argia.eus
INPRIMATU
Sorginen borroka lurraren alde
  • Zutabe hau esku askoren arteko ereitea da. Idatzi agroekologiko bat, ekofeminismoa sentipentsamendu feminista elikatzeko beste aukera bat bezala proposatzen duena. Uhin horrek lurren desjabetzea, naturaren suntsipena eta sexuen arteko harreman desberdintzailea lotu nahi ditu, beti existitu ez den mundu-sistema baten oinarri gisa. Gaur haziari begiratzera gonbidatzen zaituztet.

Amanda Dias Verrone 2023ko urriaren 30a
Ilustrazioa: Camila Schindler.

(Ilustrazioa: Camila Schindler)

Eredu zapaltzailearen sustraira itzultzen garenean, ezin da ontzat eman lurrak arpilatzea, pertsonak esklabo bihurtzea eta kolonizatutako lurraldeetan jatorrizko herriak akabatzea izan zirela mundu modernoa sortzeko baldintzak. Gutxitan nabarmentzen dugu fenomeno horiek posible izan zirela, neurri handi batean, ehiza-mota jakin batek aldez aurretik metatu zuen ezagutzaren ondorioz: Ilustrazioan gertatutako "sorginen ehiza", Europa osoan landa-eremuko gertakari nagusia eta jauzi kapitalistarako aurrebaldintza izan zena.

Nekazarien artean lurra eta ohiturazko eskubideak eskuratzeko aukerarik ez zuten emakumeek. Silvia Federicik irakasten digun moduan, sorginen figuraren bidez, agintariek jabetza pribatua, gizartearen mendekotasunik eza, sinesmen paganoen hedapena eta arau sexualaren desbideratzea zigortzen zituzten. Aldi berean, feminitatea, erregimen heterosexuala eta familia nuklearra ezartzen zituzten lan-indarraren kantitatea, kalitatea eta kontrolaren berme gisa.

Kapitalismoa sendotzen duten bi estrategia dira lurra merkantilizatzea eta andreek gizonekiko duten mendekotasun behartua. Eta, gaur arte, lurrerako duten eskubidea baldintzatzen dute.Alde batetik, kapitalismoak emakumeen askatasun sozioekonomikoa zikiratzen du. Bestetik, lurra eskuratzeko modu bakarra ezkontza heterosexualak direla dio berak legitimatzen duen iruditeriak.

Errealitate hau are konplexuagoa izan da Euskal Herrian; lortutako eskubide horren transmisioa bera ere, herentziaren bidez, ez zen emakumeengana iristen, lurra sarritan uzten baitzitzaien anaia nagusiei.

Emakumeon lurren espoliazioa nekazaritzatik harago doa. Arbasoen jakinduria, emakumeon arteko desioa, gorputz intsumisoak eta naturaren parte izatearen sentimenduaren ukazioa da. Askatasunaren eta komunitatearen dimentsioa kentzea. Metaketa kapitalistaren hedapen maskulinoa eragiten ez duen guztiaren jazarpena.

Ekofeminismoa, beraz, historikotasuna ereitea da, oroimena ureztatzea, eta bai emakume baserritarren, bai inoiz lurrik zapaldu ezin izan duten emakumeon genealogia biltzea. Ekofeminismoa sutan erre zituzten, eta egun agronegozio transnazionalak erailtzen dituen andreen borroken ahizpatasuna lantzea da. Ekofeminismoa lurralde-askapenaren kontakizunean beti aintzat hartu ez direnen hazi kreolea bizirik mantentzea da, lurrik gabe ez dagoela burujabetzarik ahaztu gabe.