batzuk eta esan behar da. Horrek ez du esan nahi AEK horrela denik. Ez konfunditu.
A.–Zuek urte dezente daramazue, normalean horrelako taldeak desegiten dira.
H. Ez dugu talde eterno bat izan nahi. Zerbait esateko dugun bitartean hemen egongo gara. Ezer esateko ez dugun momentuan agur esango dugu, etorriko da beste zerbait. Heriotzari ez diogu beldurrik. Eboluzionatu beharko da... Jarraitzekotan pentsatu beharko genuke berriro ezin da egunero jotzen eta pentsatzen egon.
A.– Ikusten duzue nondik joan daitekeen?
H. Ez, ez dago erantzunik, sekreto protesionala, txo.
Dabid ZUAZALDE
32-33

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika modeTaldeakHERTZAINAK
EgileezUAZALDE1Kultura