Mauleko Chaumes gasnategiko langile eta CGT sindikatuko ordezkari batek 2016 eta 2023 urteen artean buruturiko sexu eraso eta jazarpenen harira salaketa jarri dute lau emakumek. Auzia iraganen da uztailaren 3an, eta azken egun hauetan jakin denez, bosgarren salaketa bat gehitu zaie. Barne mailako ikerketa bideratu eta Chaumes gasnategitik kanporatu zuten gizona, eta laster Larraine gaineko Iratiko Txaletetan lortu zuen lana. Bertan lan egindako batena da bosgarren salaketa.

Hautsak harrotu ditu auziak, baina batez ere sexu erasoen testuinguruan gertatu ohi den dinamika begi-bistan utzi du: salaketa jarri duten emakumeak baztertuak eta mespretxatuak izan dira eta sexu erasoez akusaturiko gizonak, berriz, inguruaren babesa errezibitu du. "Biktimak mintzatzera ausartu direlarik, sostengu handiena tipoaren aldekoa izan da. Zuberotarra baita. Fama ona baitu. Emazte gazteak, berriz, baztertuak, geroz eta haboro. Haboroxeek lana utzi behar izan dute. Prekaritate tzar batean sartzeko, gainera", dio Xiberoko Feministak taldeak. Gaur egungo errealitateari begiratu eta kolektiboak argi du: "Bortizkeria onargarriagoa da salaketa baino. Mekanika sozialak ordena atxikitzen du isiltasuna inposatuz. Erasotzailea lasaiki jazartzen ahal zaio biktimari, baitaki eskandaluaren lotsak denak isilaraziko gaituela".

Egoeraren larritasuna ikusirik, kolektiboki zabalduriko irakurketa politikoa eta sustengua egituratu nahi izan dituzte. Lehen hitzordu publikoa ukanen dute ostegun gau honetan Ozazen (Zuberoa). 'Sinisten zütüegü' lelopean, kantua, musika, antzerkia zein bertsoa nagusi izanen dituen gaualdia antolatu dute. Hastapen batean gaualdi ttipia izan behar zuena, azkenean, handi bilakatu zaie, artista andanak bertaratu nahi izan duelako.

Antolaketan dabilen Joanes Etxebarriarekin hitz egin du ARGIAk. Borroka feministan dabiltzan emakumeei lehen lerroa uzteko gisan, itzaleko lanean aritu arren, tarte bat eskaini digu, batetik, elkarrizketa eskaera beraiei luzaturik ez duelako erantzunik jaso, eta finean, "guztia bakar batzuen bizkar gainean" ez gelditzeko. Horrez gain, erasoa jasan dutenen inguruan osaturiko babes zabalaz hitz egiteko ere balio digu, hain justu, mugimendu feministaz gain, inguruko jende militantea ere juntatu zaielako. Salaketa jarri duten emakumeei babesa erakusteaz gain, mezu argia luzatu nahi dute: "Neskei babesa erakustea dugu lehentasun, baina horrez gain, sexu erasoen harira hitza hartuko duen oro sinetsiko dugula argi utzi nahi dugu; inguruan sostengu bloke bat izango duela argi utzi nahi dugu", Etxebarriaren erranetan. 

Ipar Euskal Herri mailako Sutan kolektibo transfeministak eta Itaia antolakunde sozialistak ere beraien sostengua adierazi diete erasoa jasan dutenei.

Martxoak 8aren biharamunak

Martxoaren 8aren kari afixak jarri zituen ezker eskuin Zuberoko sare feministak, eta guztiak ziren berehala kenduak edota urratuak izan, baita mezu faxistez estaliak ere. Karrikan zein sare sozialetan izandako "tentsio handia" ikusita, borroka feministak daukan babes zabalagoa argira ekarri nahian dabil sarea. 

Zuberoan, eta oro har baserri munduan, lurraldearen araberako borroka feminista dago: giro urbanoari alderaturik, dinamika eta tamaina apalagoan egituratutakoa. Hala ere, azken urteetan loratuz dabiltza ekimen feministak eta horri begira, berriz, erasoak. Martxoaren 8aren biharamuna dugu horren adibide.

Testuinguru horretan dute "ezinbestekotzat" jo sexu erasoak salatu dituzten emakumeekilako babesa. Ondokoa diote antolatzaileek: "Zenbat gara, isil-isilean, jazarpenak jasan ditugunak? Lanean edo etxean pairatzen diren bortizkeriak ez dira aise aipatzen. Baserrian bizi izanez, denek elkar ezagututa, orain gogorrago da mintzatzea. Erasotzailea denetarik hurbil da: lagun baten etxekoa, kusi baten lagun ona, auzo bati lotua... halako leialtasun sentimendu baten isilarazten gaitu".