Valcalderako 52 fusilatuak omendu dituzte Iruñean
Amadeo Urla fusilatuaren biloba Ana Aranguren Amerikako Estatu Batuetatik Nafarroara etorri da, omenaldian parte hartzeko.
1936ko abuztuaren 23an, 19:00 aldera, 53 preso errepublikazale atera zituzten Iruñeko espetxetik. Askatuko zituztela uste zuten, baina Cadreitara eraman, eta Valcaldera izeneko eskortaren ondoan fusilatu egin zituzten. Bakar batek, Honorino Arteta Etxarrik, hanka egitea lortu zuen.
Atzo, 80 urte geroago, egun eta ordu berean, Iruñeko espetxe zaharreko orubean, omenaldia egin zieten fusilatuoi. Nafarroako Fusilatuen Senideen Elkarteak antolatu zuen ekitaldia, eta ehun bat lagunek hartu zuten parte. Besteak beste, Nafarroako Parlamentuko presidente Ainhoa Aznarezek, Hezkuntza kontseilari Jose Luis Mendozak eta Iruñeko alkate Joseba Asironek, baita albistea laguntzen duen bideoa grabatu zuen Bakartxo Ruiz parlamentariak ere.
Homenaje a los 52 asesinados en Valcaldera. Aurreskua. pic.twitter.com/FznzEwnOzt
— Bakartxo Ruiz (@BakartxoR) 2016(e)ko abuztuak 23
Fusilatuen artean Amadeo Uria Aranburu zegoen, Iruñeko zinegotzi sozialista. Egun, haren zortzi bilobak Estatu Batuetan bizi dira. Haietako bat, Ana Aranguren, Euskal Herrira etorri da omenaldian parte hartzeko. “Oso hunkiturik” zegoela esan zuen. “Batez ere ama dut gogoan. Bera izan zen honekin guztiarekin gehien sufritu zuena. Orain halako omenaldia egiteak esan nahi du oso gauza larria gertatu zela eta urtetan isilpean gorde dela”.
Albiste hau Euskalerria Irratiak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra.
1936ko udazkenean Hernanin eta Oiartzunen frankistek egindako zientoka hilketen arduradun nagusiena izan zen Ramiro Llamas komandante eta epailea. Hilabete gutxira jendaurrean publikoki adierazi zuen fusilatze horien inguruan pentsatzen zuena; diskurtso beldurgarri hori oso... [+]
Oraindik ere 36ko Gerraren memoriak sarri jasotzen ditu haginkadak orduko borreroen oinordekoen aldetik. Azken horietako bat Eulateko Felix Goyaren monolitoak jasandakoa da. 1936an atxilotu eta hil zuten frankistek 51 urterekin, eta oraintsu hiltzaileen ondorengoek berriz egin... [+]
Ahaztuen Oroimena 1936 elkarteak eman du argitara Munitibar 1937/04/26: Aire-eraso baten kronika liburua eta igandean aurkeztuko dute jendaurrean. 1937ko apirilaren 26an Kondor Legioak Munitibarren aterpetuta zeuden herritarrei eraso egin zien. Egun bereko arratsaldean, Gernikan... [+]
Genetikoki identifikatu ondoren, Eusko Jaurlaritzak 1937ko udaberrian hildako sei errepublikarren gorpuzkiak itzuliko dizkie beren senideei, Bilboko Gogora institutuaren egoitzan larunbatean egingo duten ekitaldian.
Larunbatean Hernaniko Udalak beharrezkoa den oroimen ekitaldia egingo du herriko hilerrian 1936an frankistek hildako 200 lagunak gogoratzeko. Baina zeintzuk izan ziren krimen horien arduradunak? Zeinek sustatu eta agindu zituen fusilatzeak? Komeni da izen horiek ere ez ahaztea.